Nevşehir Müzesi sikke koleksiyonunda bulunan Kappadokia Krallığı sikkeleri
Coins of the Cappadocia Kingdom in the Nevşehir Museum collection
- Tez No: 687587
- Danışmanlar: PROF. DR. ZEYNEP ÇİZMELİ ÖĞÜN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klasik Arkeoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 588
Özet
Nümismatik Bilimi, bize geçmişte yaşayan toplumlar ve kültürler hakkında önemli ipuçları veren bir alandır. Bazen kaynaklardan öğrenemediğimiz kimi ayrıntıları verdiği gibi; bazen de öğrenebildiklerimizi doğrulayan önemli kanıtları göz önüne serer. Sikkeler, antikçağ toplumlarının kültürlerindeki önemli sembolleri, politik yapısını ve ekonomilerini anlatır. O toplum hakkında bilgi edinmemizi sağlayan kazılardan elde edilen en somut verilerdir. III. Aleksandros MÖ 334'te Pers Ordusunu yendiği Granikos Savaşı'nın sonucunda Anadolu topraklarına girmiş ve kesin zafer olan Pers İmparatoru III. Darius'u bizzat yenmek için rotasını daha doğuya çevirmiştir. III. Aleksandros bir taraftan Darius'un peşindeyken bir yandan da tabiyetine aldığı topraklarda düzenlemeler yapıyordu. MÖ 333 yılının ilkbarında III. Aleksandros, egemen olduğu Kappadokia Bölgesi satraplığı için Sabiktas adındaki bir Persliyi uygun görüp güneye Kilikia'ya doğru ilerlemeye devam etti. Verilen bu karara karşılık bölgenin eski satrabı Ariarathes ordusuyla isyan edip Sabiktas'ı devre dışı bırakmıştır. III. Aleksandros'un asıl amacı Pers İmparatorluğu'nu yıkmak olduğu için rotasını değiştirmeden güneye ve doğuya doğru ilerledi. Önce İsos ve Granikos sonra Gaugamela Savaşı'nda kesin zafer elde etmesiyle yeni bir dönem olan Hellenizm'i başlatmış oldu. Kappadokia Bölgesi'nde MÖ 332'de asi bir satraplık şeklinde temeli oluşturularak yönetilen krallık, M.Ö 280'de bağımsızlığını ilan etmiştir. MS 17'de son Kral Arkhelaos'un ölümüyle Roma İmparatoru Tiberius zamanında Kappadokia Eyaleti olarak Roma'ya bağlanmıştır. MÖ 332- M.S 17 arası dönemde krallıkta Ariarathes, Ariobarzanes ve Arkhelaos olmak üzere üç aile hüküm sürmüştür. Hellenistik Dönem Kappadokia Krallığı yeni kurulduğunda Persli bir hüviyete sahip iken dönemin değişen dünya konjoktürün etkisiyle önce yarı Makedon - yarı Persli kimlikleri ön plana çıkmıştır. İlerleyen zamanlarda ise Roma gücünün etkisi sikkelerdeki lejantlardan hissettirmektedir. Hellenistik Dönem içinde Nevşehir Müzesi Koleksiyonlarında bulunan Kappadokia Krallığı sikkelerinin yanı sıra Niğde, Tokat, Samsun, Sinop, Elazığ, Konya, Diyarbakır, Mardin, Kırşehir, Ürgüp, Isparta, İstanbul, Güray, Yozgat, Çorum ve Kayseri Müzelerindeki sikkeler değerlendirilmiştir. Buluntu yerlerinin yanısıra define buluntuları ve arkeolojik konteks buluntuları incelenip, sikkelerin üzerindeki kral, tanrı/tanrıça ve mitolojik yaratık tasvirlerinin ikonografileri kronolojik olarak değerlendirilmiştir. Sikke darphaneleri, sikkelerin yayılımı ve yoğunluğu, etki alanının yanı sıra betim özellikleri belirtilmiştir. Bu sikkeler ışığında dönemin ve bölgenin sosyo-ekonomik ve politik yapısı ile dini inanışları hakkında ip uçları aranmıştır. Kadim Anadolu kültürü ve takip eden dönemdeki Pers kültürünün zaman içinde batılılaşmasının sikkelere yansıması izlenmiştir. Krallığın şu ana kadar keşfedilmiş altın sikkesi yoktur. Bronz ve gümüş metalinden sikkeler darp edilmiştir. Ancak yayılım alanı olarak batıda İtalya; doğuda kuzeyden güneye doğru Gürcistan, Ermenistan, İran; güneyde Irak ve Suriye topraklarına kadar ulaşmıştır. Tezimizin konusu olarak Nevşehir Müze koleksiyonundaki Kappadokia Krallığı sikkelerini özellikle nümismatik açıdan incelemekle beraber Kappadokia Bölgesi'ndeki çalışma izni alabildiğimiz diğer müzelerden de veriler alınmaya çalışılmıştır. Ayrıca yurt içinde veya dışında yayınlanmış müze veya özel koleksiyon sikke katalogları ile yurt dışında açık artırma yoluyla satış yapan müzayede şirketlerinin kataloglarından yararlanılmıştır. Bu şekilde konu Arkeoloji, Numismatik, Tarihi Coğrafya, gibi alanlarla ilgili bir şekilde değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
Numismatic Science, gives us important clues about the societies and cultures of the past. Sometimes, we can find some details in this science that we cannot learn from sources. Sometimes we find some important supporting evidence that we know. Coins describe the culture, political structure and economies of ancient societies. Alexander the Great, after result the success of the Granikos's Battle, where he defeated the Persian Army in 334, entered the Anatolian territory. Then for defeating Persian Emperor Darius III, he turned his route further east. On the one hand Alexander the Great was following up Darius III, on the other hand he was making arrangements to dominate the lands under his rule. In the spring of 332 B.C. Alexander the Great, assigned as a satrap persian Sabiktas and continued southward towards Cilicia. Previous satrap of the region revolted to this given decision and take down Sabiktas. Because of the main purpose of him to break down the Persian Empire, Although Alexander the Great became aware of this situation, he moved south and east without changing his direction. Hellenism, which was a new era, began with the victory of Isos, Granicus and Gaugamela Wars. In 332 B.C. Cappadocian Kingdom was established as disobedient satrapy but, in 280 BC it was transformed in to an independent kingdom. During Tiberius's reign as Roman Emperor and with the death of the last king Arkhelaos in 17 AD., Cappadocian Kingdom, was connected to Rome as the province of Cappadocia. Between 332 B.C. and 17 AD. Kingdom was ruled by three dynasties who are called Ariarthes, Ariobarzanes and Arkhelaos. Ariaratid dynasty who ruled the kingdom of Cappadocia were ethnically Persian. But, Alexander the Great created a harmony between the East and the West World. And as a result of this the prominence semi-Macedonian - semi-Persian identities by the influence of the changing new world conjuncture. In this thesis the finding of treasure and archeological context together with the coins of the Kingdom of Cappadocia which is included in the collection of Nevsehir Museum in Hellenistic period have been examined. In addition to the coins of the Kingdom of Cappadocia in the Nevşehir Museum Collections during the Hellenistic Period, the coins in the Niğde, Tokat, Samsun, Sinop, Elazığ, Konya, Diyarbakır, Mardin, Kırşehir, Ürgüp, Isparta, İstanbul, Güray, Yozgat, Çorum and Kayseri Museums and coin collections published in the country or abroad were examined. In addition to the find places, treasure finds and archaeological context finds were examined and the iconography of king, god/goddess and mythological creature depictions on the coins were evaluated chronologically. The coins were examined in terms of their iconographic features, monograms and legends. Information was given about the circulation of the coins and their area of influence. Coins of bronze and silver metal were minted. Gold coins of the kingdom has no discovered until now. In the West, the spread area of these coins bordered by Italy but in the West that reached from the north to the south to Georgia, Armenia, Iran, Iraq and Syria. The subject of our thesis is to examine the coins of the Kingdom of Cappadocia in Nevsehir Museum and other museums collections in the Kappadokia Region especially from a numismatic perspective. In this way, the subject has been evaluated in relation to discipline such as Archeology, Numismatics, Historical Geography.
Benzer Tezler
- Nevşehir Müzesi'nde bulunan el sanatı örneklerinden kadın tepelikleri
Women's hill hills from the handicraft samples in the Nevsehir Museum
CANSU ATABEY
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
El SanatlarıSivas Cumhuriyet ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EBRU BİLGET FATAHA
- İç Anadolu Bölgesi Nevşehir İl Müzesinde bulunan el sanatları örnekleri üzerine bir araştırma
A research on samples of handicrafts available in Nevşehir Provincial Museum in the Central Anatolia Region
DERYA ATİLA
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
El SanatlarıGazi ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Bölümü
YRD. DOÇ. DR. TOMRİS YALÇINKAYA
- Nevşehir Müzesi'nden bir grup mezar örneği; Lahit, ostotek ve pişmiş toprak lahitler
A group of grave samples from Nevşehir Museum; Sarcophagi, ostotecs and terracotta sarcophagi
YASİN YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
ArkeolojiNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİLSEN ŞERİFE ÖZDEMİR
- Niğde, Nevşehir ve Eskişehir müzeleri'nde bulunan lüle örnekleri
Ni̇ğde, Nevşehi̇r and Eskişehir museums located in pipe samples
ELİF AKBAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
El SanatlarıErciyes ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CELİL ARSLAN