Fahreddin Râzî'nin kelam yöntemi
The kalam methodology of Fahreddin Râzî
- Tez No: 684941
- Danışmanlar: PROF. DR. HARUN IŞIK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Kelam, Fahreddin Râzî, Kelam Yöntemi, İstidlâl, Akıl-Nakil, Kalam, Fahreddin Razi, Kalam method, inference, reason-transfer
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 288
Özet
Bu çalışmada kelam ilminin İslam düşüncesinde önemli bir konuma gelmesinde ciddi katkıları bulunan ve müteahhirîn kelamının imamı kabul edilen Fahreddin Râzî'nin kelam yöntemi ele alınmıştır. Her mütekellimin, problemleri ele alış biçimi ve çözüme kavuşturma tarzı belli bir yöntem dahilinde gerçekleşmektedir. Râzî hem Eşʻarî kelam geleneğine hem de Muʻtezile kelamına birtakım eleştiriler yöneltmiş ve bunun yanında meselenin dayandığı temel metotları da eleştirmiştir. Kimi kelamî konularda seleflerinin yaklaşımını zayıf ve savunulmaz bulan Râzî; alternatif ispat yöntemlerini, hakikate ulaştıracağını düşündüğü daha güçlü istidlâl biçimleri ve öncüllerini ikame etmiştir. Râzî, seleflerinden devraldığı kelam literatürünü yeniden yorumlamış; kelam disiplininde düşünce, metodoloji ve muhteva açısından yeni bir dönemin sistematik değişiminde etkin rol oynamıştır. Onunla Eşʻarî kelamı yöntem bakımından yeni bir farklılaşma sürecine girmiş ve mensubu bulunduğu ekolün yeniden yapılanmasına vesile olmuştur. Böylece onun bilgi anlayışı, akıl-nakil arasında takındığı tutum ve istidlâl tarzının bütününü kapsayan yöntemi, kendinden sonraki düşünce dünyasını derinden etkilemiştir. Bu tezde Râzî'nin söz konusu kelam geleneklerinin metotlarını eleştirirken bunların yerine hangi metotları ikame ettiği kendinden önceki kelam geleneğiyle karşılaştırılarak ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu noktada analitik bir yöntemle Râzî'nin kelam metodu, konuları işleyişi, kendinden önceki kelamî yöntemlere bakışı ve hangi yönlerden onları eleştirdiği, seleflerinden hangi noktada istifade ettiği ve farklılaştığı yönler üzerinde durulmuştur. Ayrıca onun çabalarıyla Eşʻarî düşüncenin yaşadığı dönüşüm de değerlendirmeye tabi tutulmuştur.
Özet (Çeviri)
In the present study, the kalam (Islamic doctrine) methodology of Fahreddin Razi, who had important contributions to the significance of the science of kalam in Islamic philosophy and considered as the imam of the late period doctrine, is discussed. Each theologian approaches and solves problems based on a certain methodology. Razi criticized both Ashʿari tradition and Muʻtazila theology, as well as the fundamental methods adopted by these approaches. Razi, who considered the approach of his predecessors weak and untenable on certain theological issues, substituted these with alternative proofs, stronger inference methods and antecedents that he thought would lead to the truth. Razi reinterpreted the kalam literature he inherited from his predecessors and played an active role in the systematic change in the kalam philosophy, methodology and content. After him, the methodology of the Ashʻari theology differentiated and he was instrumental in the restructuring of the school. Thus, his approach to knowledge, his attitude towards reason and transfer, and his inferential methodology significantly affected philosophers that came after him. In the present dissertation, the kalam methods substituted by Razi in his critic of the kalam tradition were determined with the comparison of these and previous methods. Razi's kalam methodology, his approach to issues, his views and criticism on previous theological methods, the points he adopted from his predecessors, and the differences in his approach were analyzed. Furthermore, the transformation of Ash'ari philosophy with his efforts was also assessed.
Benzer Tezler
- Fahreddîn er-Razî'nin 'Meâlimu Usûli'd-Din' isimli eserinin tahkîk ve tahlili
The book of Fakhr al-Dīn al-Razī, 'Ma'ālim Uṣūl al-Dīn' (lit. milestones of the foundations of religion), edited with analytical introduction
ORABI ORABI
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DinTrakya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUHAMMET ALTAYTAŞ
- صفة كلام الله تعالى بين القاضي عبد الجبار والإمام فخر الدين الرازي دراسة مقارنة
Mu'tezile ve ehli sünnete göre ilahi kelam Kadı Abdulcbbar ve Fahrettin Razi örneği
FRYAD MOHAMMEDAMEEN SULAIMAN SULAIMAN
Doktora
Arapça
2024
DinKarabük ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMED NUR KAPLAN
- موقف فخر الدين الرازي في إثبات المعاد والرد على منكريه
Fahreddin Razi'nin dirilişi ispatlamada ve inkärcılara cevap vermedeki tutumu / Fahreddin er Razi's attitude proving resurrection and answering to deniers
YOUSIF ALI ISMAEL
- Fahreddin Râzî'de diriliş ve haşr
Resurrection and hashr in fakhr al-din al-Râzî
HARUN ASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN TOPRAK
- Fahreddin Er-Râzî'de teorik bilginin kesinliği problemi
The problem of certainty of theoretical knowledge in Fahreddin al-Râzî
RÜÇHAN BARIŞ ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinMarmara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAN KUTLUER