Ajuga xylorrhiza kıt tan'ın in vıtro mikroçoğaltılmasına sitokinin ve oksin kombinasyonlarının etkisi
Effect of cytokinin and auxin combination on in vitro mikropropagation of Ajuga xylorrhiza kit tan
- Tez No: 688762
- Danışmanlar: PROF. DR. FİLİZ AKBAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyoloji, Biology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Batman Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 63
Özet
Ajuga xylorrhiza Kit Tan yaşam alanı belli bir bölgeyle sınırlı (Diyarbakır'ın Çermik ilçesi), nesli tükenme tehlikesi altında olan, nadir ve hassas bir bitki türüdür. Bitki doku kültürleri yöntemleri kullanılarak endemik bitki türlerinin genetik çeşitliliğinin korunması ve sürdürülebilirliği sağlanabilir. Bu nedenle tez çalışmasında, koruma altında olan Ajuga xylorrhiza Kit Tan'nın genetik çeşitliliğinin korunması ve sürdürülebilirliğinin sağlanabilmesi amacıyla, in vitro ortamda mikroçoğaltılmasında sitokinin ve oksin kombinasyonlarının etkisi araştırıldı. Çalışmamızın birinci aşamasında; mikroçoğaltımda kullanılacak eksplantların temini için olgun tohumlar hormonsuz 1/4 MS besi ortamında çimlendirildi. 1.0-2.0 cm boyundaki in vitro sürgünler, kinetin'in farklı konsantrasyonları (0.125-0.25-0.5-1.0 mg/L) ile (IAA ve NAA)'nın 3 farklı konsantrasyonunun (0.1-0.2-0.5 mg/L) kombinasyonlarını içeren MS besi ortamında kültüre alındı. Tüm kültürlerde sürgün çoğaltımının meydana geldiği ve IAA konsantrasyonlarının NAA konsantrasyonlarından daha iyi sonuç verdiği belirlendi. Besi ortamında sitokinin yanında oksin ilave edilmesinin, sürgün çoğaltımını olumlu teşvik ettiği tespit edildi. Sonuç olarak tüm uygulama grupları arasında en fazla yeni sürgün oluşumu, eksplant başına 10.91 adet sürgün ile 0.125 mg/L Kin+ 0,1 mg/L IAA içeren besi ortamından elde edilirken, en düşük sürgün oluşumu da eksplant başına 2.80 adet sürgün ile 0.5 mg/L Kin+ 0.5 mg/L NAA içeren besi ortamından elde edildi. Sürgün boyu bakımından ise en iyi sonuç 3.10 cm ile 0.5 mg/L Kin içeren besi ortamında kültüre alınan sürgünlerden elde edildi. İn vitro koşullarda elde edilen sürgünlerin köklendirilmesi için (IAA-NAA)'nın farklı konsantrasyonlarının (0.25 – 0.5 – 1.0 – 1.5 mg/L) bulunduğu 1/1 MS besi ortamı kullanıldı. Kontrol grubu ve 0.25 mg/L IAA uygulama grubunda kültüre alınan eksplantlarda kök oluşumu meydana gelmediği, diğer gruplar da ise konsantrasyona bağlı olarak farklılıklar göstermekle birlikte kök oluştuğu gözlendi. Kullanılan NAA konsantrasyonlarının IAA konsantrasyonlarından daha iyi sonuç verdiği belirlendi. Hem kök boyu hem de kök sayısı bakımından en iyi sonuçlar sürgün başına ortalama 26,50 adet kök ve 1,51 cm ile 1,5 mg/L NAA ile desteklenmiş besi ortamında kültüre alınan eksplantlardan elde edildi. Ayrıca, kontrol grubu dâhil olmak üzere tüm uygulama gruplarında kültüre alınan eksplantların yeni sürgünler oluşturduğu ve sağlıklı bir şekilde gelişimine devam ettiği gözlendi. Köklendirilen fideler, perlit-torf karışımı (1:2) bulunan saksılara aktarılarak toprağa adaptasyonları başarılı (%100) bir şekilde gerçekleştirildi.
Özet (Çeviri)
Ajuga xylorrhiza Kit Tan is a rare and sensitive plant species under the threat of extinction, whose habitat is limited to a certain region, Çermik, a district of Diyarbakır. Conservation and sustainability of the genetic diversity of endemic plant species can be achieved by using plant tissue culture methods. Thus, the present study investigates the effect of cytokinin and auxin combinations on micropropagation in vitro to protect and ensure the genetic diversity and sustainability of Ajuga xylorrhiza Kit Tan, which is under protection. For this, 1.0-2.0 cm in vitro shoots germinated in hormone-free 1/4 MS medium from mature seeds, 4 different kinetin concentrations (0.125-0.25-0.5-1.0 mg/L) and 2 different auxin (IAA and NAA) varieties were cultured in MS medium containing separate combinations of 3 different concentrations (0.1-0.2-0.5 mg/L). The study revealed that shoot growth occurred in all treatments, and IAA concentrations gave better results than NAA concentrations. As a result, the most new shoot formation among all treatment groups was obtained from the medium containing 0.125 mgL-1 Kin+ 0.1 mgL-1 IAA with 10.91 shoots per explant and the lowest shoot formation was obtained from the medium containing 0.5 mg/L Kin + 0.5 mg/L NAA with 2.80 shoots per explant. The best results were obtained from 3.10 cm shoots cultured in a medium containing 0.5 mgL-1 Kin in terms of shoot length. 1/1 MS medium with different concentrations of two different auxins (IAA-NAA) (0.25 – 0.5 – 1.0 – 1.5 mg/L) was used for rooting the shoots obtained in vitro. It was observed that root formation did not occur in the cultured explants in the control group and 0.25 mg/L IAA application group, but in other application groups, although there were differences depending on the concentration, root formation was observed. It was determined that NAA concentrations gave better results than IAA concentrations among the auxin varieties used. The best results in terms of both root length and root number were obtained from the explants cultured in medium supplemented with an average of 26.50 roots per shoot and 1.51 cm with 1.5 mg/L NAA. In addition, it was observed that the explants cultured in all treatment groups, including the control group, formed new shoots and continued to develop healthily. Rooted seedlings were transferred to pots with a perlite-peat mixture (1:2), and their adaptation to the soil was successfully (100%).
Benzer Tezler
- Ajuga vestita ve Ajuga xylorrhiza bitkilerinin petrol eteri, aseton ve metanol ekstrelerinin bazı biyolojik aktivitelerinin belirlenmesi
Determination of some biological activities of petroleum ether, acetone and methanol extracts of Ajuga vestita and Ajuga xylorrhiza
NESRİN HAŞİMİ
- Diyarbakır ilinde yetişen endemik bitkilerin biyomorfik üslupla sanatsal çerçevede ifade edilmesi: Bir a/r/tografi inceleme örneği
Expressing the endemic plants grown in the province of Diyarbakir in an artistic framework with a biomorphic style: An a/r/tography examination example
MELİKE ELALMIŞ ERCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel SanatlarDicle ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MÜNİRE MERAL YAĞÇI TURAN
- Lamiaceae (Ballıbabagiller) familyasına ait bazı bitki türlerinin tohumla üretimi
Seeding of some plant species belonging to Lamiaceae family
FATMA ÖNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Peyzaj MimarlığıSüleyman Demirel ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞİRİN DÖNMEZ
- Ajuga postii Briq. ve Ajuga relicta P.H.Davis (Lamiaceae) türleri üzerine farmasötik botanik yönünden araştırmalar
Pharmaceutical botany studies on Ajuga postii Briq. and Ajuga relicta P.H.Davis (Lamiaceae)
EMEL SÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
BotanikAnadolu ÜniversitesiFarmasötik Botanik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAVUZ BÜLENT KÖSE
- Ajuga chamaepitys subsp. chia taksonunun bazıbiyolojik aktivitelerinin araştırılması
Investigation of some biological activities ofAjuga chamaepitys subsp. chia
ATİYE NUR SAVAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
BiyolojiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURCİHAN HACIOĞLU DOĞRU