Fuzûlî'nin Leyla ve Mecnun'unda dil ve üslup
The language and stylistics of Fuzûlî's Layla and Majnun
- Tez No: 686050
- Danışmanlar: PROF. DR. YAŞAR AYDEMİR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 899
Özet
Bu çalışmada 16.yy şairi Fuzûlî'nin Leyla ve Mecnun adlı ünlü Türkçe mesnevisi Muhammed Nur Doğan'ın“Fuzûlî Leyla ve Mecnun Metin, Düzyazıya Çeviri, Notlar ve Açıklamalar”adlı eseri esas alınarak dil ve üslup bakımından incelenmiştir. Bu çalışma ile metin merkezli bir yöntemle Leyla ve Mecnun mesnevisinin ve Fuzûlî'nin dil ve üslubu ve şahsiyeti ile iligili sonuçlara ulaşmak amaçlanmıştır. Bu maksatla ilk bölümde mesnevinin kelime varlığı tespit edilmiş, kelime türleri belirlenmiş ve elde edilen kelime sıklık listesine göre ilk on isim, fiil, sıfat, zarf, zamir, edat, bağlaç, ünlem incelenmiştir. Diğer bölümlerde ise kelime birliklerinin, cümlelerin, edebî sanatların, ahenk unsurlarının sayımı yapılmış ve nasıl kullanıldıkları üslup açısından ele alınmıştır. Yapılan kelime sayımında Fuzûlî'nin Leyla ve Mecnun mesnevisinde 21.709 isim, 4536 fiil, 3657 edat, 1067 fiilimsi olmak üzere toplam 30.968 kelime, kökene göre yapılan sayıma göre ise 4364 farklı kelime olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen kelime sıklık listelerindeki ilk on kelime ne kadar, niçin ve nasıl kullanıldıkları bakımından ele alınmıştır. Eserde en çok kullanılan ismin“gam”, fiilin“olmak”, sıfatın“zâr”, zamirin“ben”, bağlama edatının“ve”, ünlemin“ey”, soru edatının“ne”olduğu görülmüştür. Bunun yanında şairin bağlama birliklerini, ikilemeleri ve birleşik fiilleri sık kullandığı, en çok kullandığı sanatlar arasında tenasüp, istiare, tekrir, tezat, mübalağa gibi sanatların olduğu, ritmi ve ahengi artıran unsurlardan ek, kelime, dize tekrarlarına önem verdiği görülmüştür. Djital verilerden yararlanılarak elde edilen sayısal ve nesnel verilerle bir edebî metni yorumlamanın eseri, yazarı, yazarın felsefesini tanımada yardımcı olduğu deneyimlenmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, 16th century poet Fuzûlî's famous Turkish mathnawi named Leyla and Majnun was analyzed in terms of language and style, based on the work of Muhammed Nur Doğan called“Fuzûlî Leyla and Mecnun Metin, Translation into Prose, Notes and Explanations”. With this study, it is aimed to reach the results related to the language, style of Leyla and Majnun mathnawi and personality of Fuzûlî. For this purpose, in the first part, the vocabulary of the mathnawi was determined, the types of words were determined, and the first ten nouns, verbs, adjectives, adverbs, pronouns, prepositions, conjunctions, and exclamation were examined according to the word frequency list obtained. In the other sections, word associations, sentences, literary arts, elements of harmony were counted and how they were used was discussed in terms of style. In the word count, it was determined that there are 21.709 nouns, 4536 verbs, 3657 prepositions, 1067 verbs in total in Fuzûlî's Leyla and Majnun mathnawi, a total of 30,968 words, and 4364 different words according to the count made according to the origin. The first ten words in the obtained word frequency lists are discussed in terms of how much, why and how they are used. It has been seen that the most used noun in the work is“ sadness (gam)”, the verb“to be (ol-)”, the adjective“ crying (zâr)”, the pronoun“(I) ben”, the conjunction“and (ve)”, the exclamation“ey”, the interrogative“what (ne)”. In addition, it has been seen that the poet frequently uses word groups unities, reduplications and compound verbs, that the arts he uses most are tenasup, metaphor, repetition, contrast, exaggeration, and attaches importance to the repetitions of suffixes, words and lines, which are the elements that increase rhythm and harmony. It has been experienced that interpreting a literary text with numerical and objective data obtained by using digital data helps in recognizing the work, author and philosophy of the author.
Benzer Tezler
- Fuzûlî'nin 'Leylâ ve Mecnûn'unda tasavvufî kavram ve unsurlar
Mystic term and elements in Leyla and Mecnun of Fuzuli
NURGÜL KARAYAZI
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara Üniversitesiİlahiyat Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MUSTAFA TAHRALI
- Klasik Türk edebiyatında ?delilik? kavramı (Fuzûlî, Nâ'ilî, Fehîm-i Kadîm, Şeyh Gâlib Dîvânları ve Fuzûlî'nin ?Leylâ vü Mecnûn? mesnevîsi)
Concept of lunacy in classic Turkish literature anthologies of Fuzûlî, Nâ?ilî, Fehîm-i Kadîm, Şeyh Gâlib and Fuzûlî?s ?Leylâ vü Mecnûn? mesnevî)
AYŞEGÜL AKDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ YILDIRIM
- Fuzuli'nin Leyla ve Mecnun Mesnevisinde tabiat tasvirlerinin estetik olarak kullanımı
Aesthetic use of naturel portrayings in Leyla and Mecnun story by Fuzuli
HÜSEYİN YAKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHAMMET NUR DOĞAN
- Fuzûlî'nin Leylâ ve Mecnûn'uyla Shakespeare'in Romeo ve Juliet'inin karşılaştırılması
Comparison of Fuzuli's Layla and Majnun with Shakespeare's Romeo and Juliet
SACİDE AKCAN
Doktora
Türkçe
2021
Karşılaştırmalı EdebiyatDicle Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL ÇEÇEN
- Fuzûlî'nin Leylâ ve Mecnûn Mesnevisine eklediği şiirler
Poems added by Fuzûlî to Leylâ ve Mecnûn Masnavi
SARENUR OCAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıHaliç ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH AZMİ BİLGİN