Geri Dön

Hanefî Fıkıh düşüncesinde Farz-Vâcip ayırımı

The Distinction of Fard-Wajib in Hanafi Fiqh thought

  1. Tez No: 690235
  2. Yazar: EBRU BARIŞ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. SONER DUMAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2021
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Sakarya Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 162

Özet

Teklifî hüküm çeşitlerinden olan farz ve vâcip terimlerinin eş anlamlı olup olmadığı meselesi hem Hanefî mezhebi hem de diğer mezheplerin fıkıh usulü kitaplarında çokça tartışılan konulardan biridir. Hanefîler iki terimin eş anlamlı olmadığını, ayrı manalara delâlet ettiğini ve farklı neticeler doğurduğunu ifade ederken cumhur, farz ve vâcibin birbirinin yerine kullanılan eş anlamlı iki terim olduğunu savunmuştur. Neticede bu görüş farklılığı fıkhî ihtilaflara ve tartışmalara yol açmış ve neredeyse tüm usul ve fürû kitaplarında bu meseleye mutlaka temas edilmiştir. Hanefîler'in farz ve vâcip terimlerini farklı değerlendirmeleri meseleye yüzeysel olarak bakıldığında basit bir görünüm arz etse de konu bütüncül olarak ele alındığında girift ve karmaşık bir hal almaktadır. Bu nedenle ortaya konulan ayırım birçok mezhep müntesibi tarafından tam olarak anlaşılamamış ve farklı iddialar öne sürülmüştür. Kimi zaman da Hanefîler'in kavramları kullanırken kendi içlerinde tutarlı olmadıklarına ve birbirleriyle çeliştiklerine dair eleştiriler yöneltilmiştir. Çalışmamızda Hanefîler merkeze alınmakla birlikte karşı görüş sahiplerinin de meseleyi nasıl ele aldıkları ve Hanefîler'e ne tür eleştiriler yönelttikleri incelenmiştir. Özellikle Hanefîler'in tutarsızlığına yönelik eleştirilere ve problematik görünüm arz eden meselelere cevap aranmış ve Hanefî fıkıh kitapları bu doğrultuda tetkik edilmiştir. Önemine binaen tartışmanın lafzî veya mânevî olduğuna yönelik iddialar da ele alınmış ve bu iddialar detaylı olarak izah edilmeye çalışılmıştır.

Özet (Çeviri)

The concepts fard and wajib, which are types of al-hukm al-taklifi, whether they are synonymous or not, is one of the most discussed issues in the usul al-fiqh books of both Hanafi school and other schools. While Hanafis stated that the two concepts are not synonymous and produce different results, according to all, fard and wajib are two synonymous concepts used interchangeably. As a result, this difference of opinion has led to jurisprudential disputes and debates, and this issue has definitely been touched on in almost all the books of usul and furu. Although Hanafis' different evaluations of the concepts fard and wajib appear simple when looked at superficially, the issue becomes complex when considered holistically. Therefore, the distinction made has not been fully understood by many school followers. Sometimes, criticism has been made that Hanafis are not consistent within themselves when using concepts. In our study, although the Hanafis are at the center, it has been examined how the opponents approached the issue and which debates they dealt with. In particular, answers have been sought to the criticisms of the inconsistency of the Hanafis and the issues that have a problematic appearance and Hanafi fiqh books have been studied in this direction. Due to its importance, it has also been dealt with the claims that the discussion is literal and tried to be explained in detail.

Benzer Tezler

  1. Kâsânî'nin fıkıh düşüncesinde takdîrî durum

    Taqdiri durum in Kasani's understanding of fiqh

    FERİT DİNLER

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    DinSakarya Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SONER DUMAN

  2. تحقيق قسم المحظورات والمكروهات من كتاب الحاوي للفتاوىلأبي بكر الحصيري ومقارنته بكتاب عمدة الفتاوى للصدر الشهيد

    Ebubekir el-Hasîrî'nin el-Hâvî fi'l-fetâvâ adlı eserinin el-Mahzûrât ve'l-mekrûhât adlı bölümünün tahkiki ve Sadrüşşehid'in Umdetü'l-fetâvâ adlı eseri ile mukayesesi

    ZEHRA ELBEKRİ

    Doktora

    Arapça

    Arapça

    2023

    DinSakarya Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SONER DUMAN

  3. Hanefî hukuk düşüncesinde Aile Hukukuyla ilgili düzenlemelere etkisi bakımından ihtiyat ilkesi

    The principle of precaution in hanafi fiqh doctrin in terms of affects concerning Family Law

    HAFİZE ZEHRA KELLE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DinSüleyman Demirel Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ÜNAL YERLİKAYA

  4. Sadrüşşerîa'nın fıkıh usûlü düşüncesinde lafızların kesinliği problemi

    The problem of the linguistic certainty in Sadr al-Sharīa's legal methodology

    SELMA ÇAKMAK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    DinYalova Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUHARREM ÖNDER

    PROF. DR. ŞÜKRÜ ÖZEN

  5. Hanefî usul düşüncesinde fâsid istidlâl

    Invalid istidlal in the hanifa methodical doctrine

    AYHAN ŞEN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    DinRecep Tayyip Erdoğan Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ŞEVKET TOPAL