Elmalılı Hamdi Yazır ve Seyyid Kutub'un tefsirlerinde nehiy âyetlerinin yorumu: Analitik bir çalışma
Interpretation of prohibiton verses in Elmalılı Hamdi Yazır and Sayyid Qutb's commentaries: An analytical study
- Tez No: 695201
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDULHAMİT BİRIŞIK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tefsir Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 327
Özet
Nehiy âyetleri dinî ve hukukî bakımdan önemli bir konuma sahiptir. Bu âyetlerden hukuki içeriğe sahip olanlar“ahkâmü'l-Kur'ân”tefsirlerinde daha geniş bir biçimde ele alınmıştır. İnanç ve ahlak konularındaki nehiy âyetlerinin yorumuna dair genellikle bu ilim dallarında farklı eserler kaleme alınmıştır. Genel nitelikli tefsir kitaplarında ise bu konular müfessirinin ilgi ve bilgisine göre farklı şekillerde işlenmiştir. Yirminci yüzyıl müfessirlerinden Elmalılı Hamdi Yazır ve Seyyid Kutub'un tefsirlerinin nehiy âyetlerinin yorumu çerçevesinde tahlil edildiği bu tezde konu bir giriş ve üç bölüm halinde incelenmektedir. Çalışmanın başında nehiy konusu öncelikle lugavi ve ıstılahi yönden ele alınmış, ardından tespit edilen nehiy âyetleri belagî yönleri ve konu içerikleri bakımından incelenmiştir. Türk müfessir Elmalılı'nın nehiy âyetleri ile ilgili yorumlarında müellifin fıkhî geçmişine paralel olarak sarih nehiy âyetlerini geniş bir şekilde ele aldığı görülmüştür. Ancak mecazî nehiylerle ilgili fazla bir değerlendirmede bulunmayarak klasik tefsirlerden nakiller yapmıştır. Mısırlı müfessir Seyyid Kutub'un nehiy âyetlerini yorumunda hareket ve davet metodu ile ilgili görüşlerinin yanında düşünce merkezinde yer alan şirk, hâkimiyet ve câhiliye kavram ve konularına yüklediği kişisel anlamlar hâkimdir. İsrâiliyat konusunda aynı mesafeli karşı duruşu sergileyen iki müfessir, tefsirlerinde yer yer zayıf hadislere de yer vermişlerdir. Elmalılı'nın geniş fıkhî açıklamalarına karşılık Kutub'un, fıkhî açıklamalara yer vermekle birlikte içtimai ve insani yönlere daha fazla vurgu yaptığı görülmüştür. Kutub'un ahkam âyetleriyle ilgili bu yaklaşımı Kur'an nassının atmosferinden uzaklaşılmaması gerektiğine dair anlayışından kaynaklansa gerektir.
Özet (Çeviri)
Qur'anic verses that are related with prohibition have an important position in terms of religion and law. These verses are discussed in different extents in the books of“ahkam al- Qur'an”. Different works have been written about the ones related to morality and belief. In general tafsir books, these subjects are handled in different ways according to the interest and knowledge of the commentator. In this thesis, in which the commentaries of Elmalili Hamdi Yazir and Sayyid Qutb, who are twentieth century commentators, are analyzed within the framework of the interpretation of the prohibition verses, the subject is examined in one introduction and three chapters. At the beginning of work, prohibition (al-nahy) was discussed technically, then the verses of prohibition were determined and examined in terms of rhetoric and subject content. In Turkish commentators Elmalili's comments on the prohibition verses, it was seen that the author dealt with the some verses, that is related with jurisprudence, in a broad way in parallel with her fiqh background. However, he did not make much evaluation about figurative prohibitions and made transfers from classical commentaries. In the interpretation of the verses of prohibition, Egyptian commentator Sayyid Qutb's personal meanings ascribed to the concepts and subjects of polytheism, domination and ignorance (jahiliya), which are in the center of thought, are dominant, as well as his views on the method of movement and invitation (dawah). The two commentators, who had the same distanced stance on the issue of Isrā'iliyyāt (Jewish legends), included weak hadiths in their commentary of the Qur'an. In contrast to Elmalılı's extensive fiqh explanations, it has been seen that Qutb beside the fiqh explanations, mentions social and psychological aspects more broadly. Qutb's approach to the verses of judgment must be due to his understanding that the atmosphere of the Qur'anic text should not be strayed away from.
Benzer Tezler
- 1919-1936 yılları arasında Türkiye'deki tefsir hareketleri
Başlık çevirisi yok
R. ADEVİYE AKBULUT
Doktora
Türkçe
2002
DinHarran ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. BEDREDDİN ÇETİNER
- Sebeb-i nüzûlün tefsire etkisi bakımından âl-i İmrân sûresi örneği
The influence of asbab al-nuzul on tafsir: A case study of sura al-i İmran
MUSTAFA HAMURLI
- Elmalılı M. Hamdı Yazır ve Seyyid Kutub tefsirinde psikoloji konuları
Elmalılı M. Hamdı Yazır and Seyyid Kutub Psychological Issues in their tafsir
İBRAHİM ETHEM ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DinSüleyman Demirel ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN CERTEL
- Kur'ân'da nazım: Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır'ın Hak Dini Kur'ân Dili eseri örneği
Nazm(coherence) in the Qur'ân: the sample of Hak Dini Kur'ân Dili of Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır
ŞABAN KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinOndokuz Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAYRETTİN ÖZTÜRK
- Islahat sonrası Osmanlıda kelam âlimleri
Kelam sciences in Ottoman state after the edict of islahat
BÜŞRA ARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET KESKİN