Yükseköğretim kurumlarında iş yaşam kalitesi, örgütsel adanmışlık ve örgütsel vatandaşlık davranışı
Quality of work life, organizational commitment and organizatiional citizenship behavior in higher education institutions
- Tez No: 692122
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKHAN DEMİRHAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Uşak Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 181
Özet
Bu araştırmada yükseköğretim kurumlarında görev yapan akademik personelin iş yaşam kalitesi, örgütsel adanmışlık ve örgütsel vatandaşlık davranışı düzeylerinin belirlenmesi ve aralarındaki ilişkinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu kolay ulaşılabilir örnekleme tekniği ile tasarlanmış olup online gönüllü katılım esasına göre belirlenmiştir. Araştırmada kamu ve vakıf üniversitelerinde görev yapan toplam 320 akademisyen yer almıştır. Veriler,“İş Yaşam Kalitesi Ölçeği”,“Örgütsel Adanmışlık Ölçeği”ve“Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ölçeği”ile toplanmıştır. Araştırmada verilerin normal dağılım sergilediği tespit edilmiş ve bu nedenle analizlerde bağımsız örneklem t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve Pearson Momentler Çarpımı Korelasyonu kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre, akademisyenlerin iş yaşam kalitesi algı düzeyleri yüksek olarak belirlenmiştir. Araştırma sonucunda, akademik personelin algılanan iş yaşam kalitesi düzeyleri medeni durum, alan, eğitim durumu ve kıdem değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermezken cinsiyet, üniversite türü ve unvan değişkenlerine göre farklılaşmıştır. Kadın akademisyenlerin iş yaşam kalitesi algıları erkeklere göre daha yüksek bulunmuştur. Araştırma sonucuna göre iş yaşam kalitesi algısı en yüksek vakıf üniversitelerinde çalışan kişilerdeyken onları kamu üniversiteleri takip etmekte, üniversite türünü belirtmek istemeyenlerin algı düzeyleri ise sonuncu sırada gelmektedir. Unvanı araştırma görevlisi olan akademisyenlerin iş yaşam kalitesi düzeyleri öğretim görevlileri ve doçent doktorlardan düşükken, unvanı öğretim görevlisi olanların düzeyleri ise doktora öğretim üyelerinden yüksek tespit edilmiştir. Ayrıca iş yaşam kalitesi ile yaş arasında anlamlı pozitif düşük düzeyde bir ilişki saptanmıştır. Akademik personelin örgütsel adanmışlık düzeylerine ilişkin sonuçlara göre akademisyenlerin örgütsel adanmışlıklarına ait algı düzeyleri orta olarak belirlenmiştir. Akademisyenlerin örgütsel adanmışlık düzeyleri cinsiyet, medeni durum, alan ve eğitim durum değişkenlerine göre farklılaşmazken üniversite türü ve unvan değişkenlerinin örgütsel adanmışlık üzerinde anlamlı farklılıklara yol açtığı tespit edilmiştir. Örgütsel adanmışlık düzeyi en yüksek olan akademisyenler vakıf üniversitelerinde görev yaparken onları kamu üniversitelerinde görev yapanlar izlemekte, en düşük düzeye sahip akademisyenler ise üniversite türünü belirtmek istemeyenlerden oluşmuştur. Unvanı araştırma görevlisi olanların, unvanı öğretim görevlisi olanlara kıyasla daha düşük örgütsel adanmışlık düzeyine sahip oldukları da belirlenmiştir. Ayrıca örgütsel adanmışlık ile yaş arasında anlamlı pozitif yönlü düşük düzeyde bir ilişki tespit edilmiştir. Akademisyenlerin örgütsel vatandaşlık davranışına ait algı düzeyleri yüksek olarak belirlenmiştir. Cinsiyet, medeni durum, alan, unvan ve eğitim durumlarına göre akademisyenlerin örgütsel vatandaşlık davranışı düzeyleri farklılaşmazken üniversite türüne göre farklılaşma gözlenmiştir. Vakıf üniversitelerinde görev yapan kişilerin örgütsel vatandaşlık davranışı düzeyleri üniversite türünü belirtmek istemeyenlere göre daha yüksektir. Bununla birlikte yaş, kıdem ve mevcut kurumlarındaki kıdem değişkenleri ile akademisyenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları arasında pozitif yönlü ve düşük düzeyde bir ilişki bulunmuştur. Ayrıca, akademisyenlerin iş yaşam kalitesi algı düzeyleri ile örgütsel adanmışlıkları arasında pozitif yönlü ve orta düzeyde, iş yaşam kalitesi algı düzeyleri ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasında pozitif yönlü ve yüksek düzeyde, örgütsel adanmışlıkları ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasında pozitif yönlü ve orta düzeyde bir ilişki olduğu bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
This study aims to find out the levels and the relationships of work life quality, organizational commitment and organizational citizenship behavior of academic staff working in higher education institutions. Correlational survey model is used in the study. The sample of the study was determined using convenience sampling. A total of 320 academicians working at public and foundation universities took part in the research. Data were collected by“Quality of Work Life Scale”,“Organizational Commitment Scale”and“Organizational Citizenship Behavior Scale”. It was found out that the data showed a normal distribution and therefore, independent sample t-test, one-way analysis of variance (ANOVA) and Pearson Product Moment Correlation were used in the analyzes. According to the results of the study, academic staff's perception levels of quality of work life were discovered to be high. As the result of the research illustrates, while the perceived quality of work life of academic staff did not differ significantly according to marital status, field, education level and seniority variables, they showed significant difference according to the variables of gender, university type and title. Female academicians' perceptions of the quality of work life were found to be higher than that of male academicians. According to the results of the research, the perception of quality of work life is highest among those working in foundation universities, followed by public universities, and the perception level of those who do not want to specify the type of university comes last. While research assistants' quality of work life level is lower than that of lecturers and associate professors, lecturers' perception level is also higher than that of assistant professors. In addition, there was a significant weak positive relationship between work life quality and age. According to the results regarding the organizational commitment levels of the academic staff, the perception levels of the academicians about their organizational commitment were found out as medium. While the organizational commitment levels of academicians did not differ according to gender, marital status, field and educational status variables, it was determined that university type and title variables caused significant differences on organizational commitment. While academics with the highest level of organizational commitment work in foundation universities, they are followed by those working in public universities. The academics with the lowest level are composed of those who do not want to specify the university type. It has also been determined that those whose titles are research assistants have a lower level of organizational commitment compared to those whose title are lecturers. In addition, a significant weak positive relationship was found between organizational commitment and age. The perception levels of academicians about organizational citizenship behavior are determined to be high. While academicians' organizational citizenship behavior levels did not differ according to gender, marital status, field, title and educational status, there was a significant difference according to the type of university. Organizational citizenship behavior levels of those working in foundation universities are higher than those who do not want to specify the type of university. However, a positive and low-level relationship was found between the variables of age, seniority, seniority in their current institutions and the organizational citizenship behaviors of academicians. In addition, it was found that there is a moderate positive correlation between academicians' perception of quality of work life and their organizational commitment, a strong positive correlation between perception of work life quality and organizational citizenship behavior, a moderate positive correlation between organizational commitment and organizational citizenship behaviors.
Benzer Tezler
- Öğretim elemanlarının yıldırma davranışlarına maruz kalma durumu ve örgütsel bağlılığının incelenmesi
The examination of faculty members'being exposed to mobbing and their organisational commitment
NERİMAN KARAKOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Eğitim ve ÖğretimEge ÜniversitesiEğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı
DOÇ. TUNCAY ÖĞRETMEN
- Spor eğitimi veren yükseköğretim kurumlarından polislik mesleğine geçen bireylerle polis meslek yüksekokulu mezunu bireylerin çalışma yaşam kalitesi mesleki tutum ve örgütsel bağlılıklarının incelenmesi
Examination of the professional work and organizational commitment of the job quality of persons who graduated from higher education institutions and the police vocational school
SONER KELEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimSelçuk ÜniversitesiSpor Yöneticiliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERKAN FARUK ŞİRİN
- Yükseköğretim kurumlarında öğrenme ve öğretme merkezleri: Yönetim yapısı, örgüt yapısı ve kullanılan teknolojiler
Learning and teaching centers in higher education institutions: Management structure, organizational structure and technologies used
ERDEM İŞERİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Bilim ve TeknolojiAksaray ÜniversitesiYönetim Bilişim Sistemleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALEV ELÇİ
- Tükenmişlik sendromu ve iş yaşam kalitesi arasındaki ilişki: Akademisyenler üzerine bir uygulama
The relationship between burnout syndrome and quality of work life: An application on academicians
GÜLŞAH BURCU BEĞİŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimBalıkesir Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE GAMZE ÇİFTÇİ AYTEKİN
- Akademisyenlere yönelik mobbing davranışları ile iş yaşam kalitesi ilişkisinin incelenmesi
Investigating the relationship between working life quality and mobbing behaviors towards
YAVUZ ÖNTÜRK
Doktora
Türkçe
2019
SporDüzce ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KÜRŞAT KARACABEY