Polisiye romanlarda kurgu ve gerçeklik ilişkisi olarak cinayet: Bir örnek okuma olarak Ayşe Erbulak'ın romanları
Crime in detective novels at the intersection of reality and fiction: An examplary reading of Ayşe Erbulak's novels
- Tez No: 697460
- Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM TÜZER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 356
Özet
Yüzyıllardır tartışılagelen kurgu ve gerçeklik ilişkisi, gerek medyanın yazarları etkilemesinde gerek yazarın metnin kurgusunu kuvvetlendirmek için okura gerçekliğe yakın bir evren sunmasında görülmektedir. Bu çalışmada gerçekliğin kurgusal metinlere nasıl yansıtıldığı sorusu, nicel verilerle açıklanmaya çalışılmıştır. Çalışmada, kurgu ve gerçeklik ilişkisi polisiye evreninde bir örnek olarak Ayşe Erbulak'ın romanlarında yer alan cinayetlerle gerçek hayatta yaşanan cinayetlerin karşılaştırılmasıyla incelenmiştir. 2010-2020 yılları arasında gerçekleşen 3488 cinayetin verisi, derneklerden, gazete haberlerinden ve arşivlerinden toplanmıştır. Elde edilen veriler fail, maktul, cinayet aleti, cinayet sebebi, cinayet mekânı, failin maktule yakınlık derecesi olarak sınıflandırılmıştır. Aynı sınıflandırma polisiye romanlarda geçen kurgu cinayetler için de yapılmıştır. Bu sınıflandırmalardan sonra kurgu cinayetlerin her biri gerçek cinayetlerle karşılaştırılmıştır. Her bir kurgu cinayetin, gerçek cinayete benzerliği, sayılan altı kategoriden en az üçünün eşdeğer olması koşuluyla tespit edilmiştir. Doküman incelemesinin kullanılmasının yanı sıra yazarın romanları hakkında içerik incelemesi yapılmıştır. Aynı zamanda alanda yazar hakkında hiçbir çalışma yapılmadığından yazar ile yarı yapılandırılmış mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Sonuç olarak, Erbulak'ın her bir romanı gerçeklerle kıyaslanarak ortalama benzerlik yüzdesi çıkarılmıştır. Yedi romanın da ortalama benzerlik oranı %1'in altındadır. Bu durum ilk bakışta bizi, yazarın gerçeklerden hiç yararlanmadığı fikrine götürebilir. Çünkü karşılaştırılan kurgu cinayetler (27), gerçek cinayet verilerine (3488) kıyasla çok az bir sayıya tekabül etmektedir. Fakat aksine, bu oranın bu kadar düşük olması, yazarın gerçeklerden yararlandığının bir göstergesi de olabilir. Çünkü yazar gerçeklerden hiç yararlanmamış olsaydı benzerlik oranının ortalama bir düzeyde olması beklenebilirdi. Dolayısıyla kurgu, gerçeklikten tamamen kopuk değildir ya da gerçekliğin kurguyu hiç etkilemediği savunulamaz. Bu çalışmayla birlikte, başka eserlerdeki kurgu ve gerçeklik ilişkisinin de benzer nicel inceleme yöntemleri kullanılarak irdelenebileceği sonucuna ulaşılmaktadır.
Özet (Çeviri)
The long-discussed nexus between fiction and reality reveals itself in certain parts of life such as through the effect of media on authors or the formation of a reality-based fictional universe by authors to enhance the construction of the text. The present study aims at demonstrating how reality is mirrored in fictional texts by using quantitative methods. The relationship between fiction and reality is evaluated by comparing the main characteristics of real crime cases and the fictional crimes constructed in seven detective novels written by Turkish author Ayşe Erbulak. The data related to real crime cases in Turkey were collected from non-governmental organizations, newspapers, and archives. The resulting real crime dataset covers the time period of 2010-2020 and includes 3488 cases. Real and fictional crime cases were, first, examined through the main characteristics of crimes such as the murderer, the deceased, the degree of relationship between the murderer and the deceased, the murder weapon, the murder site, and the reason for murder. Second, if at least three of these six characteristics overlap, a similarity between real and fictional crime cases was identified. Last, average similarity scores were calculated for each of the seven detective novels authored by Ayşe Erbulak. The structural analysis over real and fictional crime cases was followed by contextual analyses and semi-structured interviews with the author. Analyses results indicate that each detective novel examined has an average similarity score of maximum 1%. This might suggest that the author has not benefitted from the realities happenning in the society. However, low similarity scores are found to be mostly attributed to the disproportion between the sample size of fictional crime cases (27) and the sample size of real crime cases (3488). Low similarity scores, on the contrary, can also indicate that the author, in fact, has benefitted from and mirrored the realities in her novels. The idea behind this argument is that if the author has randomly selected the characteristics of the constructed crimes in her novels, then the similarity scores would approximate to the characteristics of the most common real crime cases in society, and, thus, would lead to higher similarity scores. Based on the results of structural and contextual analyses together with the inferences drawn upon semi-structured interviews with the author, the study finds that fiction is not completely disconnected from the reality. In other words, it cannot be surely argued that the reality does not have an impact on fiction. To understand the relationship between fiction and reality, further research should be conducted by using similar quantitative methods with greater sample sizes.
Benzer Tezler
- Seyirci ve bir anlamlama süreci olarak sinema
The Viewer and cinema as a signification process
NEZİH ERDOĞAN
- Celil Oker'in romancılığı
Celil Oker's novelism
GÖKÇE ALİEFENDİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SENA KÜÇÜK
- Türk edebiyatında polisiye roman ve Ahmet Ümit'in polisiye roman kurguları
Detective novel in Turkish literature and Ahmet Ümit's detective novel fictions
HABİBE GEZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Türk Dili ve EdebiyatıSüleyman Demirel ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. CAFER GARİPER
- Barış Müstecaplıoğlu'nun romanlarında yapı ve izlek
Structure and theme in Barış Müstecaplioğlu's novels
BERNA KARAKÜLAH
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıKarabük ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TÜRKAN GÖZÜTOK
- Erhan Bener, hayatı, sanatı ve eserleri
The life, art and works of Erhan Bener
BETÜL ÖZÇELEBİ
Doktora
Türkçe
2004
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURULLAH ÇETİN