İbn Mutahhar el-Hillî ve Şiî düşüncedeki yeri
Ibn Mutahhar al-Hillî and his place in Shia thought
- Tez No: 696625
- Danışmanlar: PROF. DR. HARUN YILDIZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: İbn Mutahhar el-Hillî, İmâmiyye Şîası, Gaybet, Ahbârîlik, Usûlîlik, Ibn Mutahhar al-Hillî, Imamiyyah Shîa, Disappearance, Usulism, Ahbarism
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 299
Özet
İbn Mutahhar el-Hillî İlhanlı Devleti'nin Bağdat'ı düşürerek Abbâsî Devleti'ne son verdiği bir zaman diliminde yaşamıştır. Olcaytu ile kurduğu yakın ilişki sayesinde düşüncelerini geniş çevrelere ulaştırmayı başarmıştır. Düşüncelerinin Sünnî çevrelerde yankı uyandırması İbn Teymiyye'nin tepkisine neden olmuştur. Şiî ve Sünnî hocalardan eğitim alan Hillî en çok Nasîruddîn et-Tûsî'den etkilenmiştir. Onun Usûlî yönünün gelişmesinde Tûsî'nin payı büyüktür. Usûlî düşünceyi zirveye ulaştıran Hillî akla yaptığı vurgunun yanında ictihadın Şiî fıkhında kabullenilip içselleştirilmesine önayak olmuştur. Buna bağlı olarak Şiî fakihlerin toplumsal hayattaki rollerinin artmasını sağlamıştır. Yine Şiî hadis geleneğinde ilk kez ciddi manada hadis tenkidi yapan ve böylelikle dirayet ilminin kurucusu sayılan kişi de Hillî'dir. Hillî, imâmet anlayışı gereği, İmâmiyye Şîası dışındaki grupları ötekileştirerek tipik bir makâlât yazarı gibi hareket etmiştir. Bununla birlikte Hillî'nin düşünce sistemi akıl-nakil sentezi üzerine kuruludur. Eserlerinde ele aldığı konuları hem aklî çıkarımlarla hem de nakilden faydalanarak izah etme yolunu tercih etmiştir. Çalışmamız giriş ile birlikte üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde, problem durumu, araştırmanın önemi, amacı, yöntem ve araştırmada kullanılan kaynaklar ele alınmıştır. Birinci bölümde Hillî öncesi Şiî düşüncenin gelişimine kısaca değinildikten sonra Hillî'nin hayatı ve ilmî gelişimi hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde Hillî'nin tevhîd, adalet, nübüvvet, imâmet ve meâd gibi temel konulardaki görüşlerinin yanı sıra İmâmiyye Şîası dışında olan mezheplere bakışına yer verilmiştir. Üçüncü bölümde Hillî'nin akıl, hadis rivayetleri, hadis tenkidi, ictihad ve niyâbet-i âmme gibi konularda Usûlî düşünceye katkılarıyla birlikte iktidara geliş usûlü, imama itaat ve imamın azli, ulemâ-iktidar ilişkisi ile ilk üç halifeye bakışı bağlamında siyasî ve itikâdî konulara yönelik katkıları da ortaya konulmuştur.
Özet (Çeviri)
Ibn Mutahhar al-Hillî lived in a time when the Ilkhanid State had put an end to the Abbasid State by overthrowing Baghdad. Thanks to the close relationship he established with Oldjaytu, he managed to convey his thoughts to wide regions. The repercussions of his thoughts in Sunni regions caused İbn Taymiyya's reaction. Hillî, who was educated by Shiite and Sunni teachers, was most influenced by Nasiruddin al-Tûsî. Tûsî's share in the development of his Usûlî direction is great. Hillî, who brought Usûlî thought to the top, in addition to his emphasis on reason, has pioneered the acceptance of ijtihad in Shiite fiqh. Accordingly, he has made important contributions to increase the role of Shiite jurists in social life. Again, who made a serious critisism of hadith in the Shiite tradition of hadith. Hillî is known as the founder of the science of wisdom. Hillî, acted as a typical makalat writer by marginalizing groups other than the Imamiyya Shia, due to his understanding of the imamate. However, al-Hillî's thought system is based on the mind-transmitt synthesis. He preferred to explain the subjects he dealt with in his works, both with rational inferences and by making use of the narration. Our study consists of three parts, including the introduction. In the introduction, the problem situation, the importance of the research, the aim, the method and the sources used in the research are discussed. In the first chapter, the development of Shiite thought before al-Hillî is briefly mentioned, and then information about al-Hillî's life and scientific development is given. In the second chapter, al-Hillî's views on fundamental issues such as unity of God, justice, prophecy, imamate and the hereafter, as well as his views on sects outside the Imamiyya Shîa are included. In the third chapter, al-Hillî's contributions to Usulî thought on issues such as reason, hadith narrations, hadith criticism, ijtihad and niyabat-i public affairs, along with his contributions to the method of coming to power, obedience to the imam and dismissal of the imam, the relationship between the ulama and power, and his view of the first three caliphs in the context of political and theological issues have also been made.
Benzer Tezler
- İbnü'l-Mutahhar el-Hillî'nin hilafet-imâmet anlayışı
Ibnul-Mutahhar al-Hilli's understanding of caliphate-imamate
MUHSİNE OĞDU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinOrdu ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET KENAN ŞAHİN
- Kur'an ayetleri bağlamında İbnü'l-Mutahhar el-Hilli ve İbn Teymiyye'ye göre imâmet anlayışı
Within the context of the Quran verses understanding of imâmât in İbn al- Mutahhar al- Hillî and İbn Taymiyya.
ADNAN GEDİKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
DinSelçuk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEYİT BAHCIVAN
- İbnü'l-Mutahhar el-Hillî'nin 'Keşfü'l-Murâd fî Şerhi Tecrîdi'l-İ'tikâd' adlı eserine göre dini ve siyasi görüşleri
The religious and political views of Ibn al-Mutahhar al-Hilli according to his work 'Kashf al-Murad fi Sharh Tajrid al-I'tikad'
ADEM ARIKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMRULLAH YÜKSEL
- İbnü'l mutahhar el-hillî'nin imâmet düşüncesi
Imamat thoughts of ibnu'l mutahhar al-hilli
VAHİD TAGHIYEV