Yapay sinir ağları ve gri model ile döviz kuru tahmini
Estimation of the exchange rate using artificial neural networks and the gray model
- Tez No: 689271
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖMER ÖNALAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sayısal Yöntemler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 51
Özet
Geçmiş yıllarda, zaman serisi tahmin problemleri için çeşitli istatistiksel yöntemler kullanıldı. Günümüzde artık geleneksel istatistiksel tahminler yetersiz kalmaktadır. Bunun en önemli nedeni veri boyutlarının artmasıdır. Buna bağlı olarak zaman serisi verilerinin özellikleri ve ilişkilerinin belirlenmesi zorlaşmakta ve bu karmaşıklığı çözme kabiliyetine sahip Derin Yapay Sinir Ağları önerilmektedir. LSTM katmanları ve algoritması, derin sinir ağlarında yeni bir yöntem ve zaman serileri tahmininde profesyonel çözüm olmaktadır. Tekrarlayan Sinir Ağları (Recurrent neural network - RNN) nın öğrenememe sorunu, Hochreiter ve Schmidhuber tarafından detaylı araştırılarak yeni bir model olarak LSTM geliştirilmiş ve 1997 yılında bir makale ile tanıtılmıştır. Bu tez çalışmamda, döviz kuru tahmini için Gri tahmin modelleri de dikkate alınmıştır. Alternatif bir yöntem olarak, belirisizliklerin netleştirilmesinde uzun yıllardır kullanılan gri tahmin modelleri, önceden herhangi bir ön bilgiye ihtiyaç duymadan sınırlı veri ile başarılı tahminler gerçekleştirebilmektedir. Gri tahmin, zaman serisi ve sebep-sonuç ilişkisine dayalı çeşitli tahmin modellerini içermektedir. Çalışma kapsamında, zaman serisi modellerinden GM(1,1) gri tahmin modeli ele alınmıştır. Döviz kuru alış değerlerinin tahmini için T.C. Merkez Bankası 10 Temmuz 2019 ve 7 Aralık 2020 tarihleri arasındaki döviz kurları kullanılmıştır. CSV formatindaki döviz kuru verileri, YSA (LSTM) ve Gri model tahmin modellerine göre değerlendirilip oluşan sonuçlar sayısal ve görsel olarak karşılaştırılmıştır. Bu işlemler içinde Python programlama dili kullaılmış ve ilgili kodlar yazılmıştır.
Özet (Çeviri)
In past years, various statistical methods have been used for time series prediction problems. Currently, the traditional statistical estimate is no longer sufficient. The most important reason for this is the increase in data sizes. Because of this, determining the properties and relationships of time series data becomes difficult, and Deep Artificial Neural Networks with the ability to solve this complexity are proposed. The LSTM layers and algorithm is a new method in deep neural networks and a professional solution in time series estimation. The problem of the inability to learn repetitive neural networks (RNN) was investigated in detail by Hochreiter and Schmidhuber, and LSTM was developed as a new model and introduced in 1997 with a paper. In this thesis study, Grey forecast models for exchange rate estimation were also taken into account. As an alternative method, Gray forecasting models, which have been used for many years to clarify uncertainties, can perform successful estimates with limited data without the need for any prior knowledge. Gray forecasting includes several forecasting models based on time series and cause-and-effect relationships. In the scope of the study, the GM(1,1) Gray prediction model from time series models was considered. For an estimate of exchange rate buying values, t.C. Dec July 10, 2019 and December 7, 2020 exchange rates were used by the central bank. Exchange rate data in CSV format were evaluated according to YSA (LSTM) and Gray model forecast models and the results were compared numerically and visually. In these operations, the Python programming language is used and the corresponding code is written.
Benzer Tezler
- İki boyutlu rıesz dönüşüm algoritması ile güç kalitesinin belirlenmesi
Determination of power quality with two dimensional riesz transform algorithm
SEÇKİN KARASU
Doktora
Türkçe
2019
Elektrik ve Elektronik MühendisliğiZonguldak Bülent Ecevit ÜniversitesiElektrik-Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEHRA SARAÇ
- Zaman serisine dayalı tahmin yöntemlerinin rassallık ve trend içeren veri setlerindeki tahmin performanslarının karşılaştırılması
Comparison of forecasting performance based on time series estimation methods with randomness and trending data sets
AHMET ALÇI
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
EkonometriKaradeniz Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞÜKRÜ ÖZŞAHİN
- Doku analizi sınıflandırma ve bölütleme için yöntemler
Techniques for texture analysis, segmentation and classification
OSMAN NURİ USLU
- Knowledge discovery in databases and data mining techniques: An applied study
Veri tabanlarında bilgi keşfi ve veri tabancılığı teknikleri: Bir uygulama
TAYİP ALTAY
Yüksek Lisans
İngilizce
2005
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiMarmara ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ÜMİT FIRAT
- Fractal image compression with radial basis function neural networks
Radyal taban fonksiyonlu yapay sinir ağları ile fraktal görüntü sıkıştırma
OSMAN ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
İngilizce
1998
Elektrik ve Elektronik Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiElektronik ve Haberleşme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CÜNEYT GÜZELİŞ