Hakîm Senâî'nin 'Akılnâme' adlı eseri
Hakim Sanai's work named 'Aqlnâme'
- Tez No: 688286
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HAMİDE ULUPINAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Religion, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Tasavvuf, Hakîm Senâî, Mesnevi, Akılnâme, Senâî Âbâd, Sufism, Hakim Sanai, Masnavi, Aqlnâme, Sanai Abad
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 126
Özet
Bu çalışma hicri V/VI asırları arasında yaşamış olan sûfi şair Hakîm Senâî'nin hayatını, eserlerini, etkilerini ve Akılnâme adlı eserindeki tasavvufî kavramların tespitini ve bunların Tasavvuf Tarihi açısından değerlendirilmesini içermektedir. Gazneliler devrinde yaşamış olan Hakîm Senâî, tasavvuf açısından son derece önemli bir şahsiyettir. Zira o, tasavvufî mesnevinin kurucusu sayılmış, didaktik şiiri, tasavvufî içerikle ilk defa o birleştirmiş ve şiirde kalenderiyyât tarzını ilk defa o kullanmıştır. Böylelikle başta Ferîdüddin Attâr ile Mevlânâ olmak üzere Sa'dî-i Şirâzî ve Hâfız gibi birçok sûfi şaire hem şairlik hem de tasavvufî yönüyle tesir etmiş ve ilham kaynağı olmuştur. Hatta Mevlânâ eserlerini yazdırırken, sohbet ve vaaz ederken Senâî'nin eserlerinden sıklıkla yararlanmıştır. Mesnevî'nin yazılmasında da Senâî'nin büyük bir payı vardır. 464/1072 yılında Gazne'de doğan Senâî ömrünün bir kısmını Mevlânâ'nın doğum yeri olan Belh'te geçirmiştir. Methiye şairi olarak şiir söylemeye başlayan ancak bir süre eğlence içinde yaşamını geçirdikten sonra takva ve fazilet yolunu seçen Senâî, tasavvufî mesnevî geleneğinin güçlü bir temsilcisi olmuştur. 525/1131 yılında yine Gazne'de vefat etmiştir. O, tasavvufî görüşlerinin bulunduğu küçük bir mesnevisi olan Akılnâme adlı eserinde aşkı, akla üstün tutmuş, aşkı hayatın anlamı olarak görmüştür. Ancak o, aklın önemini ihmal etmemiştir. Şeyh olmadan sülûkun bir öneminin olmadığını vurgulamış, tarikatın ve sâliklerin özelliklerinden bahsetmiştir.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine the life, works, and effects of the Sufi poet Hakim Sanai, who lived during the fifth and sixth centuries Hijri, and the mystical concepts in his work known as Aqlnâme and to evaluate them in terms of the history of Sufism. Hakim Sanai, who lived in the period of the Ghaznavids, is an extremely important person in mysticism. Considered the founder of mystical masnavi, he combined didactic poetry with mystical content for the first time and used the kalenderiyyât style in poetry for the first time. Thus, many Sufi poets such as Attar, Rumi, Saadi Shirazi and Hafez, were influenced and inspired by both his poetry and mystical methods. In fact, while writing, conversing and preaching, Mevlana often used Sanai's works. Sanai made a great contribution to the writing of the Masnavi. Born in Ghazni in 464/1072, Sanai spent part of his life in Belh, the birthplace of Rumi. Sanai started to sing as a poet of praise, but after spending part of his life in entertainment, he chose the path of taqwa and virtue and became a strong representative of the mystical masnavi tradition. He died in 525/1131, again in Ghazni. In his work Aqlnâme, which is a small masnavi with mystical views, he prioritized love over reason and saw it as the meaning of life. However, he did not overlook the importance of reason. He emphasized the idea that the mystical path is not important without a sheikh, and talked about the characteristics of the sect and saliks.
Benzer Tezler
- Âzerî İbrahim Çelebi'nin Husrev Ü şirin adlı mesnevisi - bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük
Husrev U Şirin by Azeri İbrahim çelebi̇ contextual index and functional dictionary
EMRAH KARŞIYAKA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
- Osmanlı minyatüründe Mevlana'nın yaşam öyküsü: Menakıbü'l arifin ve Tercüme-i Sevakıb-ı Menakıb nüshaları
The life story of Mevlânâ in Otoman miniature painting: Manâkib al-ârifîn and Tarjuma-i Thawâqib-i Manâqib copies
HESNA HARAL
Doktora
Türkçe
2014
Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA BANU MAHİR
- Ekmeleddîn en-Nahcuvânî'nin Erhu'l-İşârât adlı eserinin tahkik ve tahlili
Akmaluddîn an-Nahjuwânî's Sharhu'l-Ishârât: A critical edition and analysis
AKHMAD ROFİİ DAMYATİ
Doktora
Türkçe
2019
DinSüleyman Demirel ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALUK SONGUR
- N.M. Karamzin'in 'Zavallı Liza' ve Sami Paşazade Sezai'nin 'Sergüzeşt' adlı eserlerinde halk kültürü yansımalarının karşılaştırmalı analizi
Comparative analysis for folk culture reflections in writings named 'Poor Lisa' by N. M. Karamzin and 'Sergüzeşt' by Sami Paşazade Sezai'
PINAR DİLEKÇİ
Doktora
Türkçe
2017
Batı Dilleri ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiRus Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BAHAR DEMİR
- Fârâbî'ye göre felsefe tahsili öncesi aklî ve ahlakî olgunluk
According to al-Farabi intellectual and moral maturity before the education of philosophy
AMİNE SENA SAYÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinErciyes ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SALİH YALIN