Kentsel bellek sürdürülebilirliğinin endüstri mirası üzerinden okunması
Examining the sustainability of urban memory through industrial heritage
- Tez No: 691737
- Danışmanlar: PROF. DR. YASEMİN ALKIŞER BREGGER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimari Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 175
Özet
Canlı bir öze sahip olan kentler, sürekli değişim ve dönüşüm içerisindedir. Yaşadığı bu değişim ve dönüşümle birlikte sahip olduğu kent belleğini koruyabilmek ve sürdürmek kent kimliğinin sürdürülebilirliği için önemlidir. Kentsel bellek sürdürülebilirliğinin sağlanması da kentin sahip olduğu bellek elemanlarının sürdürülebilirliğinin sağlanması ile mümkün olabilir. Kent, kentte yaşayan her bir canlının bireysel belleği ve toplumun sahip olduğu kolektif bellek bütünleşerek kentsel belleği var etmektedir. Yani kentsel bellekten bahsedebilmek için öncelikle bireysel ve kolektif bellekten bahsetmek gerekir. Bu nedenle giriş bölümünü takip eden ikinci bölümde bellek kavramı bireysel, kolektif ve kentsel olmak üzere üç farklı boyutta ele alınmış ve mekanın bellek ile kurduğu ilişki araştırılmıştır. Böylece bireysel ya da toplumsal hatıraların ve eylemlerin kent içerisinde yer alan bazı mekanlar ile bütünleştiği anlaşılmıştır. Bu mekanların sürdürülebilirliğinin sağlanması aynı zamanda kentsel belleğin sürdürülebilirliğinde de önemli bir rol oynamaktadır. Sürdürülebilirlik konusu bu bölümde yer alan ikinci ana kavram olarak ele alınmıştır. Bu nedenle öncelikle mimarlık bağlamında sürdürülebilirlik kavramının ne olduğu ve bileşenlerinin neler olabileceği tartışılmış, ardından kentsel ölçekte sürdürülebilirliğin nasıl varolabileceği üzerinde durulmuştur. İngiltere'de 18. yüzyılda yaşanan Endüstri Devrimi tüm dünyada bir hareket başlatmış, her ülke farklı zamanlarda da olsa kendi endüstrileşme sürecini yaşamıştır. Üçüncü bölümde endüstrileşme süreci ile ilgili konular üzerinde durulmuştur. Yaşadıkları endüstrileşme süreci ile birlikte kentler hızlı bir dönüşüm geçirmek zorunda kalmıştır. İş gücü ihtiyacı kırsaldan kente göçü hızlandırmış, bu durum kentlerin plansız bir şekilde büyümesi ile sonuçlanmıştır. Yaşanılan endüstrileşme süreci sadece planlamayı etkilememiş; toplum yapısı, üretim ve tüketim alışkanlıkları, gündelik yaşam gibi birçok konuda değişimi tetiklemiştir. Yaşanılan değişim ve dönüşümler hayatın her alanında etkisini gösterirken endüstrileşme sürecine tanıklık eden mekanlar çeşitli nedenlerle kullanılmamaya başlamıştır. Uzun süre atıl halde kalan bu mekanların önemi zamanla anlaşılmış ve endüstri mirası kapsamında koruma altına alınmıştır çünkü kentsel belleğin sürdürülebilirliği endüstri mirası gibi geçmişle bağ kuran, dönemin özelliklerini taşıyan yapı ve alanları korumak ve kente yeniden entegre etmek ile mümkün olabilir. Özellikle çok katmanlı yapısı olan, hızlı dönüşüm geçiren ve kültür başkenti olan İstanbul gibi bir kentin belleğinde endüstrileşme sürecini var kılmak ve yaşanılan bu dönemin izlerini gelecek nesillere aktarmak çok önemlidir. Bu nedenle endüstri arkeolojisi ve endüstri mirası konuları dördüncü bölüm kapsamında ele alınmıştır. Bölüm içerisinde endüstri mirası konusuyla ilgili dünyadaki yaklaşımlar tartışılarak Türkiye'nin bu tartışmalarda durduğu yer ile ilgili bilgiler aktarılmıştır. Bu tartışmaların ardından farklı yaklaşımlarla ele alınan endüstri mirası tanımları ortaya koyularak konu ile ilgili dünyadaki önemli dönüşüm örnekleri incelenmiştir. Beşinci bölümde öncelikle İstanbul'da endüstri mirası konusuna yaklaşımı ve güncel durumu araştırmak amacıyla yeniden işlevlendirilerek dönüştürülen ve kullanılan 17 adet endüstri mirası tespit edilmiştir. Tespit edilen yapılar ile ilgili araştırmalar yapılarak saha ziyaretleri gerçekleştirilmiş; yapılar fotoğraflanmış, gözlem ve inceleme yapılmıştır. Daha sonra tespit edilen 17 adet endüstri mirası kentsel bellek sürdürülebilirliğine katkısı bakımından fiziksel, sosyal, ekonomik ve politik yönden değerlendirilmek üzere belirlenen 10 adet kriter çerçevesinde incelenmiştir. Bu çalışma ile eski işlevini tamamlayan endüstri yapılarının yeni bir işlev verilerek dönüştürülmesinin kentsel bellek sürdürülebilirliğine katkısının arttırılabilmesi için dikkat edilmesi gereken hususlar, mevcut örnekler üzerinden tartışılmıştır. Kentsel bellek sürdürülebilirliğinde endüstri mirası gibi kültürel miras ögelerinin kente yeniden kazandırılmasının önemli bir araç olduğu üzerinde durulmuştur. Kent içerisinde hala atıl halde duran ve yıkılma ya da yok olma tehlikesi altında olan endüstri mirasının yeniden işlevlendirilmesinin kent belleğinin sürdürülebilmesi için önemli bir potansiyel olduğu sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Cities with a vibrant essence are undergoing change and transformation. Along with these changes and transformation, conservation and sustain of urban history plays an important role in urban / city identity. Ensuring the sustainability of urban memory can be possible by ensuring the sustainability of the memory elements of the city. In a city, individual memory and collective memory compose urban memory together. In other words, it is needed to primarily mention personal and collective memory, in order to be able to explain urban memory. Therefore, in the second chapter, the concept of memory is discussed in three different dimensions as individual, collective and urban, and the relationship between space and memory has been investigated. The analysis has shown that some buildings in the city have become interlinked with individual or social memories. Ensuring the sustainability of these buildings also plays an important role in the sustainability of urban memory. Sustainability is discussed as the second main concept in this chapter. For this reason, the concept of sustainability in the context of architecture and what is components might be are discussed firstly, and then it is emphasized how sustainability could exixt on an urban scale. The Industrial Revolution in England in the 18th century started a movement all over the world, and each country experienced its own industrialization process at different times. In the third chapter, the subjects related to the industrial process are emphasized. Cities have had to undergo a rapid transformation with the industrialization process they have been through. The need for labor has accelerated the migration fron rural to urban, and this has resulted in the unplanned growth of cities.The industrialization process experienced did not only affect planning, but also triggered changes in many issues such as social structure, production and consumption habits and daily life. While the changes and transformations experienced show their effects in all areas of life, the places that witness the industrialization process have started to be unused for various reasons.The importance of these places, which have been idle for a long time, has been understood over time and taken under protection within the scope of industrial heritage, because the sustainability of urban memory can only be possible by preserving and reintegrating structures and areas that have the characteristics of the period, which connect with the past, such as industrial heritage. It is very important to bring the industrialization process into existence in the memory of a city like Istanbul, which has a multi-layered structure, undergoing rapid transformation and is a cultural capital, and to transfer the traces of this period to future generations. For this reason, industrial archeology and industrial heritage are discussed in the fourth chapter. In the chapter, approaches in the world on the subject of industrial heritage are discussed and information about where Turkey stands in these debates is given. After these discussions, the definitions of industrial heritage, which are handled with different approaches, are put forward, and important examples of transformation in the world related to the subject are examined. In the fifth part, 17 industrial heritage sites that have been re-functionalized and transformed have been identified firstly in order to investigate the approach and current situation of Istanbul's industrial heritage. Site visits have been carried out by conducting research on the identified structures; structures were photographed, observations and examinations have been made. Then, 17 industrial heritages identified have been examined in terms of their contribution to the sustainability of urban memory, within the framework of 10 criteria determined to be evaluated in terms of physical, social, economic and political aspects. Thus, the theoretical infrastructure created in the first four chapters are has been discussed over Istanbul, which was determined as the study area. As a result of experience and research, in order to qualify the industrial heritage transformed by re-functioning as a successful application in the contect of sustainability of urban memory, the required qualifications have been determined. With this study, the issues that need to be considered in order to increase the contribution of the transformation of industrial buildings that have completed their old function to the sustainability of urban memory by giving them a new function are discussed through existing examples. It has been emphasized that reintroducing cultural heritage elements such as industrial heritage to the city is an important tool in the sustainability of urban memory. It has been concluded that the re-functioning of the industrial heritage, which is still idle in the city and is in danger of collapse or destruction, has an important potential for the sustainability of the urban memory.
Benzer Tezler
- Sürdürülebilir koruma yaklaşımlarında hafıza mekanlarının rolü: Ziraat mektepleri
The role of memory spaces ın sustainable conservation approaches: Agricultural schools
ŞEHRİBAN ÇIRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MimarlıkDokuz Eylül ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜMEYRA BİROL
- Kentsel peyzajda yaşam kalitesinin kentsel bellek ve yer kavramı ile etkileşimi: Düzce kent merkezi
Interaction of life quality in townscape with urban memory and concept of place: Case of Duzce city
ELİF LUTFİYE KUTAY KARAÇOR
Doktora
Türkçe
2012
Peyzaj MimarlığıDüzce ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. PINAR KÖYLÜ
- Unutkanlık coğrafyasında bellek yörüngelerinin mekânsal anlatısı: Bomonti'nin gündelik hayatına etnografik bakış
Spatial narrative of memory trajectories in urban amnesia: An etnographic view of everyday life of Bomonti
TUĞÇE GÜRLEYEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET OCAKÇI
- Mekân ve bellek ilişkisinde kültürel miras ögelerinin yeri: Beşiktaş örneği
The importance of cultural heritage values in the relationship between place and memory: On the example of Beşiktaş
ELİF AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Şehircilik ve Bölge PlanlamaYıldız Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BERNA DİKÇINAR SEL
- Kentsel belleğin sürdürülebilirliği bağlamında kamusalakslar: Ordu Fidangör caddesi örneği
Public axes in the context of sustainability of the urbanmemory: The case of Fidangor street (Ordu)
İREM YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HALE GÖNÜL