Geri Dön

Tasavvufî tecrübede avâm-havâs ayrımının anlamı ve önemi: Gazâlî örneği

The meaning and significance of the ʿawām-khawās distinction in mystical experience: al-Ghazālī example

PDF İndir

  1. Tez No: 694437
  2. Yazar: MERYEM GÖKDERE
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FEHMİ SOĞUKOĞLU
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2021
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gaziantep Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Tasavvuf Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 149

Özet

Bu tezde, tasavvuf ilminin hitap ettiği kitlenin niteliği problemi üzerinde durulmuş ve buna bağlı olarak“avâm, havâs ve havâsü'l-havâs”kavramları incelenmiştir. Ayrıca söz konusu kavramların tasavvuf eserlerinde ele alınış biçimleri ve sûfîlerin bu kavramlara diğer ilmi disiplinlerden farklı olarak nasıl bir anlam yüklediği de sorgulanmıştır. Tezde, Gazâlî'nin tasavvuf ağırlıklı eserleri merkeze alınarak, Gazâlî öncesinde yapılan insan hiyerarşisine de yer verilmiş, böylece mevzubahis kavramların tasavvufî anlamda ilk olarak nasıl ve ne zaman kullanıldığının çerçevesi çizilmeye çalışılmıştır. Dikkat çekilmesi gereken en önemli husus ise burada yapılan derecelendirmenin kast sisteminde olduğu gibi birinden diğerine geçişi mümkün olmayan bir sınıflandırma olarak görülmediğidir. Tez boyunca üzerinde durulan bu sınıflandırma maddi değil, manevi bir sınıflandırmadır. Nitekim tasavvuf ehlinin bile kimi zaman kendi içerisinde çeşitli manevi sınıflandırmalar yaptığı görülmüştür. Bu düşüncenin bir sonucu olarak sûfîler, avâmdan bir kimsenin nefis tezkiyesi ve kalp tasfiyesi ile meşgul olarak daha üst mertebelere çıkma imkânının olduğunu savunmuşlardır. Tasavvuf ehlinin bu düşünceyi dile getirmesinin bir sebebi de bazı sufilerin, şathiyyeleri sebebiyle insanlar tarafından dışlanmaları, hapsedilmeleri, tekfir edilmeleri hatta öldürülmelerine kadar varan olaylar yaşamalarıdır. Gazâlî başta olmak üzere birçok sûfîye göre bu ayrılık ve anlaşılmazlığın arka planında, tasavvufî tecrübe ve irfanî bilgiden kaynaklı müphem söz ve fiillerin, marifet sahibi olmayan kimselere anlamsız gelmesi yatmaktadır. Bu nedenle tasavvuf ehlinin avâm-havâs ayrımını ilk dönemlerden itibaren önemsedikleri anlaşılmaktadır.

Özet (Çeviri)

In this thesis, the problem of the quality of the addressee which Sufism is addressed has been focused on, and the concepts of“ʿawām, khawās and khawās al-khawās”have been examined accordingly. It was also questioned how these concepts were dealt with in the works of the Sufism and how the Sufis put meaning to these concepts differently than other disciplines. In the thesis, al-Ghazālī's Sufism-dominated works are centered, and the human hierarchy made before al-Ghazālī is also included, so that the framework of how and when the concepts in question were first used in Sufi sense was tried to be drawn. The most important point to be noted is that the hierarchy is not seen as a classification that cannot be passed from one to the other, as in the caste system. This classification, which is emphasized throughout the thesis, is not a material, but a spiritual classification. In fact, it has been seen that even the Sufis sometimes make various spiritual classifications within themselves. As a result of this thought, the Sufis argued that a person from ʿawām has the opportunity to rise to higher ranks by engaging in spiritual purification. One of the reasons why Sufis express this thought is that some Sufis have been ostracized because of their shaṭaḥāt, imprisoned, subjected to takfir and even killed. According to many Sufis, especially al-Ghazālī, the reason behind this separation and incomprehensibility is that ambiguous words and actions originating from mystical experience and wisdom are meaningless to those who has not the wisdom. For this reason, it is understood that the Sufis have given importance to the ʿawām-khawās distinction from the early periods.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    647769

    El-Fethu'l-Kutsî fi Tefsiri Âyeti-l Kürsî adlı el yazması eserin tahkiki

    Investigation of the hand writing work named al-Fethu'l-Kutsî fi Commentary Yeti-l Kürsi

    BUTHAINA AHMED ALI SALEH

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    DinKastamonu Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BURHAN BALTACI

  2. Tez No

    367820

    Tasavvufî tefsirlerin ahkâm ayetlerine yaklaşımı (Sülemî'nin Hakaiku't-Tefsiri bağlamında)

    Approach to the ahkâm verses of sufi tafsir (In the context of Sülemî's Hakâi̇ku't-Tafsir)

    YAVUZ TUĞBERK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    DinErciyes Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUSTAFA KARAGÖZ

  3. Tez No

    538971

    Tasavvufî düşüncede sekr ve sahv kavramları

    The concepts of sekr and sahv in sufism

    ADEM URHAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    DinBayburt Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. AHMET ÖZKAN

  4. Tez No

    453291

    Tasavvuf psikolojisi açısından ben ve benötesi

    Self and beyond-self by the side of sufî psychology

    HATİCE REFHAN TEMİZKAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    DinSüleyman Demirel Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET NECMETTİN BARDAKÇI

  5. Tez No

    397557

    Öznellik ve nesnellik bağlamında dini tecrübe

    Religious experience in the contex of subjectivity and objectivity

    HAKAN HEMŞİNLİ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    DinAtatürk Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TUNCAY İMAMOĞLU

Geri Dön