Compositional and technological characteristics of Hittite plainware ceramics from sites in the Kızılırmak Basin: A Pilot study
Kızılırmak Havzasından Hitit dönemine ait günlük kullanım çömleklerinin yapısal ve teknolojik özellikleri: Pilot bir çalışma
- Tez No: 68740
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ŞAHİNDE DEMİRCİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeometri, Archaeometry
- Anahtar Kelimeler: arkeometri, çömlek, seramik, Anadolu, Hitit
- Yıl: 1997
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeometri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 111
Özet
Öz KIZILIRMAK HAVZASI'NDAN HİTİT DÖNEMİNE AİT GÜNLÜK KULLANIM ÇÖMLEKLERİNİN YAPISAL VE TEKNOLOJİK ÖZELLİKLERİ: PİLOT BİR ÇALIŞMA Ertem, Esen Yüksek Lisans, Arkeometri Ana Bilim Dalı Tez Yöneticisi: Doç Dr. Şahinde Demirci Haziran 1997, 94 sayfa Bu pilot çalışmada Hitit imparatorluk dönemine (yaklaşık MÖ 1300- 1190) ait gündelik kullanım çömleklerinin fiziksel ve teknolojik özellikleri incelendi. Dört ayrı Hitit yerleşkesinden alman benzer kap kırıkları arasında karşılaştırma yapıldı. Bu yerleşkeler sırasıyla Alaca Höyük (Çorum), Hattusa- Boğazköy/ Büyükkaya, Kuşaklı Höyük-ancient Zippalanda (Yozgat) ve Ortaköy-Sapinuva'dır. incelemelere başlamadan önce, yerleşkelerden sorumluların izniyle elde edilen toplam 38 parça tipolojilerine göre dört grup altında toplandı. İlk iki gruba ait ağız kenarı parçalan, mineral içerikleri ve kristal yapılarının belirlenmesi amacıyla petrografik ince kesit ve X-ışını toz kırınım analizleriyle incelendi. Ayrıca fiziksel özellikler m. ve IV. Gruplar da dahil olmak üzere belirlendi. Munsell Soil Color Charts uluslararası renk standardıyla parçaların görsel olarak renkleri kaydedildi. Katkı parçalarının boyutları ve belirlenebilen katkı parçalan optik mikroskop yardımıyla elde edildi Pişirim sıcaklıklarını tahmin edebilmek için, I. ve EL gruplara ait parçalardan, aralarında en çok ortak tipik özelliklere sahip olanlarından 12 adeti üzerinde Enerji Yaydım X-Işını Analizi destekli Tarama Elektron Mikroskobundan yararlanıldı. Kızılırmak Havzası'nda yer alan yerleşkelerden Hitit imparatorluk dönemine ait gündelik kullanım tipi sırsız çömlekler, XRD ve SEM analizleri sonucu stilistik olduğu kadarmineral içerikleriyle de benzerlik gösterdi. Ayrıcalıklı olarak Kuşaklı Höyük örneklerinin farklı pişirim teknolojisine/düzeyine sahip oldukları belirlendi Silikatların camsılaşma durumları bu yerleşkeden örneklerin diğerlerinden daha yüksek pişirim sıcaklıklarına maruz kaldığını ortaya koydu. İllitik kil yapılarının bulunması 700-900°C aralığında pişirim sıcaklıklarının söz konusu olduğunu gösterdi Sınırlı bir süre içerisinde gerçekleşen bu pilot çalışmada incelenen örnekler kesin bir yargıya varmayı güçleştirecek derecede az sayıdaydı. Öte yandan, sonuçların değerlendirme ve yorumlan, bizlere bu döneme ait organizasyonun kültürel ve teknolojik sınırlarını sorgulama açısından yeni seçenekler sunmaktadır. İncelenecek örnek ve yerleşke sayısının artırılması ve arkeometrik yaklaşımlarla daha öte incelemeler, Hitit imparatorluk dönemi yaşantısındaki seramik geleneği veya organizasyonu hakkında ışık tutacaktır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT COMPOSITIONAL AND TECHNOLOGICAL CHARACTERISTICS OF HTITITE PLAIN WARE CERAMICS FROM SITES IN THE KIZILIRMAK BASIN: A PILOT STUDY Ertem, Esen M.S., Department of Archaeometry Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Şahinde Demirci June 1997, 94 pages This pilot study investigates the physical and structural characteristics of plain ware pottery of the late Hittite Empire period (c. 1300-1 190 BC). Comparison is made between sherds from similar vessels from four sites, namely Alaca Höyük (Çorum), Hattusa- Boğazköy/ Büyükkaya, Kuşaklı Höyük- ancient Zipp alanda (Yozgat) and Ortaköy- Sapinuwa. Before the investigation was started, a total of 38 sherds taken from the sites were divided into 4 groups on the basis of typology. Rim sherds from the first two groups have been examined by thin- section analysis and unoriented X-ray powder diffraction to determine mineral composition and crystal structure. Some of the physical properties together with those of Group HI and Group IV were also examined. Chroma and hue were recorded using Munsell Soil Color Charts. Ranges of grain size and visible inclusions were determined by optical microscope. To be able to estimate the degree of firing Scanning Electron Microscope coupled with Energy Dispersive X-Ray Analyzer (SEM-EDX) was used for the 12 rim sherds selected from the most common samples of the groups I and EL Plain ware ceramics of the Hittite Imperial period in the Kızılırmak basin are similar in mineral composition, as well as stylistically, as shown by the SEM and XRD results. The exception are the sherds from Kuşaklı Höyük which seem to have a different pyrotechnology. Vitrification of iiisilicates suggests a higher firing temperature. Presence of illite clays implies temperatures in the 700-900°C range. The number of samples taken from the sites to start this investigation were few to reach a final conclusion. On the other hand, the interpretation of these results opens a new door to study the question of interaction between the cultural and the technological constraints within the organization of the period under consideration. Increasing the number of samples and the number of sites will shed light on the ceramic organization of the Hittite Empire. KeyWords: archaeometry, pottery, ceramics, Anatolia, Hittite IV
Benzer Tezler
- Examinations on technological characteristics of mud-based construction materials in ulucak hoyuk neolithic settlement
Ulucak höyük neolitik yerleşimindeki kerpiç yapı malzemelerinin teknolojik özelliklerinin incelenmesi
FATIMA EROL
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
ArkeometriOrta Doğu Teknik ÜniversitesiArkeometri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE TAVUKÇUOĞLU
- GaSe ve GaSe:Cd yarı iletkeninin büyütülmesi,yapısal, optik ve elektriksel özeliklerinin incelenmesi
Investigation of growth, structural, optical and electrical properties of GaSe and GaSe:Cd semiconductors
AFSOUN ASHKHASI
Doktora
Türkçe
2017
Fizik ve Fizik MühendisliğiAtatürk ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BEKİR GÜRBULAK
- Metallurgical practices and technological knowledge in second millennium BCE Western Anatolia: Contextual, compositional, and metallographic analyses on the LBA assemblage from Kaymakçı
MÖ 2. binyıl Batı Anadolu'da metalurji uygulamaları ve teknolojik bilgiler: Kaymakçı'dan LBA topluluğu üzerine bağlamsal, kompozisyonel ve metalografik analizler
DALİLA MARİA ALBERGHİNA
Doktora
İngilizce
2022
ArkeolojiKoç ÜniversitesiArkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CHRISTOPHER H. ROOSEVELT
- Sinema ve grafik tasarımın ara kesitinde Türk sineması jenerikleri tarihi
The history of Turkish film title design at the intersection of cinema and graphic design
NAZLI EDA NOYAN
Doktora
Türkçe
2009
Güzel Sanatlarİstanbul Teknik ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYLA ÖDEKAN
- Advanced materials: Development of high-entropy alloys via additive manufacturing
İleri malzemeler: Eklemeli imalat yöntemiyle yüksek entropili alaşımların geliştirilmesi
SERTAÇ ALTINOK
Doktora
İngilizce
2024
Metalurji MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUNUS EREN KALAY