Ceza muhakemesinde tutukluluğun denetimi
Review of detention in criminal procedure
- Tez No: 691881
- Danışmanlar: DOÇ. DR. PINAR MEMİŞ KARTAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Galatasaray Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 234
Özet
Bu çalışmada, ceza muhakemesi hukuku çerçevesinde bir koruma tedbiri olarak tutuklama ve tutukluluğun denetimi ele alınmıştır. Çalışma kapsamında öncelikle kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkı ile koruma tedbiri karakteriyle tutuklama açıklanmış, ardından tutukluluğun denetimine imkân tanıyan hukuki yollar, yargısal denetim özelinde ele alınmıştır. Bu kapsamda, önce 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun getirdiği imkânlar incelenmiş, ardından temel hak ve özgürlükler bağlamında Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin tutuklama tedbirini ve tutukluluğun derece mercilerince denetimini tabi tutacağı hukuki kontrolün genel çerçevesi ortaya konmuştur. Tutuklama, insan doğasının ayrılmaz bir parçası olarak karakterize olan kişi özgürlüğü üzerinde, kamu gücü eliyle gerçekleşen en ağır müdahalelerden biridir. Ceza muhakemesinde kullanılan ve dolayısıyla temel amacı maddi gerçeğin aydınlatılmasına hizmet etmek olan bir koruma tedbiri olsa da tutuklama, çoğu kez kamuoyu ve dahi devlet nezdinde cezalandırma amacına yönelik kullanılma yanılsaması yaratmaktadır. Öyle ki pek çok zaman tutuklama, henüz hakkında kesinleşen bir mahkûmiyet kararı bulunmadığından halen masumiyet karinesinin koruması altındaki şüpheli veya sanığın cezasının adeta öne çekilmesi gibi uygulanmakta; toplumun ve kimi zaman devletin kişilerle hesaplaşma aracına dönüşmektedir. Bunun kaçınılmaz sonucu olarak tutuklama, tutuklu için kimi zaman bir mahkûmiyet hükmünden daha ağır manevi sonuçlara dahi sebep olabilmektedir. Bu nedenledir ki tutuklama tedbiri, ülkemizde ve tüm dünyada her daim süregelen tartışmalar yaratmaktadır. Tutuklama tedbirinin bu tartışmalı doğası ve kişi özgürlüğü üzerindeki büyük müdahale alanı, onu sürekli biçimde yargısal denetime açık tutmayı hukuk devletinin kaçınılmaz gereklerinden biri haline getirir. Nitekim tutuklama, şüpheli veya sanığın özgürlüğünden yoksun bırakılmasına dair bir defa mahsus verilen, anlık bir karardan ibaret değildir. Bu tedbirin yerine getirilme durumu olarak“tutukluluk”, tutuklama koşullarının ve tutuklamanın bütüncül hukuki zemininin her an mevcut olması gereken kesintisiz bir süreci anlatır. Nitekim tutukluluğun devam ettiği her dakika, uygulanan bu tedbir anbean daha da ağır bir ıstırap halini alacak; geçen zamanla birlikte tutuklu aleyhine ivmeli şekilde daha ağır bir nitelik kazanacaktır. Bu nedenle tutuklama kararının verildiği ilk andan bağımsız olarak ceza adaleti sistemi, kişinin niçin özgürlüğünden yoksun bırakılmaya devam ettiğini, tüm bu süreç boyunca devamlı şekilde ortaya koyabilir durumda olmalıdır. Son derece hassas olan tutukluluk sürecinin gözlenmesi, tutukluluğun yargısal denetimini sağlayan mekanizmalar yoluyla gerçekleşir. Demokratik hukuk devletinde işlev gören yargı mercileri, kişinin tutuklu kalmasındaki hukuki zemini kamu adına kontrol etmekle yükümlüdür. Nitekim kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkının düzenlendiği Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 5. maddesinde de öncelikle suç isnadına bağlı tutma 3. fıkra ile makul süre koşuluna bağlanmış; ardından 4. fıkra ile tutmanın etkili bir hukuki denetime tabi tutulması gerekliliği açıkça düzenlenmiştir. Çalışmamız kapsamında benimsenen“tutukluluğun denetimi”kavramından anlaşılması gereken de, yukarıda açıklanan çerçevede süregelen tutukluluk halinin yargı mercileri tarafından denetimine imkân veren hukuki yollardır. Bu kapsamda, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun tutuklama koruma tedbirinin düzenlendiği 100. ve devamı hükümlerinde öngörülen şüpheli veya sanığın salıverilme istemi, tutukluluğun adli kontrol istemi ile denetimi, tutukluluğun kendiliğinden (resen) incelenmesi yolları ile tutuklamaya ilişkin kararların olağan kanun yolu olarak itiraz kanun yolunda incelenmesi, tutukluluğun olağanüstü kanun yollarında denetimi ile temel hak ve özgürlükler bağlamında Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından denetimi yollarının tümü, çalışmamız kapsamında“tutukluluğun denetimi”olarak kategorize edilmiştir. Diğer bir ifadeyle tutuklamaya ilişkin ulusal ve uluslararası mevzuat çerçevesinde inceleme yapılarak, tutuklama tedbirinin uygulanmasının hukuka aykırılığının tespit edilebildiği ve/veya tutukluluğun sonlandırılmasına imkân tanıyan tüm yargısal denetim yolları, tutukluluğun denetimine ilişkin araçlar olarak ele alınmıştır. Koruma tedbirlerinin genel özelliklerinden ikisi tedbirlerin“geçici”olma ve“oranlı”olma özellikleridir. Tutukluluğun denetimine dair araçlar, bu özellikleri sağlamak açısından son derece önemlidir. Tutuklama tedbirinin koşulları ortadan kalktığında ya da bu tedbire başvurulması yetkili mercilerce artık gerekli görülmediğinde, tutukluluğa derhal son verilmesi gerekliliği; koruma tedbirlerinin geçiciliği özelliğinden kaynaklanır. Diğer bir ifadeyle, tutuklama tedbirine daimi biçimde, örneğin yargılamanın sonuna dek devam edecek biçimde, karar verilemez. Tutukluluk, ona duyulan ihtiyacın sona ermesiyle derhal bitirilmesi gereken bir tedbirdir. İşte bu geçicilik özelliğinin sağlanması, ancak tutukluluğun belirli aralıklarla denetlenmesi ile ortaya çıkar. Öte yandan tutukluluğun oranlı da olması gerekir. En yalın haliyle bunun anlamı, kişinin özgürlüğünden yoksun bırakılması ile uğradığı maddi ve manevi zararın karşısında maddi gerçeğin ortaya çıkarılması şeklindeki kamusal yararın daha ağır gelmesidir. Bu dengeleme yapılırken; yukarıda da ifade ettiğimiz üzere tutuklunun tutukevinde kaldığı her günün, ivmeli bir şekilde teraziyi tutuklu aleyhine etkilediğinin gözetilmesi gerekir. Bu nedenle tutukluluk süresi uzadıkça, tutukluluğun dayandığı koşulların daha da ağırlaşması beklenir. Tutuklama kararının verildiği ilk an bir yana, özellikle tutukluluğun uzatıldığı durumlarda bu tedbirin gerekliliğinin daha sıkı şekilde denetlenmesi ihtiyacı zorunlu hale gelir. Yine oranlılığın bir uzantısı olarak, tutuklamada amaçlanan yararın, daha hafif bir tedbir ile elde edilmesi mümkünse mutlaka öncelikle bu hafif tedbirin uygulanması gerekir. Bu çerçevede, tutuklama kararı verilir veya tutukluluk denetlenirken yurtdışına çıkış yasağı, belirli bölgeden ayrılmama gibi adli kontrol hükümlerinin mutlaka göz önünde tutulması zorunludur. Yukarıda açıkladığımız sebeplerle tutukluluğun denetiminin hangi hukuki dayanaklara göre, hangi usuller izlenerek, hangi inceleme çerçevesi dahlinde yapılacağını ortaya koymak; bu suretle etkililiğini, temel hak ve özgürlükler ile demokratik hukuk devletiyle olan ilişkisini incelemek amacıyla tez konusu olarak ceza muhakemesinde tutukluluğun denetimi seçilmiştir. Çalışmamızda ceza muhakemesinde tutukluluğun denetimi incelenirken, Birinci Bölüm kapsamında öncelikle kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkının genel çerçevesi ortaya konmuş, ardından genel olarak koruma tedbirleri, bunların ortak özellikleri ve koşulları incelenmiş; ardından tutuklama koruma tedbiri açıklanmıştır. Bu incelemeler yapılırken özellikle tutuklama koruma tedbirine ilişkin mevzuat açıklanarak öğreti görüşleri incelenmiş; öğretide görüş birliği bulunan ve tartışmalı olan hususlar ayrı ayrı saptanarak okuyucuya aktarılmıştır. Birinci Bölüm'de yer yer yargı kararlarına da yer verilerek ileri sürülen görüşlerin uygulamayla birliği incelenmiş, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi çerçevesinde kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkı açıklanırken Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarından da yararlanılmıştır. Birinci Bölüm'de, özellikle tutuklamanın maddi koşulları olarak kuvvetli suç şüphesi, tutuklama nedenleri ve oranlılık ile tutukluluk süresi bahislerinde detaylı açıklamalara yer verilerek, aynı zamanda tutukluluğun yargısal denetimini yürüten yargı mercilerinin de inceleme çerçevesinin ortaya konması amaçlanmıştır. Nitekim tutukluluğun denetiminde gözetilecek ilke ve kurallar, aynı zamanda tutuklama kararı verilirken uygulanacak ilke ve kurallardır. Tezimizin İkinci Bölümü kapsamında, öncelikle tutukluluğun denetimi kavramı açıklanmış, ardından tutukluluğun denetlenmesi anlayışının nasıl yerleştiğine ilişkin kısa bir tarihçe bilgisi verilmiş; tutukluluğun yargısal denetimi mevzuatına ilişkin birkaç karşılaştırmalı hukuk örneği irdelenmiştir. Bu kapsamda tutukluluğun denetiminin kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkının bir bileşeni olarak kişi güvenliğinin bir getirisi ve habeas corpus güvencesinin uzantısı olduğu ortaya konmuştur. Ayrıca Anglo-Amerikan hukukunda hüküm öncesinde tutuklama yerine“kefaletle salıverme”anlayışının hâkim olduğu vurgulanarak hukuk sistemleri arasındaki temel farklılıklar açıklanmıştır. Ardından İkinci Bölüm'de tutukluluğun yargısal denetimine ilişkin 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ile imkân tanınan mekanizmalar irdelenmiştir. Bu kapsamda öncelikle Kanun'un tutukluluğun kendine özgü denetim yolları olarak 104. maddede düzenlenen şüpheli veya sanığın salıverilme istemi, 103. maddede düzenlenen adli kontrol talebi ile salıverilme istemi ve 108. maddede düzenlenen tutukluluğun kendiliğinden (resen) denetimi yolları incelenmiştir. Ardından tutuklama kararı ile birlikte tutuklama kararı gibi sonuç doğuran tüm kararlara karşı açık olan itiraz kanun yolu, tutukluluğun denetimi mekanizması olarak incelenmiştir. Son olarak da tutukluluğun olağanüstü kanun yollarında denetiminin mümkün olup olmadığı sorusu incelenerek kanun yararına bozma ve diğer olağanüstü kanun yolları irdelenmiştir. Tezimizin İkinci Bölümü'nde de ağırlıklı olarak mevzuat incelemesi yapılarak incelenen düzenlemeler hakkındaki öğreti tartışmaları doğrultusunda bir sentez oluşturulmuştur. Bu yöntemle, tutukluluğun Ceza Muhakemesi Kanunu uyarınca olağan denetiminde gözetilecek kuralların nasıl yorumlanacağı, denetim mercilerinin incelemede nasıl bir usul izleyeceği, süjelerin hakları ve tutukluluğun denetimi yollarının birbiriyle ilişkisinin nasıl yorumlanması gerektiği irdelenmek istenmiştir. Özellikle denetim incelemelerinin duruşmalı şekilde yapılıp yapılmayacağı, tutuklunun sorgusunun hangi durumlarda zorunlu olduğu; çelişme ve silahların eşitliği ilkelerinin hangi uygulamalarla sağlandığı gibi hususlar tüm denetim yolları bakımından incelenmiş; böylece ceza muhakemesine hâkim olan maddi gerçeğin aydınlatılması amacı karşısında şüpheli ve sanık haklarının tutukluluk denetiminde ne şekilde korunacağının aydınlatılması amaçlanmıştır. Tezimizin Üçüncü Bölümünde ise tutukluluğun temel hak ve özgürlükler bağlamında Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından denetimi açıklanmıştır. Bu bölümde, genel olarak Yüksek Mahkemelerin içtihatları üzerinden bir inceleme yapılmış; ilgili içtihatlara konu olayların tüm detayları açıklanmak yerine ceza muhakemesi hukuku çerçevesinde önem taşıyan noktaların vurgulanması yöntemi izlenmiştir. Yüksek Mahkemelerin içtihatları, öncelikle tutukluluğun maddi denetimi noktasında açıklanırken; ardından tutukluluğun derece mercilerince denetimi müstakil bir hak olarak ele alınarak“denetimin denetimine”ilişkin içtihatlar incelenmiştir. Bu kapsamda hem Anayasa Mahkemesi hem de Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin, İkinci Bölüm'de incelenen denetim yollarının yeterliliğine ve bu yollarda hak ihlaline sebebiyet verebilecek hususlara ilişkin kararları açıklanmıştır. Bu konuda Yüksek Mahkemelerin içtihadında dikkat çeken bir nokta olarak derece mercilerinin tutukluluğun devamına ilişkin kararlarında, ilk tutuklama kararındaki gerekçelerle yetinmesinin, matbu ve basmakalıp ifadeler kullanmasının tek başına hak ihlaline sebep olabileceği değerlendirmeleri vurgulanmıştır. Ayrıca Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 141. ve devamı hükümlerinde düzenlenen haksız tutukluluktan doğan tazminat imkânının tutukluluktan doğan zararı gidermede tüketilmesi gereken elverişli ve etkili bir iç hukuk yolu olup olmadığına ilişkin tartışma ayrıca irdelenerek Yüksek Mahkemelerin görüşlerine yer verilmiştir. Bununla birlikte Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 18. maddesi de ayrıca incelenerek, demokratik toplum düzeninde tutuklamanın Sözleşme'de izin verilenlerin dışında bir amaçla kullanılmaması gerektiğine ilişkin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihadı açıklanmıştır.“Tutuklamanın amacı”tartışması ile yakından ilgili olan ve son yıllarda sıklıkla gündeme gelen bu madde içtihadına, tutukluluğun denetimine ilişkin bütüncül ve sistemik bir yaklaşım sergilemek amacıyla yer verilmiştir. Netice olarak tezimiz kapsamında, tutukluluğun denetimi ve bunu sağlayan araçlar, çok boyutlu şekilde ele alınmış; denetim mekanizmaları esas olarak ceza muhakemesi hukukunda gözetilen ilke ve kurallarla uyumu doğrultusunda araştırılmıştır. Bu araştırma ile tutukluluğun denetiminde ceza muhakemesi hukuku ile insan hakları hukukunun hangi ilke ve kurallarının her daim göz önünde bulundurulması gerektiği, bu denetimin hangi hukuki zemine dayanılarak yapılacağı ve bu mekanizmaların etkililiğinin irdelenmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda mevzuat, öğreti ve yargı kararlarının incelenmesi yöntemi benimsenmiştir. Böylece tutukluluğun geçiciliği ve oranlılığı başta olmak üzere tüm koşullarının tutukluluk süreci boyunca mevcudiyetini sağlamak üzere hangi hukuki yolların izlenebileceğine ilişkin bir çerçeve oluşturulmuştur.
Özet (Çeviri)
In this study, detention (in terms of“pre-trial detention”) as a protection measure within the framework of criminal procedure law and judicial review of detention are discussed. Within the scope of the study, firstly, the right to freedom and security and detention with the character of a protection measure are explained, and then the legal procedures that allow the review of detention were discussed in the context of judicial review. In this context, firstly the procedures brought by the Criminal Procedure Law No. 5271 were examined, and then the general framework of the legal review that is applied by the Constitutional Court and the European Court of Human Rights for detention measure and the review of the measure by the degree authorities in the context of fundamental rights and freedoms. Detention is one of the most severe interferences with the personal freedom, which is characterized as an integral part of human nature, by the public force. Although it is a protective measure used in criminal proceedings and therefore its main purpose is to serve to reveal the material truth, detention often creates the illusion of being used for the purpose of punishment from the view of the public and even the state. Moreover, most of the time, detention is implemented as bringing forward the potential sentence of the suspect or the accused, who is under the protection of the presumption of innocence since there is no final conviction decision yet; it turns into a tool for the society and sometimes the state to avenge. As an inevitable result of this, detention can sometimes even cause more serious moral consequences than a conviction for the detainee. For this reason, detention measure always creates ongoing debates in our country and all over the world. This controversial nature of the detention measure and the large area of interference on right to freedom make it a requirement of the rule of law to keep it open to judicial review. Hence, detention is not just a one-off decision to deprive the suspect or accused of his liberty.“Detention”as the status of fulfillment of this measure describes a continual process in which the conditions and the holistic legal basis must be present constantly. As a matter of fact, every minute that the detention continues, this measure will turn into an even greater suffering, moment by moment; with the passage of time, it will gain a more severe character against the detainee in an accelerated manner. Therefore, aside from the first time of the detention warrant, the criminal justice system must be able to continuously reveal why the person continues to be deprived of his liberty throughout this entire process. The monitoring of this sensitive process of detention takes place through mechanisms that ensure judicial review of detention. Judicial authorities that function in a democratic state of law are obliged to review the legal basis of a person's detention on behalf of the public. Thus, in the fifth article of the European Convention on Human Rights, in which the right to freedom and security is regulated, firstly, detention due to criminal charge is limited on reasonable time with paragraph 3; then, with the fourth paragraph, it is regulated that the detention should be subject to an effective legal review. What should be understood from the concept of“review of detention”adopted within the scope of this study is the legal remedies that allow the judicial authorities to control the ongoing detention within the framework described above. In this context, the request for the release of the detainee, the request for judicial review of the detention by release on bail, the ex officio examination of the detention and the review of the decisions of detention by appeal (objection) as the ordinary legal remedy, which are regulated in the detention provisions of the 100 th and the following provisions of the Criminal Procedure Law; the review of the detention in extraordinary legal remedies; and review of the detention by the Constitutional Court and the European Court of Human Rights in the context of fundamental rights and freedoms are categorized as“review of detention”within the scope of our study. In other words, all judicial review procedures that allow the unlawfulness of the measure to be determined and/or the termination by assessing within the framework of national and international legislation on detention have been considered as tools for the“review of detention”. Two of the general characteristics of protection measures are“temporariness”and“proportionality”. Tools for the review of detention are extremely important to ensure these features. The need for an immediate end to detention when the required conditions no longer exist or the recourse to that measure is no longer considered necessary by the competent authorities is due to the temporary nature of the protection measures. In other words, the detention measure cannot be decided on a permanent basis, for example, lasting until the end of the trial. Detention is a measure that must be terminated immediately when the need for it ceases. The provision of this feature of temporariness can only be achieved by periodical review of the detention. On the other hand, detention must also be proportional. In the simplest terms, this means that the public interest in the form of revealing the material truth outweighs the material and moral damage suffered by the deprivation of liberty. While this balancing is done; as stated above, it should be noted that each day the detainee stays in the detention center affects the balance to the detriment of the detainee in an accelerated manner. Therefore, it is expected that the longer the detention period, the more severe the conditions on which the detention is based. Aside from the first moment of detention, the need for stricter control of the necessity of this measure becomes imperative, especially in cases where the detention is extended. Again, as a concomitant of proportionality, if it is possible to obtain the benefit intended in detention with a milder measure, this milder measure must be applied first. It is imperative that bail provisions such as the ban on leaving the country or not leaving a certain region must be taken into account while a warrant of detention is made or the detention is extended. For the reasons we have explained above, to reveal on which legal grounds, which procedures will be followed, and within which framework of consideration; the review of detention in criminal procedure was chosen as the thesis topic in order to examine its effectiveness, its relationship with fundamental rights and freedoms and the democratic state of law. While examining the review of detention in criminal procedure within our study, firstly the general framework of the right to liberty and security is clarified within the scope of the First Chapter, and then protection measures in general manner, their common features and conditions are examined; then the detention as one of the protection measures is explained. While these examinations are being made, the doctrinal views were examined by explaining the legislation regarding the detention protection measure; the issues that are in agreement and controversial in the doctrine are determined separately and conveyed to the reader. In the First Chapter, correspondence of doctrinal opinions and practice is examined by giving place to judicial decisions, and the decisions of the European Court of Human Rights are also used while explaining the right to freedom and security within the framework of the European Convention on Human Rights. In the First Chapter, it is aimed to reveal the framework of examination of the judicial authorities that carry out the review of detention, by giving detailed explanations on the strong suspicion of crime, reasons for detention, proportionality as the material conditions of detention, and duration of detention. Hence, the principles and rules to be pursued in the review of detention are also the principles and rules to be applied when making the decision of detention. Within the scope of the Second Chapter of our thesis, firstly the concept of review of detention is explained, then a brief history of how the concept of review of detention is established; a few examples of comparative law regarding the legislation on judicial review of detention are examined. In this context, it has been clarified that the review of detention is a return of personal security as a component of the right to freedom and security, and an extension of the habeas corpus guarantee. In addition, the main differences between legal systems are explained by emphasizing that the concept of“release on bail”is dominant instead of pre-trial detention in AngloAmerican legal system. Then, in the Second Chapter, the mechanisms enabled by the Criminal Procedure Law No. 5271 regarding the judicial review of detention are examined. In this context, firstly the request for the release of the detainee regulated in Article 104, the request for judicial review by request for release on bail regulated in Article 103, and the ex officio review of detention regulated in Article 108 as the specific review methods of detention in the Law were examined. Then, the legal remedy of appeal (objection), which is open to all decisions that have consequences like detention decision, has been examined as a mechanism for the review of detention. Finally, the question of whether it is possible to review the detention in extraordinary legal remedies,“reversing for the benefit of the law”and other extraordinary legal remedies are examined. In the Second Chapter of the thesis, a synthesis was formed in line with the doctrinal discussions about the regulations examined by mainly analyzing the written law. With this method, it is aimed to examine how the rules to be applied in the ordinary review of detention in accordance with the Code of Criminal Procedure should be interpreted, what procedure the reviewing authorities follow, how the relations between the rights of the procedural subjects and the remedies of review of detention should be interpreted. In particular, issues such as whether the procedures of review will be conducted with a hearing and in which situations the detainee's interrogation is mandatory; the implementation of the principles of adversarial trial and equality of arms were examined in terms of all review methods are researched. Thus, it is aimed to clarify how the rights of detainees over the purpose of revealing the material truth of criminal procedure. In the Third Chapter of the thesis, the review of detention by the Constitutional Court and the European Court of Human Rights is explained in the context of fundamental rights and freedoms. In this Chapter, a general analyzing has been made on the jurisprudence of the High Courts; instead of explaining detailed facts and merits subject to the relevant case law, the method of emphasizing the important points within the framework of criminal procedure law is followed. While the jurisprudence of the High Courts is primarily explained at the point of the material review of detention; then, the review of detention by the degree authorities is considered as an independent right, and the case law regarding the“review of review”are examined. In this context, the decisions of both the Constitutional Court and the European Court of Human Rights regarding the efficiency of the review methods examined in the Second Chapter and the issues that may cause violations of fundamental rights in these mechanisms are explained. As a striking point in the jurisprudence of the High Courts on this issue, it has been emphasized that in the decisions of the degree authorities regarding the continuation of detention, the evaluations that being content with the justifications in the first or previous detention decisions and using stereotypical expressions may cause a violation of rights by oneself. In addition, the debate on whether the compensation mechanism arising from unjustified detention regulated in the 141st and following provisions of the Criminal Procedure Code is a convenient and effective domestic remedy that should be exhausted in order to compensate for the damage arising from detention is also examined and the opinions of the High Courts are given. In addition, Article 18 of the European Convention on Human Rights has also been examined and the case law of the European Court of Human Rights has been explained, stating that detention in a democratic society should not be used for any purpose other than what is permitted in the Convention. The jurisprudence of this article, which is closely related to the debate on the“purpose of detention”and has come to the fore in recent years, is included in order to present a holistic and systemic approach to the review of detention. Consequently, within the scope of our thesis, the review of detention and the mechanisms are handled in a multidimensional way; the review mechanisms have been researched mainly in line with the principles and rules considered in criminal procedure law. With this research, it is aimed to examine which principles and rules of criminal procedure law and human rights law should always be considered in the review of detention, on which legal basis this review will be made and the effectiveness of these mechanisms. In this context, the method of examining legislation, doctrine and judicial decisions has been adopted. Thus, a framework has been established regarding which legal remedies can be followed in order to ensure that all the conditions of detention, especially the temporariness and proportionality, are present throughout the detention process. Dans cette étude, la détention (en termes de « détention provisoire ») en tant que mesure de protection dans le cadre du droit de procédure pénale et le contrôle de la détention sont discutés. Dans le cadre de l'étude, tout d'abord, le droit à la liberté et à la sécurité et la détention ayant le caractère d'une mesure de protection sont expliqués, puis les procédures juridiques permettant le contrôle de la détention sont discutées dans le cadre du contrôle judiciaire. Dans ce contexte, sont examinées d'abord les procédures introduites par la loi de procédure pénale n° 5271, puis le cadre général du contrôle juridictionnel appliqué par la Cour constitutionnelle et la Cour européenne des droits de l'Homme pour les mesures de détention et le contrôle des mesures par les autorités de degré dans le cadre des droits et libertés fondamentaux. La détention, caractérisée comme faisant partie intégrante de la nature humaine, est l'une des atteintes les plus graves au droit à la liberté par la force publique. Bien qu'il s'agisse d'une mesure de protection utilisée dans les procédures pénales et que, par conséquent, son objectif principal soit de servir à éclairer la vérité matérielle, la détention crée souvent l'illusion d'être utilisée à des fins punitives du point de vue du public et même de l'État. De plus, la plupart du temps, la détention est mise en œuvre comme si la peine potentielle du suspect ou de l'inculpé, qui est sous la protection de la présomption d'innocence est avancée puisqu'il n'y a pas encore de décision de condamnation définitive ; il devient un outil pour la société et parfois l'État pour régler ses comptes avec les particuliers. Une conséquence inévitable est que la détention peut même parfois entraîner des conséquences morales plus graves qu'une condamnation pour le détenu. Pour cette raison, la mesure de détention crée toujours des débats permanents dans notre pays et partout dans le monde. Ce caractère controversé de la mesure de détention et sa vaste zone d'ingérence dans le droit à la liberté en font une exigence inévitable de l'État de droit de la maintenir ouverte au contrôle juridictionnel. Par En effet, la détention n'est pas seulement une décision ponctuelle de priver le suspect ou l'inculpé de sa liberté. La « détention » en tant que statut de réalisation de cette mesure décrit un processus ininterrompu dans lequel les conditions de détention et la base juridique globale de la détention doivent être présentes en permanence. En fait, chaque minute que la détention continue, cette mesure se transformera en une souffrance encore plus grande, à chaque instant ; avec le temps, elle prendra un caractère de plus en plus sévère contre les détenues. Par conséquent, dès le premier moment du mandat d'arrêt, le système de justice pénale doit être en mesure de révéler en permanence pourquoi la personne continue d'être privée de sa liberté tout au long de ce processus. Le contrôle du processus de détention, qui est extrêmement sensible, s'effectue à travers des mécanismes qui assurent le contrôle judiciaire de la détention. Les autorités judiciaires, fonctionnant dans un État de droit démocratique, sont tenues de surveiller la base légale de la détention d'une personne au nom du public. En effet, dans l'article 5 de la Convention européenne des droits de l'homme, dans lequel le droit à la liberté et à la sécurité sont réglementées, premièrement, la détention pour motif pénal est limitée à un délai raisonnable avec le paragraphe 3 ; ensuite, avec le 4e alinéa, il est clairement réglementé que la détention doit faire l'objet d'un contrôle judiciaire effectif. Ce qu'il faut comprendre de la notion de « contrôle de la détention » adoptée dans le cadre de notre étude, ce sont les moyens légaux qui permettent aux autorités judiciaires de contrôler la détention en cours dans le cadre décrit ci-dessus. Dans ce cadre, la demande de libération du suspect ou de l'inculpé, la demande de contrôle judiciaire de la détention sous caution, l'examen d'office de la détention et le contrôle des décisions de détention par voie d'appel en tant que recours judiciaire ordinaire, qui sont régis par les dispositions relatives à la détention du 100e et les suivantes du Code de procédure pénale ; le réexamen de la détention dans les voies de recours judiciaires extraordinaires ; et le contrôle de la détention par la Cour constitutionnelle et la Cour européenne des droits de l'homme dans le contexte des droits et libertés fondamentaux classés comme « contrôle de la détention » dans le cadre de notre étude. En d'autres termes, toutes les procédures de contrôle juridictionnel qui permettent de déterminer l'illégalité de la mise en œuvre de la mesure de détention et/ou la fin de la détention en évaluant dans le cadre de la législation nationale et internationale sur la détention sont considérées comme des outils de contrôle des retenues. Deux des caractéristiques générales des mesures de protection sont la“temporalité”et la“proportionnalité”. Les outils de contrôle de la détention sont extrêmement importants pour garantir ces caractéristiques. La nécessité de mettre fin immédiatement à la détention lorsque les conditions de la mesure de détention n'existent plus ou que le recours à cette mesure n'est plus jugé nécessaire par les autorités compétentes résulte du caractère temporaire des mesures de protection. En d'autres termes, la mesure de détention ne peut pas être décidée de manière permanente, par exemple jusqu'à la fin du procès. La détention est une mesure qui doit être levée immédiatement lorsque le besoin en cesse. La fourniture de cette caractéristique temporaire ne peut être obtenue qu'en inspectant périodiquement la détention. D'autre part, la détention doit également être proportionnée. Dans les termes les plus simples, cela signifie que l'intérêt public sous la forme de révéler la vérité matérielle l'emporte sur le préjudice matériel et moral causé par la privation de liberté. Pendant que cet équilibrage est fait ; comme indiqué ci-dessus, il convient de noter que chaque jour où le détenu séjourne dans le centre de détention affecte les échelles contre le détenu d'une manière accéléré Par conséquent, plus la période de détention est longue, plus les conditions sur lesquelles la détention est fondée sont sévères. Hormis le premier moment de la détention, la nécessité d'un contrôle plus strict de la nécessité de cette mesure devient impérative, notamment dans les cas où la détention est prolongée. Comme une autre exigence de proportionnalité s'il est possible d'obtenir l'avantage prévu en détention avec une mesure plus douce, cette mesure plus douce doit être appliquée en premier. Dans ce cadre, il est impératif que les dispositions de contrôle judicaire telles que l'interdiction de quitter le pays ou d'une certaine région soient prises en compte lors de l'émission d'un mandat de détention ou du contrôle de la détention. Pour les raisons expliquées ci-dessus, le contrôle de la détention en procédure pénale est choisi comme le sujet de cette thèse afin de révéler sur quels fondements juridiques, selon quelles procédures, et dans quel cadre le contrôle de la détention sera effectué ; ainsi que d'examiner son effectivité, sa relation avec les droits et libertés fondamentaux et l'État démocratique de droit. En examinant le contrôle de la détention en procédure pénale dans le cadre de notre étude, en premier lieu le cadre général du droit à la liberté et à la sécurité est révélé dans le cadre du premier chapitre, deuxièmement les mesures générales de protection, leurs caractéristiques et conditions communes ont été examinées ; troisièmement la mesure de protection de la détention est expliquée. Lors de ces examens, les points de vue doctrinaux ont été examinés notamment en expliquant la législation relative à la mesure de protection de la détention ; les questions qui sont en accord et controversées dans la doctrine sont déterminées séparément et transmises au lecteur. Dans le premier chapitre, l'unité des opinions émises avec la pratique est examinée en incluant des décisions judiciaires, ainsi que les décisions de la Cour européenne des droits de l'homme expliquant le droit à la liberté et à la sécurité dans le cadre de la Convention européenne des droits de l'homme. Dans le premier chapitre, il vise à révéler le cadre d'examen des autorités judiciaires qui procèdent au contrôle de la détention, en donnant des explications détaillées sur la forte suspicion d'infraction, les motifs de la détention, la proportionnalité comme conditions matérielles de détention, et durée de détention. En effet, les principes et les règles à suivre dans le contrôle de la détention sont également les principes et les règles à appliquer lors de la prise de décision de détention. Dans le cadre du deuxième chapitre de notre thèse, d'abord le concept de contrôle de la détention est expliqué, deuxiemment un bref historique de la façon dont le concept de contrôle de la détention est établi ; quelques exemples de droit comparé concernant la législation sur le contrôle juridictionnel de la détention sont également examinés. Dans ce contexte, il a été révélé que le contrôle de la détention est un resultat de la sécurité personnelle en tant que composante du droit à la liberté et à la sécurité, et une extension de la garantie d'habeas corpus. De plus, les principales différences entre les systèmes juridiques sont expliquées en soulignant que le concept de « libération sous caution » est dominant au lieu de détention provisoire dans le système juridique anglo-américain. Ensuite, dans le deuxième chapitre, les mécanismes autorisés par la loi de procédure pénale n° 5271 concernant le contrôle judiciaire de la détention ont été examinés. Dans ce cadre, tout d'abord, la demande de mise en liberté du suspect ou de l'inculpé réglementée à l'article 104, la demande de contrôle judiciaire par demande de libération sous caution réglementée à l'article 103, et le contrôle d'office de la détention réglementé à l'article 108 au fur et à mesure que les méthodes de contrôle spécifiques de la détention prévues par la loi sont examinées. Ensuite, le recours légal d'appel (objection), qui est ouvert à toutes les décisions ayant des conséquences comme la décision de détention, estexaminé en tant que mécanisme de contrôle de la détention. Finalement, la question de savoir s'il est possible de réexaminer la détention dans le cadre de recours judiciaires extraordinaires, « l'annulation au profit de la loi » et d'autres recours judiciaires extraordinaires est examinée. Dans la deuxième partie de notre thèse, une synthèse a été réalisée dans la continuité des discussions doctrinales sur les réglementations examinées en examinant principalement la législation. Avec cette méthode, il s'agit d'examiner comment les règles à appliquer dans l'inspection ordinaire de la détention conformément au Code de procédure pénale doivent être interprétées, quelle procédure les autorités de contrôle suivront lors de l'examen, comment les relations entre les droits des sujets et les moyens de contrôle de la détention doivent être interprétés. En particulier, des questions telles que si les procédures d'examen seront menées avec une audiencedans quelles situations l'interrogatoire du détenu est obligatoire ; comment des principes du procès contradictoire et de l'égalité des armes seront assurés sontexaminées en fonction de toutes les méthodes d'examen ; ainsi, il vise à clarifier comment les droits des suspects et des accusés seront protégés pendant la détention, face à l'objectif d'éclairer la vérité matérielle qui prévaut dans la procédure pénale. Dans le troisième chapitre de notre thèse, le contrôle de la détention par la Cour constitutionnelle et la Cour européenne des droits de l'homme est expliqué dans le contexte des droits et libertés fondamentaux. Dans ce chapitre, une analyse générale est faite sur la jurisprudence des Hautes Cours ; au lieu d'expliquer en détail les faits et les mérites soumis à la jurisprudence pertinente, la méthode consistant à souligner les points importants dans le cadre du droit de procédure pénale est suivie. La jurisprudence des Hautes Cours s'explique principalement au point du contrôle matériel de la détention ; ensuite, considérant le contrôle de la détention par les autorités du degré comme un droit indépendant, la jurisprudence concernant au « contrôle du contrôle » est examinée. Dans ce contexte, les décisions de la Cour constitutionnelle et de la Cour européenne des droits de l'homme concernant l'efficacité des méthodes de contrôle examinées dans le deuxième chapitre et les problèmes pouvant entraîner des violations des droits fondamentaux dans ces méthodes, sont expliquées. L'un des points plus remarquables de la jurisprudence des Hautes Cours sur cette question, est l'accent mis sur le fait que dans les décisions des autorités de degré concernant la poursuite de la détention, faire des évaluations qui se contentent des justifications des premières décisions de détention et utiliser les expressions stéréotypées peuvent causer une violation des droits par soi-même. En outre, le débat sur la question de savoir si le mécanisme d'indemnisation résultant d'une détention injustifiée régi par les dispositions 141e et suivantes du Code de procédure pénale est un recours interne pratique et effectif qui devrait être épuisé afin de réparer les dommages résultant de la détention est également examiné, et les avis des Hautes Cours sont donnés. De plus, l'article 18 de la Convention européenne des droits de l'homme est également examiné et la jurisprudence de la Cour européenne des droits de l'homme est expliquée, soulignant que la détention dans une société démocratique ne doit pas être utilisée à d'autres fins que celles qui sont autorisée par la Convention. La jurisprudence de cet article, qui est étroitement liée au débat sur le « but de la détention » et qui s'est imposée ces dernières années, est incluse afin de présenter une approche holistique et systémique du contrôle de la détention. Par conséquent, dans le cadre de notre thèse, le contrôle de la détention et les mécanismes sont traités de manière multidimensionnelle ; les mécanismes d'examen sont étudiés principalement conformément aux principes et règles pris en compte dans le droit de procédure pénale. Cette recherche vise à examiner quels principes et règles de procédure pénale et de droit des droits de l'homme devraient toujours être pris en compte dans l'examen de la détention, sur quelle base juridique ce control sera effectué et l'efficacité de ces mécanismes. Dans ce cadre, la méthode d'examen de la législation, de la doctrine et des décisions judiciaires estadoptée. Ainsi, un cadre est établi concernant les recours juridiques pouvant être suivis afin de garantir que toutes les conditions de détention, en particulier le caractère temporaire et proportionné, soient présentes tout au long du processus de détention.
Benzer Tezler
- Türk Anayasa Hukuku'nda tutuklama tedbirine karşı bireysel başvuru yolu
The individual application way against measure of arrest at the Turkish Constitutional Law
TÜRKER ALPTEKİN
Doktora
Türkçe
2019
HukukHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET KAHRAMAN
- Yüksek yargı kararları ışığında tutukluluk ve makul tutukluluk süresi
Detention and reasonable detention periodaccording to high judicial decisions
BAVER KARAKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
HukukBahçeşehir ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERİDUN YENİSEY
- Yüksek yargı kararları ışığında tutukluluk ve makul tutukluluk süresi
Detention and reasonable detention periodaccording to high judicial decisions
BAVER KARAKUŞ
- Ceza muhakemesinde iddianamenin iadesi
Rejection of indicment in criminal process law
MEHMET HAKAN ÇINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HukukAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER ÇELEN