Yetişkin sporcularda prososyal ve antisosyal davranış: Bireysel ve sosyal faktörlerin rolü
Prosocial and antisocial behavior in adults athletes: The role of individual and contextual factors
- Tez No: 685520
- Danışmanlar: PROF. DR. FEVZİYE HÜLYA AŞÇI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Spor, Psychology, Sports
- Anahtar Kelimeler: prososyal ve antisosyal davranışlar, ahlaktan uzaklaşma, yarışma yönelimleri, ahlaki atmosfer ve güdüsel iklim, prosocial and antisocial behaviors, moral disengagement, contesting orientations, moral atmosphere and motivational climate
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Spor Yönetim Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 141
Özet
Amaç: Bu doktora tezinin amacı, sporcularda prososyal ve antisosyal davranışların belirlenmesinde bireysel ve sosyal faktörlerin rolünün incelenmesidir. Bu kapsamda üç çalışma yapılmıştır. İlk çalışmada“Yarışma Yönelimleri Ölçeği”ve“Ahlaki Atmosfer Ölçeği”'nin geçerlilik ve güvenirlikleri, 2. çalışmada sporda prososyal ve antisosyal davranışların yordanmasında ahlaktan uzaklaşma, yarışma yönelimleri, başarısızlık korkusu ve ahlaki kimliğin rolü, 3. çalışmada ise sporda prososyal ve antisosyal davranışların yordanmasında ahlaktan uzaklaşma, yarışma yönelimleri, ahlaki atmosfer ve güdüsel iklimin rolü incelenmiştir. Gereç ve Yöntem: Çalışma 1'e“Yarışma Yönelimleri Ölçeği”için 206 sporcu, Ahlaki Atmosfer Ölçeği“' için 164 sporcu katılmıştır. Çalışma 2'ye 301, çalışma 3'e ise 327 sporcu katılmıştır. Çalışmalarda, Doğrulayıcı Faktör Analizi ve değişkenler arasındaki ilişkiyi modellemek amacıyla ”Yapısal Eşitlik Modellemesi" tekniği kullanılmıştır. Bulgular: Çalışma 1'de yapılan DFA sonuçlarına göre her iki ölçeğe dair modeller veri seti ile uyumludur. Çalışma 2 ve 3'te test edilen YEM'sinin uyum indeks değerleri kabul edilebilir sınırlar içerisindedir. Çalışma 2'de yapılan analizlere göre; ahlaki kimlik ile prososyal davranışlar arasında doğrudan ve pozitif yönde dolaylı ilişki, başarısızlık korkusu ile antisosyal davranışlar arasından pozitif yönde dolaylı ilişki vardır. Çalışma 3'teki analiz sonuçları; ustalık ikliminin prososyal davranışları dolaylı olarak belirlediğini, performans ikliminin ise takım arkadaşına karşı antisosyal davranışları pozitif yönde doğrudan, rakibe karşı antisosyal davranışları dolaylı olarak etkilediği göstermiştir. Ayrıca, ahlaki atmosfer antisosyal davranışlarla pozitif yönde doğrudan ve dolaylı ilişkilidir. Sonuç: Sonuç olarak, Yarışma Yönelimleri ve Ahlaki Atmosfer Ölçeklerinin Türkçe versiyonunun kullanılabilir olduğu ve sporcuların prososyal ve antisosyal davranışlarının belirlenmesinde bireysel ve sosyal faktörlerin etkili olduğu söylenebilir.
Özet (Çeviri)
Aim: This PHD thesis was aimed to investigate the role of individual and contextual factors in determinig the prosocial and antisocial behaviors in sports. Three studies were conducted for testing these aims. In Study 1 the validity and reliability of the“Moral Atmosphere”and“Contesting Orientations”scales were tested. In Study 2, the role of moral identity, fear of failure, contesting orientations and moral disengagement in predicting prosocial and antisocial behaviors were tested. The role of motivational climate, moral atmosphere, contesting orientations and moral disengagement in predicting prosocial and antisocial behaviors were investigated in Study 3. Methods: Two hundrend-six athletes and 164 athletes participated in this Study 1 for Contesting Orientations Scale, and Moral Atmosphere Scale, respcetively. Three hundrend -one athletes participated in Study 2 and 327 athletes participated in Study 3. For data analysis, Confirmatory Factor Analysis and Structural Equation Modeling were used in Study 1 and Study 2 and 3, respectively. Results: CFA supported the validty of both scales in Study 1. Results of Study 2 indicated that moral identity was positively associated with prosocial behaviors while fear of failure was positively associated with antisocial behaviors. Study 3's results revealed that mastery climate was associated with prosocial behaviors, whereas performance climate was associated with antisocial opponent behaviors. Moral atmosphere was also associated with antisocial behaviors. Conclusions: In conclusion, Contesting Orientations and Moral Atmosphere Scales are valid and reliable measures. The individual and contextual factors play are the important predictors of athletes' prosocial and antisocial behaviors.
Benzer Tezler
- Takım sporları ile uğraşan yetişkin sporcuların prososyal ve antisosyal davranışlarının belirlenmesinde mükemmeliyetçilik ve başarı hedeflerinin rolü
The role of perfectionism and achievement goals in determining the prosocial and antisocial behaviors of adult athletes involved in team sports
İLKER ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiMarmara ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FEVZİYE HÜLYA AŞÇI
- Yetişkin sporcularda takım akış deneyiminin belirlenmesinde grup sargınlığı ve kolektif yeterliğin rolü
The role of group cohesiveness and collective efficacy in determining of TEAM FLOW among adult athletes
SERKAN İNCEOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiMarmara ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FEVZİYE HÜLYA AŞÇI
- Yetişkin sporcularda tutkunluk ile kaygı arasındaki ilişkide stresle başa çıkma stratejilerinin aracılık rolü
The mediating role of coping strategies in the relationship between passion and anxiety in adult athletes
FAHRİ ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
PsikolojiMarmara ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FEVZİYE HÜLYA AŞÇI
- Yetişkin sporcularda mükemmeliyetçilik ile kendini sabote etme arasındaki ilişkide öz-yeterliğin aracı rolü
The mediating role of self-efficacy in the relationship between perfectionism and self-handicapping in adult athletes
ZEHRA GÜRZOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiİSTANBUL BEYKENT ÜNİVERSİTESİPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN EBADİ
- Brunel ruh hali ölçeği'nin yetişkin sporcularda geçerlik-güvenirlik çalışması (Türkçe uyarlaması)
The validity and reliablity study of the brunel mood scale with the adult athletes (Türkish adaptation)
ALİ ADNAN ÇAKIROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
PsikolojiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ERDAL DEMİR