Okullarda prososyal davranış ve pozitif ses çıkartma davranışı oluşumunda lider-üye etkileşiminin rolü
The roles of leader member exchange on the relationship of prosocial behaviors and positive voice behaviors
- Tez No: 691457
- Danışmanlar: PROF. DR. RUHİ SARPKAYA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 172
Özet
Bu araştırmanın amacı, okullarda öğretmenlerin prososyal davranışları ile pozitif ses çıkartma davranışının arasındaki ilişki ve bu ilişkide lider üye etkileşiminin düzenleyicilik rolünün olup olmadığının saptanmasıdır. Bu sayede, öğretmenlerin davranışlarının liderleriyle kurdukları etkileşimden etkilenip etkilenmediği tespit edilecektir. Araştırmanın diğer amacı da öğretmenlerin prososyal davranışlarının, pozitif ses çıkartma davranışlarının ve lider üye etkileşimlerinin onların cinsiyetine, yaşına, medeni durumuna, çalışma sürelerine, çalıştıkları okulun büyüklüğüne ve türüne göre incelemektedir. Araştırma karma desende açıklayıcı sıralı modelle desenlenmiştir. Nicel desende yapısal eşitlik modellemesi ile prososyal davranışlar ile pozitif ses çıkartma davranışı arasındaki ilişkide lider üye etkileşiminin düzenleyicilik rolü test edilmiştir. Aynı zamanda demografik etmenlerin değişkenlere etkisini tespit etmek amacıyla t-testi ve tek yönlü ANOVA kullanılmıştır. Nitel desende olgu bilim ile desenlenen araştırma yarı yapılandırılmış görüşme formları ile verileri toplamıştır. Araştırma, 2019-2020 yılı İzmir ili Buca ilçesinde bulunan resmi okullarda gerçekleştirilmiştir. Araştırmada“Kişisel Bilgi Formu”,“Lider Üye Etkileşimi Ölçeği”,“Prososyal Davranışlar Ölçeği”,“Pozitif Ses Çıkartma Davranışı Ölçeği”aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmanın bulguları, lider üye etkileşimi değişkeninde cinsiyet, yaş, medeni durumda anlamlı fark çıkmazken çalışma süresi, okul büyüklüğü ve türünde anlamlı farklılık çıkmıştır. Prososyal davranışlarda yalnızca okul türü değişkenine göre anlamlı farklılık görülürken pozitif ses çıkartma davranışında medeni durum ve okul türü değişkeninde anlamlı farklılık bulunmuştur. Bununla beraber prososyal davranışlar ile pozitif ses çıkartma arasındaki ilişkide lider-üye etkileşiminin düzenleyicilik etkisi de ortaya konmuştur. Sonrasında yapılan nitel analizler sonucunda ise; nicel bulgular desteklenmiş ve ayrıca lider üye etkileşiminin kalitesinin altında yatan etmenler saptanmıştır.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to determine whether there is a relationship between prosocial behaviors and positive voice behavior and there is a moderating effect of leader member exchange on the relationship between prosocial behavior and positive voice behavior. In this way, it will be determined whether leader member exchange has an effect on teachers' prosocial and positive voice behavior. In this research, explanatory sequential design was used in mixed model. In quantitative design, Structural equation modelling (SEM) was used to test the moderating effect of leader member exchange on the relationship between prosocial behaviors and positive voice behavior. In qualitative design, it was used semi-structured interview forms in the research, which is designed in phenomenology. In addition, t-test and one-way ANOVA analysis were used to determine the effect of demographic factors on variables. The research was conducted in public schools in Buca in İzmir Province. The data were gathered through“Personal Information Form”,“Leader Member Exchange Scale”,“Prosocial Behaviors Scale”,“Positive Voice Behavior Scale”. The findings have shown that there is a significant difference in leader member exchange according to school size, school type and working time whereas there is no significant difference in LMX according to gender, age and marital status. In prosocial behaviors there is a significant difference only according to school type whereas in positive voice behavior there is a significant difference only according to marital status and school type. Also, this research has shown the moderating effect of leader member exchange on the relationship between prosocial behaviors and positive voice behavior. After that, qualitative findings have supported quantitative findings and they have revealed the underlying reasons of leader member exchange quality.
Benzer Tezler
- Lise öğrencilerinin prososyal davranışlarının; mizah, öfke ve utangaçlık düzeylerine göre incelenmesi
Studying the prosocial behavior of high school students according to their humor, anger and shyness levels
ZEYNEP ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Bölümü
PROF. DR. F. ABİDE GÜNGÖR AYTAR
- Hizmetkâr liderliğin iş-aile çatışması ve iş-aile pozitif yayılımı üzerindeki etkisi: Prososyal motivasyonun rolü
The effect of servant leadership on work-family conflict and work-family positive spillover: The role of prosocial motivation
TUĞBA İMADOĞLU
Doktora
Türkçe
2022
İşletmeOsmaniye Korkut Ata Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA FEDAİ ÇAVUŞ
- Ergenliğe geçişte annenin davranışsal ve psikolojik kontrolünün anne-ergen ilişkisine ve ergenin bir yıl sonraki uyumuna etkisi
The role of mother's behavioral and psychological control both on the mother-adolescent relationaship and the adolescent's a year later adjustment during transition to adolescence
ŞİFA SÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
PsikolojiHacettepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MELİKE SAYIL
- Öğretmenlerde prososyal davranışların iş doyumu ve mesleki tükenmişlik ile ilişkisinin incelenmesi
Examination of the relationship between teachers' prosocial behaviors with job satisfaction and professional burnout
OĞUZHAN TAŞDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FERHAT KARDAŞ
- Okul öncesi eğitim kurumlarının kalitesine göre 3-6 yaş çocuklarının öğretmenleri ve akranları ile etkileşimlerinin incelenmesi
Examining the interactions of 3-6 years old children with their teachers and peer according to the quality of pre-school education institutions
BERİKA ERYILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimEge ÜniversitesiOkul Öncesi Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞAKİRE KARABAY