Türkçeden ödünçlenen eylemler
Actions borrowed from Turkish
- Tez No: 697888
- Danışmanlar: DR. OĞUZ ERGENE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Eğitim ve Öğretim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Education and Training, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler ve Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 219
Özet
Türkler, dünyanın farklı bölgelerinde yaşamış bir ulustur. Yaşam alanlarının geniş olması, onların pek çok uygarlıkla karşılaşmaları sonucunu doğurmuştur. Türkler, karşılaştıkları uygarlıklar ile siyasî, dinî ticarî, kültürel ilişkiler geliştirmiştir. Türklerin diğer topluluklar ile kurduğu bu ilişkiler çerçevesinde gerek Türkçe gerekse ilişkide bulunulan toplumların dilleri arasında etkileşimler yaşanmıştır. Türklerin ilişkide bulunduğu uygarlıkların dilleri ile Türkçe arasında öge alışverişi gerçekleşmiş ve Türkçede değişik dillerin ögeleri yer almıştır. Buna karşılık bu dillerin söz varlıklarına da Türkçe ögeler geçmiştir. Çince, Farsça, Arapça, Bulgarca, Yunanca, Sırpça, Rusça, İtalyanca, Franszıca gibi diller, sözcük dağarcığında Türkçe ögeler bulunduran dillerden birkaçıdır. Bu gibi diller, Türkçeden sözcük almakla birlikte; ses, yapı ve anlam gibi kullanımları da ödünçlemiştir. Türkçeden yapılan sözcük ödünçlemeleri arasında ağırlığı adların oluşturduğu söylenebilir. Bununla birlikte eylemler de Türkçeden ödünçlenen sözcük türlerindendir. Bir dilden diğerine eylem geçişlerinin nadir olması, Türkçeden eylem ödünçlenmesini önemli kılmaktadır. Günay Karaağaç'ın Türkçe Verintiler Sözlüğü (TDK, 2008) adlı eserinin esas alındığı bu çalışmada; Türkçeden eylem ödünçleyen diller ile Türkçe arasındaki ilişkileri incelemek ve bu kapsamda Türkçenin söz konusu dillere etkisini, eylemler üzerinden göstermek amaçlanmıştır. Çalışmanın örneklemini, Günay Karaağaç'a ait Türkçe Verintiler Sözlüğü'nde yer alan ödünçlenen eylemler oluşturmaktadır. Araştırma ile ilgili veriler, doküman inceleme tekniği ile toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin analizinde“içerik analizi yöntemi”kullanılmıştır. Çalışma sonucunda yabancı dillerin Türkçeden 560 eylem ödünçledikleri saptanmıştır. Bulgarca, Ermenice, Yunanca, Sırpça ve Macarcanın Türkçeden en fazla eylem alan diller olduğu belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Turks are a nation that has lived in different parts of the world. The fact that their habitats are large has resulted in them encountering many civilizations. Turks developed political, religious, commercial and cultural relations with the civilizations they encountered. Within the framework of these relations that Turks have established with other communities, there have been interactions between both Turkish and the languages of the societies they are in contact with. There was an exchange of elements between the languages of the civilizations with which the Turks were in contact and Turkish, and the elements of different languages took place in Turkish.On the other hand, Turkish elements have been added to the vocabulary of these languages. Languages such as Chinese, Persian, Arabic, Bulgarian, Greek, Serbian, Russian, Italian, French are some of the languages that have Turkish elements in their vocabulary. Although such languages take words from Turkish; he also borrowed uses such as sound, structure and meaning. It can be said that among the word borrowings made from Turkish, the weight is formed by the nouns. However, verbs are also word types borrowed from Turkish. The rarity of verb transitions from one language to another makes it important to borrow verbs from Turkish. In this study, which is based on Günay Karaağaç's Türkçe Verintiler Sözlüğü; examining the relations between Turkish and languages that borrow verbs from Turkish and in this context, it is aimed to show the effect of Turkish on these languages through actions. The sample of the study consists of the actions in Günay Karaağaç's Türkçe Verintiler Sözlüğü. The sample of the study consists of borrowed verbs in the Türkçe Verintiler Sözlüğü of Günay Karaağaç. The data related to the research were collected by document analysis technique. The“content analysis method”was used in the analysis of the data obtained from the research. As a result of the study, it was determined that foreign languages borrowed 560 verbs from Turkish. It has been determined that Bulgarian, Armenian, Greek, Serbian and Hungarian are the languages that receive the most action from Turkish.
Benzer Tezler
- Fransızca ve Türkçede akıllı telefon bağlamında yeni sözcük kullanımına (Neolojizm) yapısal bir yaklaşım
Une approche structurelle d'un nouveau mot utilisant (Neology) dans le contexte du téléphone intelligent en Français et en Turc
ZEHRA ŞAFAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Fransız Dili ve EdebiyatıTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiFransız Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SONEL BOSNALI
- Kamus-ı Türkî'de batı kökenli sözlük birimleri
Western origin dictionary units in Kamus-i Türkî
NEVİN ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimMersin ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OĞUZ ERGENE
- Kur'an-ı Kerim kelime köklerinden Türkçeleşmiş kelimelerin Türkçe ve Arapça öğretimine katkısı
The contribution of the words made in Turkish from the word roots of the Holy Quran to Turkish and Arabic education
ORHAN AKBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Dilbilimİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ OSMAN YILMAZ
- Foreign influences on Turkish throughout history and the phonological and morphological analyses of English loanwords in Turkish
Türkçenin tarih boyunca maruz kaldığı dış etkiler ve Türkçedeki İngilizce ödünçlemelerin fonolojik ve morfolojik analizi
HALİME ÖZGE BAHAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2006
DilbilimDumlupınar Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CEYHUN AKSOY
- Türkçe ve Macarcanın yapım eklerinin karşılaştırılması
A comparison of Turkish and Hungarian languages derivational affixes
BURÇİN ÇALIŞKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimTOBB Ekonomi ve Teknoloji ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NECMETTİN TURİNAY
DOÇ. DR. ERDAL ÇOBAN