منهج فخر الدين الرازي في مسألة خلق أفعال العباد
Kulların fiillerinin yaratılması konusunda Fahreddin er-Razi'nin metodu
- Tez No: 660111
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ METİN YILDIZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Kelam, Fahrettin er-Razi, Kudret, Kesb, Amel, Yaratma, Fiil, Cebr, Kalam, Fakhruddin Ar-Razi, ability, gain, creation, act, force
- Yıl: 2020
- Dil: Arapça
- Üniversite: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 137
Özet
Bu araştırmanın konusu, Fahrettin er-Razi'ye göre ''kulların fiillerinin yaratılması'' hakkındadır. Kulların eylemleri konusu kaza ve kader meselesinin bir parçasıdır. Bu mesele Allah'ın varlığı meselesinden sonra kelam ilminin ele aldığı en önemli konudur. Çünkü bu mesele Allah'ın mahluklarla olan ilişkisi etrafında döner. Ayrıca bu mesele insanın görev, sorumluluk, ödül, ceza, irade ve kudretiyle de ilgilidir. İnsan ihtiyarî fiilleri yapıp yapmamaya güç yetiren ve sahip olduğu ihtiyar ve irade ile dilediğini yapan ve yine ihitiyarî fiillerden dilemediğini de terkeden birisi olduğunu biliyor. Aynı şekilde bu iradesinin Allah Teâlâ tarafından yartıldığını, kendisinin icadı ve yaratması olmadığını ve her şeyin yaratıcısının Allah Teâlâ olduğunu da bilmektedir. Bu durum insanı Allah Teâlâ'nın kendi fiilleri ve iradesinin yaratıcısı ve insanın kendisinin ise irade ve ihtiyarının kullanıcısı olduğunu nasıl uyumlu hale getireceğini sorgulamaya sevkediyor. Zira birçok ayetin zahirine göre; insanın tercih sahibi ve kendi iradesini kullanma yetkisine sahip olduğu anlaşılıyorken, birçok ayetin zahirine göre de insaın mecbûr olduğu ve tam bir iradeye sahip olmadığı anlaşılmaktadır. Bu araştırma önsüz, giriş, iki bölüm ve bir sonuçtan ibarettir. Birinci bölüm kulların fiillerinin yaratılması ile ilgili Razi'nin istidlal kaynaklarını, tercih ve müreccih delili, ilm-i İlahi delili ve Temannü' delili gibi aklî deliller ile Kur'an ayetlerinden ve nebevi hadislerden oluşan naklî delilleri içeriyor. Razi,bu konuda naklin zannî olduğu ve kat'î delil olmadığı için aklî delili destekleyen bir delil olduğunu ifade ediyor. O, zahiren çelişen nakil ile aklın asla çelişmediğini ve akıl ile naklin bir uyum içinde olduğunu izah ediyor. Bu araştırmanın ikinci bölümünde ise; konunun tanımına, kulların fiillerinin yaratılması meselesine ilişkin Razi'nin duruşuna ve kulların fiillerinin yaratıcısının Allah olduğu, kulların kendi eylemlerindeki rolleri ve etkileri hakkında Râzî'nin görüşlerine ve onun kendi muhaliflerine karşı yaptığı reddiyelere yer verilmektedir. Araştırmanın sonuç kısmında ise önemli neticelere yer vererek Razi'nin bu meselede kesin ve bağlayıcıdelillerden hareket ederek yoluna devam ettiğine ve bu husustaki görüşlerini, örneğin hükmü zanni olan nakli delillerin, akli delilleri destekleyen deliller olduğunu söylemesi, Allah kulların fillerinin yaratıcısıdır, kul sınırlı bir irade ve güce sahiptir, mutlak gücün sahibi Allah'ın ta kendisidir gibi kesinlik ifade eden önermelerini sebepleri ile birlikte ele alıp işledim. Bu araştırmanın amacı, İslami düsturlar ile sağlam fıtrat ve aklı selim sahibi kimselerin aralarında bir çelişkinin olamayacağını ortaya çıkarmaktır. Zira sağlam akıl sahibi bir kimsenin sahih nakle muhalif olamaz. Çünkü tekamülün meydana gelmesi sağlam akil ile sahih nakil birleşmesi neticesinde meydana gelir. Bu çalışmamızda analitik ve karşılaştırma yöntemini kullandık. Daha çok hicri üçüncü ve dördüncü asırlarda yaşamış mütekaidimin kelamcılar ile altıncı ve yedinci asırlardaki mütaahirin kelam ekollerinin önemli görüşlerine yer verdik. Daha faydalı ve genel neticeler elde etmek için mütekaidimin ile mütaahirin kelam ekollerinin görüş ve düşüncelerini mukayese ederek konuyu ele aldık.
Özet (Çeviri)
The subject of this study is the issue of the creation of the actions of people as seen by Fakhruddin Ar-Razi. The issue of the actions of people is part of the issue of fate and destiny, and it is the most important issue dealt with in Islamic theology after the issue of the existence of Allah, because it revolves around the relationship of Allah to the creatures, and it relates to man and what is related to him in terms of assignment, responsibility, reward and punishment, capacity and will, so the person feels that he is able to act and abstain, and that he has the choice and will to make him do what he wants, and leave what he does not want from willful actions, and at the same time he knows that this will was created by Allah Almighty, and not from his own creation, for Allah is the Creator of everything. This causes a person to wonder how he reconciles between the creation of Allah for his will and actions, and between his possession of will and choice, as many verses (of the Quran) can be understood from the outward that man has the choice and the will to choose, and other verses can be understood from the outward that man is forced and does not have a complete will. This research included an introduction, a foreword, two sections and a conclusion. The first section contained the sources that Ar-Razi used in his inference by reasoning by evidence of weighting, by the evidence of divine knowledge, and by evidence of Tamanu'u; as well as his inferring by quoting from the Noble Qur'an, the prophetic reports on the issue of the creation of people's actions. Ar-Razi considered the text to be in support of the rational evidence because quoting in this matter is speculative and not definitive. His position on the textual evidence that (on their outward meaning) contradict the rational evidence, in order to reconcile between the text and reason. The second section tackled the definition of the issue and the position of Ar-Razi on the issue of the creation of actions of people and his opinion thereon; and that the human being is not the creator of the actions, and about the impact of the creature's ability on action, and the most important responses of Ar-Razi to his opponents in the matter. In the conclusion, I mentioned the most important findings of the research, that Ar-Razi adopted definitive rational evidence mainly in the issue, and considered the textual evidence as supportive of the rational evidence, because the textual evidence in this issue is presumptive and not conclusive for many reasons that I explained in the research. That is Ar-Razi starts from an understanding based on certain definitive evidence, after which there is no possibility or doubt, just as Ar-Razi says that Allah is the creator of the actions of people, and that the person is capable and has the power of choice, with limited power and limited choice, because the absolute capable is Allah the Almighty. The purpose of the research is to show the extent of the compatibility of Islamic Sharia with those who have good reason and sound minds. An explicit reasoning does not contradict the correct text. In this research, I adopted the approach of analysis and comparison. I suggest more attention to studying the ideas of the predecessors who lived between the third and fourth centuries, and the later ones from the theological schools who lived between the sixth and seventh centuries AH, and comparing them to extract the best benefits through a comparison between the older and the later by two centuries. That is to see the extent of development reached by the theological schools and the extent of their being influenced by the surrounding factors.
Benzer Tezler
- منهج فخر الدين الرَّازي في إصلاح الفرد والأُسرة والمجتمع من خلال تفسيره مفاتيح الغيب
Fahreddin er-Razi'nin gaybın anahtarlarını yorumlayarak bireyi, aileyi ve toplumu reforme etme yaklaşımı
HASAN ALI HAYYAWI HASHMAWI
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULSALAM YOUSUF ESSA AL-YACOUB
- منهج فخر الدين قباوة في تفسيره الوافي المفيد في فهم القرآن المجيد
Fahreddin Kabave Ve-el-Vafi tefsirindeki yöntemi
SAMIR GAZEL
Yüksek Lisans
Arapça
2020
DinKarabük ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TUĞRUL TEZCAN
- Abdulhamid b. Bâdîs'in tefsir'inde Makâsidî tefsir
Magâsidî tafsir in the tafsir of Abdulhamid b. Bâdis
MUHAMMED AVNOĞLU
Yüksek Lisans
Arapça
2020
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET EMİN MAŞALI
- إﺸﻛﺎﻟﯿﺎت اﻟﻌﻘل ﻓﻲ اﻟﻔﻛر اﻟﻌرﺒﻲ اﻹﺴﻼﻤﻲ اﻟﻤﻌﺎﺼر طﻪ ﻋﺒد اﻟرﺤﻤن 'أﻨﻤوذﺠﺎ
Çağdaş İslam Arap düşüncesinde aklın problemleri, Taha Abdurrahman örneği
HAMIDOU GAMSORE
Yüksek Lisans
Arapça
2020
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. EBRAHİM MOHAMMED AL-WAJRAH
- منهج التفسير عند سعيد النورسي
Said Nursi ve tefsir yöntem / Said Nursi and the method of tafsir
M. SAFWAN ALHAMDAN
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinBingöl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMANNULLAH POLAT