Investigation of nutrients in Black Sea coastal waters where Sakarya river and Yeşilirmak river outflow
Sakarya ve Yeşilırmak nehirleri'nin döküldüğü Karadeniz kıyı sularında besin elementlerinin incelenmesi
- Tez No: 689209
- Danışmanlar: PROF. DR. MELİKE GÜREL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çevre Bilimleri, Mühendisliği ve Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 189
Özet
Bu çalışma, Sakarya ve Yeşilırmak Nehirleri'nin Karadeniz kıyı sularına döküldüğü bölgelerin genel oşinografik özelliklerini ve besin elementlerinin mekansal ve zamansal değişimlerini izleyebilmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Sakarya Nehri'nin döküldüğü bölgeden 6 istasyon ve Yeşilırmak Nehri'nin döküldüğü bölgeden 6 istasyon seçilerek izlemeler ve örneklemeler yapılmıştır. Konsantrasyonların mekana göre değişimlerinin anlaşılabilmesi amacıyla geçiş suyu, kıyı suyu ve açık deniz sularından alınan örnekler incelenmiştir. Bu kapsamda 2019 yaz, 2020 kış, 2020 yaz ve 2021 kış dönemleri olmak üzere 4 örnekleme dönemine ait değerlendirmeler yapılmıştır. Bu amaçla, su kolonunda fiziksel parametreler (sıcaklık, tuzluluk, yoğunluk, ışık geçirgenliği), çözünmüş oksijen, besin elementleri (PO43--P, NH4+-N, NO3-+NO2--N, Si, TP, TN) ve klorofil-a konsantrasyonlarının yıllara ve bölgelere göre değişimleri araştırılmıştır. Kıyı alanlarında trofik durumun belirlenmesi deniz ekosisteminde meydana gelen ani değişiliklerin anlaşılması, oksijen tükenmesi, bulanıklığın artması, balık ölümleri, alg patlamaları, müsilaj oluşumu, habitat değişiklikleri gibi durumların önceden bildirilmesine olanak sağlayacaktır. Özellikle nehirlerin döküldüğü kıyı alanlarında besin elementi konsantrasyonları, kara kökenli kirleticilerin etkisi ile yüksek olma eğilimindedir. Tez çalışması kapsamında, nehir suları ile beslenen Sakarya ve Yeşilırmak Nehirleri'nin döküldüğü kıyı su alanlarının trofik durumunu karakterize etmek amacıyla TRIX (DIN, TP, DO% ve Chl-a) indeksi kullanılmıştır. Ayrıca, ölçüm sonuçları ile Yerüstü Su Kalitesi Yönetmeliği (YSKY, 2021) ve Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği'ne (KAAY, 2009) göre de trofik durum değerlendirmesi yapılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, yüzey suyu sıcaklığı Sakarya Nehri'nin döküldüğü kıyı alanlarında 9,5 °C ile 26,9 °C arasında bulunurken; Yeşilırmak Nehri'nin döküldüğü kıyı alanlarında 10,6 °C ile 25,8 °C arasında ölçülmüştür. Tuzluluk ise Sakarya Nehri etkisindeki istasyonların yüzeyinde 15,7 psu ile 18,4 psu arasında; Yeşilırmak Nehri etkisindeki istasyonların yüzeyinde ise 17,3-18,5 psu arasında bulunmuştur. Karadeniz'in yüzey tuzluluğu havza çevresindeki nehirlerden gelen tatlı su girdisi nedeniyle genellikle diğer açık denizlere ve okyanuslara göre daha düşüktür. Çalışma bulgularına göre de nehir girdilerine yakın olan istasyonlarda tuzluluk daha düşük seviyelerde ölçülmüştür. Sakarya Nehri'nin döküldüğü kıyı alanlarında en düşük yüzey tuzluluğu TRK10A istasyonunda (nehire en yakın istasyon), en yüksek tuzluluk ise TRK12Y istasyonunda (nehire en uzak istasyon) tespit edilirken; Yeşilırmak Nehri'nin döküldüğü kıyı alanlarında en düşük tuzluluk nehire en yakın istasyonlar olan YSL12, YSL14 ve TRK37 istasyonlarında, en yüksek tuzluluk ise nehire en uzak olan TRK39Y istasyonunda tespit edilmiştir. Açık deniz istasyonlarının dip derinliklerinde Akdeniz'den gelen daha tuzlu su bulunması sebebiyle bu derinliklerde tuzluluk Sakarya Bölgesi'nde 22,2 psu ve Yeşilırmak Bölgesi'nde 21,8 psuya ulaşmıştır. Işık geçirgenliğinin tespiti için kullanılan seki disk derinliği, Sakarya Nehri kıyı alanlarında 0,5 m ile 9 m arasında; Yeşilırmak Nehri kıyı alanlarında ise 2 m ile 8,5 m arasında tespit edilmiştir. Seki disk derinliği her iki çalışma alanında da nehir girdisine yakın olan istasyonlarda düşükken, açık istasyonlarda yüksek değerlere ulaşmıştır. Karadeniz diğer denizlerden çeşitli karakteristik özellikleri ile farklılıklar göstermektedir. Karadeniz'in üst tabakası oksijen bakımından zengin sulardan oluşurken, derin suları anoksiktir ve derinlikle artan yüksek konsantrasyonlarda hidrojen sülfür (H2S) içerir. Bu nedenle Karadeniz su hacminin yaklaşık %87'si anoksik olarak kabul edilmektedir. Derindeki oksijensiz katman, oksijence zengin yüzey katmanından suboksik adı verilen bir geçiş tabakası ile ayrılır. Bu tabaka H2S'in ilk kez görüldüğü (H2S> 10 μM) ve çözünmüş oksijenin sıfıra yaklaştığı (O2
Özet (Çeviri)
This study was carried out in order to monitor the general oceanographic characteristics and nutrient changes of the regions where Sakarya and Yeşilırmak Rivers are located in the Black Sea. Monitoring and sampling were done by selecting 6 stations from Sakarya Region and 6 stations from Yeşilırmak Region. In order to understand the spatial variation of concentrations, samples taken from transitional water, coastal water and open sea water were examined. In this context, evaluations were made for 4 sampling periods: 2019 summer, 2020 winter and summer and 2021 winter periods. For this purpose, the changes of physical parameters, dissolved oxygen, nutrients (PO43--P, NH4+-N, NO3-+NO2--N, Si, TP, TN) and chlorophyll-a concentrations in the water column according to years and regions were investigated. TRIX (DIN, TP, DO% and Chl-a) index was used to characterize the trophic status of water bodies in Sakarya and Yeşilırmak Regions which are fed by river waters. In addition, trophic status evaluation was made according to the Surface Water Quality Regulation (SWQR, 2021) and Urban Wastewater Treatment Regulation (UWTR, 2009). As a result of the study, it was determined that the nutrient and chlorophyll-a concentrations were higher in the transition water and coastal water stations located close to the areas where the rivers flow, compared to the open sea stations. In general, nutrient and chlorophyll-a concentrations decrease from the areas where the rivers flow towards the open sea stations. In addition, it was determined that nutrient concentrations in the winter period were higher than the summer period. Concentrations of nutrients and dissolved oxygen in the water column showed a parallel change with the general chemical oceanographic characteristics of the Black Sea. According to the TRIX index used for trophic status assessment, presence of eutrophication risk was determined during the entire sampling period at TRK10A and SAK16 stations, which are located closest to the discharge of the Sakarya River. According to SWQR (2021), TRK10A station was found at hypertrophic levels. Yeşilırmak TRIX index results were calculated at a lower level than Sakarya's results. However, at TRK37, YSL12 stations in 2019 summer and 2020 winter periods and in all periods of YSL14 station eutrophication risk is found. According to SWQR (2021), the worst water quality was observed at TRK37 station.
Benzer Tezler
- Bölgesel ölçekte klorofil-a konsantrasyonunun belirlenmesinde sentınel-3 olcı verilerinin kullanım olanaklarının araştırılması
Investigation of opportunity to use sentinel-3 olci data in the determination of chlorophyll-a concentration at regional scale
BAŞAK DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Deniz Bilimleriİstanbul Teknik Üniversitesiİletişim Sistemleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞİNASİ KAYA
- Exploring the use of microbial fuel cells for sewage treatment on cargo and cruise ships
Kargo ve yolcu gemilerinde atık su arıtımı için mikrobiyal yakıt hücrelerinin kullanımının araştırılması
HÜSEYİN FATİH NACAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Denizcilikİstanbul Teknik ÜniversitesiDeniz Ulaştırma Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GAZİ KOÇAK
- Nutrient effects on phytoplankton (particularly Emiliania huxleyi) dynamics with special referenge to the atmospherig deposition in the Northeastern Mediterranean
Kuzeydoğu Akdeniz?de bilhassa atmosfer ile gelen besin elementlerinin fitoplankton (özellikle Emiliania huxleyi) dinamikleri üzerinde etkisi
ELİF EKER DEVELİ
Doktora
İngilizce
2004
BiyolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiDeniz Biyolojisi ve Balıkçılık Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. AHMET ERKAN KIDEYŞ
- Küçük yerleşimler için uygun atıksu arıtma sistemlerinin Türkiye açısından değerlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
ŞEBNEM ULUTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CUMALİ KINACI
- İkiztepe Tunç Çağı topluluğunda element analiziyle beslenme yapısının belirlenmesi
The determination of nutritional model of İkiztepe Bronze Age population by element analysis
KAMERAY ÖZDEMİR
Doktora
Türkçe
2008
AntropolojiHacettepe ÜniversitesiAntropoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YILMAZ SELİM ERDAL