İran coğrafyası ve Osmanlı coğrafyasında nestalik hat yazısının karşılaştırılması
A comparison of Nestalik khatt in calligraphy iran geography and Ottoman geography
- Tez No: 695816
- Danışmanlar: PROF. DR. YUNUS BERKLİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk İslam Sanatları Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 219
Özet
Bu araştırmanın amacı Türk-İslam sanatları içerisinde Hüsn-i Hat sanatının bir türü olan Nesta'lîk yazısının İran ve Osmanlı coğrafyalarındaki gelişim ve değişimini karşılaştırarak iki üslup arasındaki farklılık ve benzerlikleri ortaya koymaktır. İran ve Osmanlı coğrafyalarındaki Nesta'lîk hat yazılarındaki harf açıları, ters yuvarlak harfleri, harf bağlantıları, keşideler ve satır düzeni ve nokta işaretleri karşılaştırılmıştır. Araştırmada tarama yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada Nesta'lîk hat sanatının kavramsal bilgileri verildikten sonra nesta'lîk yazısının tarihi, özellikleri ve kullanıldığı alanlar ile İran ve Osmanlı coğrafyalarındaki Nesta'lîk üslubunun önemli hattatları hakkında bilgiler verilmiştir. Bulgular kısmında ise İran ve Osmanlı coğrafyalarındaki Nesta'lîk hat üslupları karşılaştırılmıştır. Çalışmada İranlı ve Türk hattatların Nesta'lîk kural ve ilkelerine göre eser ürettikleri ancak üsluptan kaynaklanan bazı farklılıklar tespit edilmiş ve bir takım sonuçlara ulaşılmıştır. Osmanlı Dönemi hattatların yazı açılarını değiştirmelerine karşın İranlı hattatların Nesta'lîk yazısında 65 ile 70 derecelik yazı açılarını korudukları sonucuna ulaşılmıştır. Osmanlı hattatlarının kelimelerindeki bağlantılar yuvarlak ve kıvrımsız iken İranlı hattatların bağlantıları yumuşak ve kıvrımlı bir daireyi andırmaktadır. Osmanlılarda keşideler düze yakın iken İranlılarda inişin çıkıştan daha yüksek ve hafif bir eğime sahip olup Osmanlı hattatlarının Nesta'lîk dizeleri daha kolay okunduğu sonucuna uaşılmıştır. Ayrıca İranlı hattatlar noktaları harflerin üzerinde yada altında istedikleri gibi yazarken Osmanlı hattatları noktalarını çoğunlukla alışık olunan biçimde kurallı kullandıkları sonucuna ulaşmışlardır.
Özet (Çeviri)
The aim of this research is to reveal the differences and similarities between the two styles by comparing the development and change of Nesta'lik script, which is a type of calligraphy in Turkish-Islamic arts, in Iran and Ottoman geographies. Letter angles, inverted round letters, letter connections, inscriptions and line order and punctuation marks in Nesta'lik calligraphy in Iran and Ottoman geographies were compared. Scanning method was used in the research. In the study, after the conceptual information of Nesta'lik calligraphy is given, information is given about the history of Nesta'lik writing, its features and the areas where it is used, and important calligraphers of Nesta'lik style in Iran and Ottoman geographies. In the findings part, Nesta'lik calligraphy styles in Iran and Ottoman geographies were compared. In the study, it was determined that Iranian and Turkish calligraphers produced works according to the rules and principles of Nesta'lik, but some differences arising from the style were determined and some results were reached. Although the Ottoman period calligraphers changed their writing angles, it was concluded that Iranian calligraphers preserved their writing angles of 65 to 70 degrees in Nesta'lik writing. While the links in the words of the Ottoman calligraphers are round and unfolded, the links of the Iranian calligraphers resemble a soft and curved circle. It has been concluded that while the keşides in the Ottomans were close to the flat, in the Iranians the descent had a higher and milder slope than the ascent, and the Nesta'lik verses of the Ottoman calligraphers were easier to read. In addition, while Iranian calligraphers write the dots on or under the letters as they wish, Ottoman calligraphers have reached the conclusion that they use their dots in the usual way.
Benzer Tezler
- Mehmed Esad Yesârî ve hat sanatındaki yeri
Mehmed Esad Yesârî and his place in art of calligraphy
BÜŞRA GÖKSU IŞIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Sanat TarihiOndokuz Mayıs Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RECEP GÜN
- İran-Turan-Afgan coğrafyası üzerinde İngiliz-Rus rekabeti ve bu rekabetin Osmanlı basınına yansımaları
The reflections of the British-Russian competition on Ottoman press upon İran-Turan-Afghan geography
SAMET ÖNATA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihKastamonu ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEVDA ÖZKAYA SOFU
- II. Meşrutiyet Dönemi ortaöğretimde Ortadoğu coğrafyası ve Ali Tevfik Bey'in Mufassal Memalik-i Osmaniye Coğrafyası'nda Ortadoğu
II. the Middle Eastern geography in the secondary education and the Middle East of the Ali Tevfik Bey's Mufassal Memalik-i Osmaniye geography
ÖMER CEYHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
CoğrafyaMarmara ÜniversitesiOrtadoğu Coğrafyası ve Jeopolitiği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ BALCI
- İran ve Osmanlı coğrafyasında gelişen bir dini hareket olarak Babîlik- Bahailik ve günümüz Türkiye'sindeki faaliyetleri
Babism and Bahaism as a religious movement developing in Iran and Ottoman geography and their activities in today's Turkey
YASİN İPEK
Doktora
Türkçe
2018
DinErciyes ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAMAZAN ADIBELLİ
- Büyük güçler ekseninde Güney Kafkasya'da siyaset (1735-1797)
Politics in South Caucasus in the axis of great powers (1735-1797)
ELVİN VALİYEV
Doktora
Türkçe
2023
TarihSelçuk ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DOĞAN YÖRÜK
PROF. DR. MEHMET ALİ ÇAKMAK