Bağlanmadan psikolojik belirtilere giden yollar: Zihinselleştirme açısından bir değerlendirme
Pathways from attachment to psychological symptoms: An evaluation in terms of mentalization
- Tez No: 692896
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞEGÜL DURAK BATIGÜN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: bağlanma, zihinselleştirme, kuşaklararası aktarım, ergen-anne, gelişimsel psikopatoloji, attachment, mentalization, intergeneration transmission, adolescent-mother, developmental psychopathology
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 202
Özet
Bu araştırmanın ön çalışmasında, (1) ergenlerde zihinselleştirme kapasitesini değerlendiren Yansıtıcı İşleyiş Ölçeği-Ergen'nin Türkçe uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışmasının yapılması amaçlanmıştır. Ana çalışmada ise (2) ergenlerde psikolojik belirtilerin gelişiminde bağlanma temelli zihinselleştirmenin kuşaklararası aktarımına dayalı kuramsal modelin test edilmesi ve (3) ergenlerde güvenli bağlanmanın kuşaklararası aktarımında düzenleyici mekanizmaların incelenmesi amaçlanmıştır. Ön çalışmanın örneklemini 13-17 yaş arası 235 ergen oluşturmaktadır. Katılımcılar Yansıtıcı İşleyiş Ölçeği-Ergen (YİÖ-E), Temel Empati Ölçeği, Duygu Düzenlemede Güçlükler Ölçeği, Ana Babaya Bağlanma Ölçeğini doldurmuşlardır. Ana çalışmanın örneklemini ise 13-17 yaş arası 276 ergen ve onların anneleri oluşturmaktadır. Ana çalışmada ergenler Yansıtıcı İşleyiş Ölçeği-E (YİÖ-E), Duygu Düzenlemede Güçlükler Ölçeği, Kısa Semptom Envanteri, Ebeveyn-Ergen İlişki Niteliği Ölçeğini doldururken; anne katılımcılar Ana Babaya Bağlanma Ölçeği, Kısa Semptom Envanteri, Yansıtıcı İşleyiş Ölçeği-8, Ebeveyn İçsel Düşünme İşlevselliği Ölçeğini, Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri-II'yi doldurmuşlardır. Ön çalışmada, sonuçlar YİÖ-E'nin iç tutarlılığının kabul edilebilir değerde olduğunu göstermiştir. Ana çalışmada ise, ergenlerde psikolojik belirtilerin gelişimi için kuşaklararası zihinselleştirmeye dayalı kuramsal model Yapısal Eşitlik Modeli ile test edilmiştir. Sonuçlar modelin veri ile uyumlu olduğunu ortaya koymuştur. Düzenleyici değişken analizi ergendeki zihinselleştirme kapasitesinin anne-çocuk çiftlerinin bağlanma güvenliği arasındaki ilişkiyi düzenlediğini göstermiştir. Sonuç olarak bu çalışma, erken bağlanma ilişkilerinin ergenlik döneminde psikopatoloji gelişimi üzerindeki etkilerini ebeveynden çocuğa aktarılan mekanizmalar aracılığıyla inceleyerek güncel zihinselleştirme temelli gelişim modellerine özgün bir görgül katkı sağlamaktadır.
Özet (Çeviri)
We aimed (1) to conduct a Turkish adaptation, validity, and reliability study of Reflective Functioning Questionnaire-Youth that measures mentalization capacity in adolescents in the preliminary study; (2) to test a theoretical model based on the intergenerational transmission of mentalization for the development of psychological symptoms in adolescents, and (3) to examine the moderating mechanisms in the intergenerational transmission of secure attachment in adolescents in the main study. The sample of the preliminary study consisted of 235 adolescents aged 13-17 years. Participants completed the Reflective Functioning Questionnaire-Youth(RFQ-Y), Basic Empathy Scale, Difficulties in Emotion Regulation Scale, and Parental Bonding Instrument. The sample of the main study consisted of 276 adolescents, aged 13-17 years, and their primary caregivers. In the main study, adolescents completed the RFQ-Y, Difficulties in Emotion Regulation Scale, Brief Symptom Inventory, Quality of the Parent-Adolescent Relationship; mothers completed Parental Bonding Instrument, Brief Symptom Inventory, Reflective Functioning Questionnaire-8, Parental Reflective Functioning Questionnaire, and Experiences in Close Relationships-Revised. Results showed that the internal consistency of the RFQ-Y was acceptable. The theoretical model based on intergenerational mentalization for the development of psychological symptoms in adolescents was tested with the Structural Equation Model; the model had fit to the data. Moderated moderation analysis demonstrated that mentalization of adolescents moderated the association between secure parental attachments of mother-child dyads. In conclusion, the present study makes a unique empirical contribution to current mentalization-based development models by examining the effects of early attachment relationships on psychopathological development in adolescence through mechanisms transmitted from parent to child.
Benzer Tezler
- Beliren yetişkinlikte romantik ilişki temalı ve eş odaklı obsesif kompulsif belirtilerin gelişimsel yordayıcıları: Özerklik, bağlanma ve mükemmeliyetçilik
Developmental predictors of romantic relationship and partner-based obsessive-compulsive symptoms on emerging adulthood: Autonomy, attachment and perfecti̇oni̇sm
BURCU YILDIRIM
- Aile ve çocuk arasındaki güvensiz bağlanmanın ortaokul son sınıf öğrencilerinde benlik algısı,sosyal anksiyete,depresif belirtiler arasındaki ilişkinin incelenmesi
An examination of the relationship between self-perception, social anxiety and depressive symptoms among middle school students about insecure attachment between family and child
FETHİYE ZALIM BAŞBEKLEYEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATİH BAL
- Yeme tutumu ile bağlanma stili, aleksitimi ve obsesif kompulsif belirtiler arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between eating attitude and attachment style, alexithymia and obsessive compulsive symptoms
İREM GÖNCÜOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
PsikolojiIşık ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMEL ERDOĞDU
- Gebelikte ruhsal iyi oluş ve eş uyumunun fizyolojik iyi olma ile ilişkisi
The relationship of physical well being with mental well being and marital adjustment in pregnancy
ELİF NACİYE EŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. REFİA ASLIHAN DÖNMEZ
- Otizm tanılı 2-5 yaş arası çocuklarda dır/floortime ve oyunla tedavi eğitim programlarının etkililiğinin incelenmesi
Investigation of the effectiveness of dir/floortime and play therapy training programs in children 2-5 years with autism
FATİH ÇELİKBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMEL SARI GÖKTEN