Fuzûlî'nin Leylâ ve Mecnûn'uyla Shakespeare'in Romeo ve Juliet'inin karşılaştırılması
Comparison of Fuzuli's Layla and Majnun with Shakespeare's Romeo and Juliet
- Tez No: 666063
- Danışmanlar: PROF. DR. HALİL ÇEÇEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Karşılaştırmalı Edebiyat, Türk Dili ve Edebiyatı, İngiliz Dili ve Edebiyatı, Comparative Literature, Turkish Language and Literature, English Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 476
Özet
Ülkemizde gelişme aşamasında olan karşılaştırmalı edebiyat çalışmaları daha çok modern eserler arasında veya genellikle yakın kültürlerin edebi ürünleri arasında yapılmaktadır. Klasik Türk edebiyatı ürünleriyle Batı edebiyatı ürünleri arasındaki ilişkilerin incelendiği çalışmaların sayısı oldukça azdır. Doğu ve Batı edebiyatlarında çok çeşitli versiyonları olan Leylâ ve Mecnûn ile Romeo ve Juliet anlatıları arasındaki kurgu, tema, duygu ve söyleyişe dayalı güçlü benzerliklere daha önce Süleyman Tevfik, Âgâh Sırrı Levend, Ali Asgar Hikmet gibi yazarlar tarafından dikkat çekilmiş, ancak iki eser arasındaki ilişkileri inceleyen kapsamlı bir inceleme yapılmadığı tespit edilmiştir. Gerek Endülüs Emevîleri döneminde gerek Haçlı Seferleri sırasında çok sayıda Doğulu edebiyat ürününün Batı'ya aktarıldığı bilinmektedir. Leylâ ve Mecnûn hikâyesi de bu yollarla Batı'ya aktarılan edebi ürünler arasında yer alır. Bu çalışmada Doğu'da ve Batı'da aşkın sembolü haline gelen Leylâ ve Mecnûn ile Romeo ve Juliet hikâyeleri arasındaki açıklanmaya muhtaç benzerlikler, bu hikâyelerin en güzel versiyonları olan Fuzûlî'nin ve Shakespeare'in eserleri üzerinden karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Tezin giriş bölümünde Doğu ve Batı arasındaki kültürel etkileşimlerin tarihi, Doğu edebiyatındaki zengin kurguların (fiction) Batı'ya aktarılması ve Avrupa edebiyatına olan etkileri ele alınmıştır. Birinci bölümde Fuzûlî'nin Leylâ ve Mecnûn'uyla Shakespeare'in Romeo ve Juliet'i karşılaştırmalı edebiyat biliminin krenoloji yöntemiyle incelenmiş ve iki eserin de kurguları bakımından Orta Doğu folklorunun ürünü olduğu tespit edilmiştir. Fuzûlî'nin eserini yazarken model olarak aldığı Nizâmî'nin eseriyle Shakespeare'in kaynak olarak kullandığı Brooke'un eserleri mesoloji yöntemiyle incelenmiş, farklılıklar tespit edilerek Fuzûlî ve Shakespeare'in hikâyeye katkıları ön plana çıkarılmıştır. İkinci bölümde iki eserin olay örgüleri, zaman-mekân unsurları ve karakterleri karşılaştırılmış ve iki eserin kurgusu arasındaki benzerliklerin tesadüfle açıklanamayacak denli yoğun olduğu tespit edilmiştir. Üçüncü bölümde tematoloji yöntemiyle iki eserdeki temalar incelenmiş ve temlerin işlenişinde duygu ve düşünce anlamında güçlü benzerlikler tespit edilmiştir. Leylâ ve Mecnûn ile Romeo ve Juliet eserleri arasındaki ilişki ve benzerliklerin kapsamlı olarak incelendiği ilk çalışma olan bu tez, farklı yöntemlerle yapılacak yeni karşılaştırmalı çalışmalar için yol gösterici olacaktır.
Özet (Çeviri)
Comparative literature studies, which are in the development stage in our country, are mostly carried out among modern works or generally among the literary works of close cultures. The number of studies examining the relations between the products of classical Turkish literature and Western literature is very few. The strong similarities based on fiction, theme, emotion, and discourse, between the narratives of Layla and Majnun and Romeo and Juliet, which have various versions in Eastern and Western literatures, have previously been noted by writers such as Süleyman Tevfik, Agah Sırrı Levend, Ali Asgar Hikmet, but it has been determined that a comprehensive study examining the relations between the two works has not been conducted. It is known that many Eastern literary works were transferred to the West both during the Andalusian Umayyads and during the Crusades. The story of Layla and Majnun is among the literary products that are transferred to the West through these means. In this study, the similarities that need to be explained between the stories of Layla and Majnun and Romeo and Juliet, which have become the symbols of love in the East and the West, are analyzed comparatively through the works of Fuzuli and Shakespeare, which are the most beautiful versions of these stories. In the introduction part of the thesis, the history of cultural interactions between East and West, the transfer of rich fictions in Eastern literature to the West and their effects on European literature are discussed. In the first chapter, Fuzuli's Layla and Majnun and Shakespeare's Romeo and Juliet were examined using the chronology method of comparative literature and it was determined that both works were the product of Middle Eastern folklore in terms of their fiction. The work of Nizami, whom Fuzuli took as a model while writing his work, and the work of Brooke, which Shakespeare used as a source, were examined by mesology method, differences were determined and Fuzuli and Shakespeare's contributions to the story were highlighted. In the second part, the plots, time-space elements and characters of the two works were compared and it was determined that the similarities between the fiction of the two works were too dense to be explained by chance. In the third part, the themes in the two works were examined using the thematology method, and strong similarities in terms of emotion and thought were determined in the processing of themes. This thesis, which is the first study in which the relationship and similarities between the works of Layla and Majnun and Romeo and Juliet are examined in detail, will be a guide for new comparative studies to be done with different methods.
Benzer Tezler
- Fuzûlî'nin Leyla ve Mecnun'unda dil ve üslup
The language and stylistics of Fuzûlî's Layla and Majnun
RABİA DERYA ÖZKARA
Doktora
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAŞAR AYDEMİR
- Fuzûlî'nin 'Leylâ ve Mecnûn'unda tasavvufî kavram ve unsurlar
Mystic term and elements in Leyla and Mecnun of Fuzuli
NURGÜL KARAYAZI
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara Üniversitesiİlahiyat Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MUSTAFA TAHRALI
- Fuzuli'nin Leyla ve Mecnun Mesnevisinde tabiat tasvirlerinin estetik olarak kullanımı
Aesthetic use of naturel portrayings in Leyla and Mecnun story by Fuzuli
HÜSEYİN YAKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHAMMET NUR DOĞAN
- Fuzûlî'nin Leylâ ve Mecnûn Mesnevisine eklediği şiirler
Poems added by Fuzûlî to Leylâ ve Mecnûn Masnavi
SARENUR OCAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıHaliç ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH AZMİ BİLGİN
- Fuzûlî'nin Leylâ ve Mecnûn Mesnevîsi'nin roman tekniği bakımından incelenmesi
Study of Fuzuli?s Leyla and Mecnun Mesnevi by the way of novel technique
SELMA ALEMDAROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. ZÜLFİ GÜLER