Safevi döneminden günümüze İran düşüncesi (Felsefe, kelam, tasavvuf)
Iranian thought from Savavid period to present (Philosophy, theology, sufism)
- Tez No: 691409
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FAZIL KARAHAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Felsefe, Religion, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Pamukkale Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk İslam Düşünce Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 88
Özet
Bu tez Safevî dönemi sonrası İran düşüncesi üzerine yazılmıştır. Tez hazırlanırken Türkçe ve Farsça birinci ve ikinci derece kaynaklardan yararlanılmıştır. Tezin temel konuları Safevî dönemi sonrası İran düşüncesinde kelam, felsefe ve tasavvuf konusunda yaşanan gelişmelerdir. Tez, giriş, üç bölüm, sonuç ve kaynakçadan oluşmaktadır. Birinci Bölümde Şiraz Okulu dönemi olarak adlandırılan dönem incelenmiştir. Bu dönem düşüncesi Celaleddin Devvanî ve Deştekî ailesi arasında gelişen felsefi tartışmalarla şekillenmiştir. Görüşlerinde çatışan bu üç düşünürün ortak noktası Meşşai, İşrâkî ve Vahdet-i Vücud düşüncesini birleştirme çabaları ve kelâm, felsefe ve tasavvuf düşüncelerini uzlaştırma çalışmalarıydı. İkinci Bölümde Safevîler döneminin başlaması ve İsfahan Okulu olarak adlandırılan dönem irdelenmiştir. Bu dönemde, Mir Damad felsefe ve kelâm alanında çalışma yaparken Şiraz Okulu düşünürleri ile aynı amaca yönelmiş ve düşünce akımlarını birleştirme çabasında olmuştur. Molla Sadra aynı amaçla hareket etmiş ve kendisinden önceki düşünce sistemlerini uzlaştırmak amacıyla oluşturduğu düşüncesinde tüm bu akımlardan görüşlere yer vermiştir. Kendine özgü düşünceleri ile“Aşkın Hikmet (Hikmet-i Mütealiye)”adını verdiği düşünce sistemini oluşturmuştur. Molla Sadra sonrası ise öğrencileri felsefe çalışmalarını sürdürmüştür. Üçüncü bölümde Safevîler dönemi sonrası günümüze kadar İran düşüncesi anlatılmıştır. Molla Hadi Sebzevarî bir Molla Sadra takipçisi ve yorumcusu olarak görüşlerini açıklamıştır. Bu dönemden günümüze kadar İran'ın düşüncesinde yenilikler olmuş ve İran İslâm düşüncesi Batı düşüncesi ile tanışmıştır. Modern eğitim sistemi ve modern felsefe ile tanışan İran düşünce çevreleri geleneksel yapılarını da devam ettirerek düşünce üretmeye devam etmişlerdir. Muhammed Hüseyin Tabatabai, Murtaza Mutahhari bu dönemin önemli düşünürleridir. Bu çalışmada Safevî dönemi sonrası İran düşüncesinde yaşanan gelişmeler ortaya konmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
This thesis has been written on Iranian thought following Safavid period. While preparing the thesis, primary and secondary resources in Turkish and Persian have been used. The main subjects of the thesis are the developments in theology, philosophy and Sufism in the thought of Iran after the Safavid period. The thesis consists of the introduction, three chapters, conclusion and references. In the first chapter, the period called the School of Shiraz is examined. The thought of this period is formed through the philosophical discussions between Jalal al-Din Davani and Dashtaki family. The common point of these three thinkers, who had conflicted views, was their efforts to unite the notions of Peripateticism, Participation and Pantheism and reconcile the notions of theology, philosophy and Sufism. In the second chapter, the period called the School of Isfahan and the beginning of Safavid period are examined. In this period, while Mir Damad was studying on philosophy and theology, he turned onto the same notion of the thinkers of the School of Shiraz and tried to unite their movement of thoughts. Mulla Sadra acted with the same purpose and included all opinions from these movements with the aim of reconciliation of all previous notions. He established a system of thought that he called“Transcendental Wisdom”. After Mulla Sadra, his students continued the philosophical studies. In the third chapter, Iranian thought from Safavids until today is explained. Mulla Hadi Sabzevari explained his views as a follower and commentator of Mulla Sadra. There have been improvements in the thought of Iran from this period to the present, and the universe of Iran Islamic thought has met the Western thought. Meeting with the modern education system and modern philosophy, the circles of the thought of Iran continued their traditional structures and continued to produce thoughts. Muhammad Husayn Tabatabai, Mortaza Motahari are famous thinkers of this period. In this study, the developments in Iranian thought following Safevid period has been tried to reveal.
Benzer Tezler
- Devrim sonrası İran'da Kur'an tefsiri ve Farsça tefsirler
The exegesis of the Quran in Iran after revolution and Persian exegeses
ABDOLNASSER DORDIPOOR
- تحلیل نماد شناسی باغ ایرانی و خوانش باغ با مثابه متن با رویکرد نشانه شناسی (باغ های باز مانده از دوران صفویه)
İran bahçesinin sembolizminin çözümlenmesi ve bahçenin bir metin olarak sembolist yaklaşımla okunması (Safevi döneminden günümüze kalan İsfahan bahçelerinin analizi)
SEYEDE MOOZHAN AYATOLLAHİ
- Ali el-Kerekî'nin İsnaaşerî Şiiliği üzerindeki etkisi
The impact of Ali al-Karakî on Imamiyye Shi'ism
OSMAN ÖMER ORTA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinHitit ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMİL HAKYEMEZ
- Safevî Devleti'nin eğitim sistemi
Safavid education system
MOHAMMAD DERAKHSHANI
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ SİNAN BİLGİLİ
