Three paintings from Dalí: Relationship between music and visual arts in the context of İlhan Usmanbaş's music
Dalí'den üç resim: İlhan Usmanbaş'ın müziği bağlamında müzik ve görsel sanatlar arasındaki ilişki
- Tez No: 693443
- Danışmanlar: PROF. DR. ZEYNEP KUBAN TOKGÖZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Müzik, Sanat Tarihi, Music, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sanat Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 175
Özet
Sanatlararası ilişkiler, sanatsal pratikleri ve farklı sanat formları arasında geçiş yapan fikirleri takip etmemizi sağlayan disiplinler arası bir çalışma alanıdır. Bu alan, güzelliğin ve uyumun sırlarını araştıran Antik Çağa kadar uzanan, yeni medya ve multimedya gibi günümüzün sanatlararası pratiklerini kapsayan ortak bir tarih oluşturmaktadır. Sanat formları arasındaki etkileşim, doğası gereği çok yönlü bir çalışma alanına hitap etmektedir. Müzik ve görsel sanatlar arasındaki ilişki ise bu çeşitlilik içinde, dikkat çeken konulardan biri olarak, kültürel gelişmelere paralel ilerleyen geniş bir tarih yazımına sahip olmuştur. Bu sürecin son aşamalarından biri olan modernizm, mekânsal-zamansal kavrayış ile medyuma özgüllük fikrine yoğunlaşarak, biçimsel yeniliklerin giderek artmasına imkan sağlamış ve bunun bir sonucu olarak sanat pratiklerindeki dönüştürücü deneyimlerin bir katalizörü olarak görülmüştür. Saf biçimciliğin kısıtlayıcılığı karşısında, her alanda açılım ve görüş zenginliği getiren 1950'ler, modernizm tartışmalarında önemli bir dönemece işaret etmektedir. Bu dönemin sağladığı geçişkenlik, yalnızca disiplinlerin özerk alanları arasında değil, sosyal, kültürel ve siyasal alanları kuşatan sınırlar arasında da gerçekleşmiştir. Öyle ki, sanatsal pratiklerin kesişen yönlerini keşfetmeye çalışan bir sanat tarihi çalışmasının konusunu müzikten seçmesi, birbiri içine giren bu tarihsel sürecin kaçınılmaz bir sonucudur. Ancak bu kaçınılmaz sonuç, aynı zamanda, bir çalışma alanının kapsamı genişledikçe karşılaştığı zorlukları da beraberinde getirmektedir. Yine de üretken sorulara alan açarak, sanatlararası ilişkilerle bağlantılar kuran yeni araştırmalara da olanak tanımaktadır. Görsel ve işitsel boyutları birleştiren sanatsal uygulamalar, farklı yaklaşımlarla incelenmektedir. Bu konuda ortaya atılan yöntemler, sanatlararası geleneğin izinde tarihsel, sosyal ve kültürel bir akışı; görsel-işitsel çalışmalar başlığı altında ise görsel alanda sesi (ve sessizliği) ve ses alanında görselliği, hem bir malzeme hem de kavramsal yönleriyle incelemektedir. Son yıllarda bir çatı kavram olarak kullanılan medyalararası çalışmalar ise, müzik ve görsel sanatları, bir araya gelme biçimine göre kategorize etmektedir. Farklı başlıklar altında sunulmuş olsalar da, medyayı bir araya gelme biçimine göre ayırmış olmalarından dolayı bu kategorilerin benzer bir yaklaşım sergiledikleri görülmektedir. Çalışmanın giriş bölümü, sözkonusu teorilere genel bir bakış sunmakta ve bu ortak yaklaşımlar arasında geçerli bir disiplinler arası yaklaşım modeli olarak ekphrasis kavramını tanıtmaktadır. İlhan Usmanbaş'ın (1921) Dalí'den Üç Resim (1952-1955) eserine odaklanan ve bestecinin çağdaş besteleme teknikleri ile biçimlendirdiği müziğini görsel sanatlarla kurduğu ilişki üzerinden inceleyen bu tez, bir deney alanı açarak, görsel sanatlardan ilhamla üretilmiş bir müzik eserine yaklaşıma dair bir yöntem önerisi sunmaktadır. Çalışmanın çerçevesi, yukarıda bahsedilen yaklaşımların yanı sıra Dalí'den Üç Resim eserinin sunduğu olanaklar dikkate alınarak belirlenmiştir. Bu senfonik eser, üç katmanlı bir ilişki ortaya koymaktadır. İlk olarak tarihsel akış içinde çağdaş bir besteleme tekniği olan dizisel müzik ile Sürrealizmi yeniden karşı karşıya getirmiştir. İkincisi, eserin kültürel boyutudur: Bu eser, 1950'ler modernizminin Türkiye'deki yansımalarını, Usmanbaş'ın bu süreçteki rolünü ve onu Dalí'nin resimleri buluşturan ortamı inceleme fırsat vermiştir. Son olarak çalışma, sanat nesnesinin kendine yönelmiştir. Görsel-işitsel, zaman-mekansal boyutları birleştiren eserin izdüşümler üzerinden incelenmesi, aynı zamanda, ekphrasis kavramının modern işlevini ve potansiyel ilişkisel sonuçlarını sunma girişimidir.
Özet (Çeviri)
Interart relations indicate a wide range of interdisciplinary fields that leads us to search various artistic practices and pursue the fluid ideas between different art forms. Within this framework, interart relations constitute a collective history, which can be dated back to Antiquity in its search for the secrets of beauty and harmony, leading up to today's inter-artistic practices, such as new media and multimedia art. Mutual influences and interaction between different art forms have been admitted as a topic of interest and, by its very nature, addressed as a multi-directional subject matter. The relationship between music and visual arts, on the other hand, is one of the remarkable subjects in this diversity, and has a vast historiography, often manifest in major turning points, in parallel to the cultural developments in history. Modernism, which is one of the last stages of this process, seen as a catalyst for the transformative experiences in art practices and innovations - concentrating on spatial or temporal concerns - with the idea of medium specificity, brought about an environment where formal relations gradually increased. Faced with the limitations of pure formalism, the 1950s, which brought openness and exchange of ideas in every field, and also indicated a significant shift in modernism discussions. This period offered a transition not only between autonomous disciplines, but also between the boundaries that encircled social, cultural, and political fields. The choice of subject matter from the music discipline as a study of art history, is an unavoidable consequence of this intertwined historical process. However, this inevitable outcome also brings with it the challenges a field of study faces as its scope expands. Nevertheless, this issue opens space for productive questions within art history, enables new inquiries and engagements in interart relations. There are different approaches examining the art practices that articulate visual and sound dimensions. One of them presents a historical, social and cultural flow in the field of interart tradition; the other, investigates the accommodation of sound in visual arts and vice versa, the notion of visuality in musical practices, by exploring their transmedial and conceptual aspects. Recently, intermedial studies have developed categories by means of how the medium is produced. Although they present under different titles, these categories appear to have a similar approach. The Introduction part of the study provides an overview of these theories and introduces the concept of ekphrasis as a valid interdisciplinary model among these common approaches. Focusing on İlhan Usmanbaş's (1921) Three Paintings from Dalí (1952-1955), this thesis examines the composer's music, shaped by contemporary composing techniques, through the relationship he established with visual arts, opening an experimental field and offers a methodology for approaching a musical work inspired by visual arts. The framework of this study has been determined by taking into consideration the above mentioned approaches as well as the possibilities offered by Three Paintings from Dalí. This symphonic work reveals a three-layered relationship. First and foremost, it created a re-encountering among Surrealism and serial music in the historical flow. The second aspect is the cultural one: This music allows us to examine the reflections of 1950s modernism in Turkey, the role of Usmanbaş in this period, and the environment that brought him together with Dalí's paintings. Finally, the study turns its attention to the artwork itself, the Three Paintings from Dalí. The aim of the analysis of the piece, which incorporates visual and auditory, as well as spatiotemporal and spatial elements, is also an attempt to present the modern role of ekphrasis and its potential relational outcomes.
Benzer Tezler
- Sovyetler Birliği döneminde Azerbaycan sinemasında çocuk filmlerinde müziğin kullanımı
Use of music in children's films in Azerbaijan cinema during the Soviet Union
AFAQ ETIBARLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Müzikİstanbul ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İLKAY NİŞANCI
- Dışavurumcu Alman sinemasında simgecilik
Symbolism in expressionist German cinema
YASEMİN KILINÇARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Sahne ve Görüntü SanatlarıEge ÜniversitesiRadyo Televizyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZAFER ÖZDEN
- Sanatta etkileşim ve film sahnelerinin resimsel yorumlamaları
Interaction in art and pictorial interpretations of film scenes
İREM YAŞASIN
- Sanatta anlatım dili olarak 'abartı'
'Exaggeration' as form of expression in art
DAMLA İYBAR YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Güzel SanatlarMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. BURCU KARABEY
- Resim ve müzik sanatının disiplinlerarası etkileşimi içinde sanat eğitimine katkısının incelenmesi
An investigation of interdisciplinary interaction in between visual arts and music and its contribution to visual arts education
NURAY ERGİNDİR KÜÇÜKKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANDAN MÜJDE AYAN