Gruplar arası bağlamda özgeci cezalandırma
Altruistic punishment in intergroup context
- Tez No: 697812
- Danışmanlar: PROF. DR. SERAP AKGÜN, PROF. DR. ASLI ASLAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 144
Özet
Gruplarda iş birliği etkinliklerindeki sömürme sorununa rağmen insan topluluklarında iş birliğinin günümüze kadar nasıl kaybolmadığı sorusunu yanıtlamaya çalışan önceki araştırmacılar, bireyleriniş birliği ihlallerinde öfke duymaya ve sosyal normlar vasıtasıyla ihlalcilere yaptırım uygulamaya yönelik içsel eğilimler taşıdıklarını savunmaktadır. Deneysel çalışmalar bireylerin gelecekte bir kazançları olmayacağını bildiklerinde bile iş birliğini bozanı cezalandırmak için kendi kaynaklarını harcadıklarını göstermektedir. Bu çalışmanın amacı bireylerin, cezalandırmanın sonuçlarından kazanç elde etmelerinin mümkün olmadığı koşullarda bedel ödemek pahasına ihlalcileri cezalandırmaya ilişkin tercihler gösterip göstermediklerini ve bu tercihlerin sosyal kategorizasyondan etkilenip etkilenmediğini incelemektir. Bu amaçla yürütülen iki çalışmada, katılımcılara şahit oldukları ihlallerde kendi kaynaklarını harcayarak ihlalciyi cezalandırma imkanına sahip oldukları bir davranışsal ekonomi oyunu oynatılmıştır. Otuz sekiz katılımcı ile yürütülen ilk çalışmada 2 (dağıtıcının kimliği) x 2 (alıcının kimliği) x 2 (bölüşümün adilliği) faktörlü grup içi desen kullanılmıştır. Yüz yetmiş dört katılımcı ile yürütülen ikinci çalışmada ise 2 (dağıtıcının kimliği) x 2 (alıcının kimliği) x 2 (bölüşümün adilliği) faktörlü son faktörde tekrar ölçümlü desen kullanılmıştır. İlk çalışmanın sonuçları eşit olmayan bölüşümleri cezalandırmak için, eşit bölüşümleri cezalandırmak için olduğundan daha fazla kaynak harcandığını göstermiştir. Ancak ihlalci ya da mağdur ile aynı sosyal gruba ait olmanın ihlalciye norm dayatma davranışı üzerinde anlamlı etkisinin olmadığı bulunmuştur. İkinci çalışmada ilk çalışmada olduğu gibi haksız bölüşüm yapan oyuncu eşit bölüşüm yapan oyuncudan daha fazla cezalandırılmış; buna ek olarak ihlalin mağduru iç grup üyesi olduğunda daha fazla cezalandırma kullanılmıştır. Her iki çalışmada da ihlalcinin iç grup ya da dış grup üyesi olmasının, şahitlerin özgeci cezalandırma tercihleri üzerinde anlamlı bir etkisinin olmadığı görülmüştür. İlk çalışmadan elde edilen bulgulara göre birleştirici ahlaki temellere yüksek düzeyde önem veren katılımcılar hedefin haksız ya da eşit bölüşüm yapmış olması fark etmeksizin daha fazla cezalandırma kullanmışlardır. Genel olarak bulgular bireylerin iş birliği ihlalcilerini iç ya da dış gruptan olmasına bakmadan bedel ödemek pahasına cezalandırarak işbirliği normunun devamını sağlamaya çalıştıklarını göstermektedir.
Özet (Çeviri)
Prior research, which attempts to answer the question of how the cooperation among members in the groups remains despite the exploitation problem caused by free-riders argues that humans have a tendency to feel anger in the face of the norm violation and enforce social norms by sanctioning the norm violators. Experimental studies in the literature have shown that individuals are willing to sacrifice their own resources both to cooperate with strangers and to punish free-riders even if there is no possibility to get reward in the future because of this interaction. The aim of the current study is to examine whether individuals have preferences to punish violators when the punishment is costly for themselves and there is no future reward for the punishment and to test whether this preference is affected by the social categorizations. In two studies conducted for these aims a behavioral economics game was used in which participants have the opportunity to punish the norm violator by sacrificing their own resources. The first study in which a 2 (Player A's identity) x2 (Player B's identity) x2 (fairness) within-subjects design was used consists of 38 participants and the second study in which a2 (Player A's identity) x2 (Player B's identity) x2 (fairness)mixed design was used consists of 174 participants. According to the results of the first study, participants spent higher amounts to punish the unequal distributions than they spent to punish unequal distributions. However, it was found that belonging to the same social group as the violator or victim did not have a significant effect on the punishment. In the second study it was found that participants spent higher amounts to punish in the unequal share condition than in the equal share condition, similar to the first study. Additionally, it was found in the second study that participants exacted stricter costly punishment when the victim of the norm violation is an ingroup member. In both studies, it was found that violators' group membership did not affect the third-parties' preferences of altruistic punishment. According to the findings from the first study, participants whose moral concern is higher on the binding moral foundations applied more punishment, regardless of whether the target acted fairly or unfairly. In general, the findings show that individuals try to maintain the cooperation norm through the costly punishment of selfish individuals regardless of whether they are an ingroup or outgroup member.
Benzer Tezler
- Sanal gerçeklik ortamı ile uyarılmış pozitif huşu ve tehdit edici huşunun özgecilik üzerindeki etkisinde gruplararası ilişkiler
Intergroup relations in the impact of virtual reality-induced positive awe and threat-based awe on altruism
MEHMET AKİF AYDIN
- Gruplar arası bağlamda sosyal bilinçli farkındalık: Sosyo-bilişsel becerilerin rolü
Social mindfulness in intergroup context: The role of socio-cognitive skills
ÖMÜR ÖZDEN KOÇYİĞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul 29 Mayıs ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MÜGE EKERİM AKBULUT
- Basit kategorizasyona karşı çapraz kategorizasyonun gruplar arası ilişkiler üzerindeki etkisi: Ertuşi ve Pinyanişi aşiret grupları
Effect of cross categorization versus simple categorization on intergroup relations: Ertuşi and Pi̇nyanişi tribe groups
NURİ AKDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
PsikolojiUludağ ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. ERSİN KUŞDİL
- Ölçme değişmezliğinin incelenmesinde ampirik yöntemler
Empirical methods for examining measurement invariance
BATUHAN ÖZKAN
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik Üniversitesiİstatistik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA NOYAN TEKELİ
- Intergroup forgiveness in the context of Turkey
Türkiye bağlamında gruplar arası affetme
DEMET İSLAMBAY
Doktora
İngilizce
2019
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BANU CİNGÖZ ULU