Dut kabuklubiti (Pseudaulacaspis pentagona Targioni-Tozzetti) (Hemiptera: Diaspididae)'nin farklı sıcaklık koşullarında gelişimi, tahmin ve erken uyarı çalışmalarında kullanım olanakları
Development of white peach scale (Pseudaulacaspis pentagona Targioni-Tozzetti) (Hemiptera: Diaspididae) at different temperature conditions and using possibility of this in forecasting and early warning studies
- Tez No: 698554
- Danışmanlar: PROF. DR. SELMA ÜLGENTÜRK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bitki Koruma Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 265
Özet
Bu çalışmada termofil, istilacı, yüksek derecede polifag ve meyve ağaçlarında önemli bir zararlı olan Dut Kabuklubiti [Pseudaulacaspis pentagona Targioni-Tozzetti (Hemiptera:Diaspididae)]'nin farklı sıcaklıklardaki gelişme süreleri, en yüksek, en uygun ve en düşük sıcaklık değerleri, bazı biyolojik özellikleri ve yaşam çizelgesi parametreleri araştırılmıştır. Çalışma sabit ışıklanma rejimi (16:8 s) ve nispi nem (%60 ±5) koşullarındaki iklim kabininde, 7 farklı sıcaklık (20.6, 23.2, 27.1, 29.0, 30.6, 31.3, 33.8 °C) ve iki farklı dut türü (Beyaz dut ve Karadut) (Morus alba ve M. nigra) üzerinde yapılmıştır. Beyaz dut ve Karadut üzerinde P. pentagona'nın gelişme eşiği (𝐶) ve sıcaklık sabiti (K) değeri doğrusal modele göre tahmin edilmiş olup, sırasıyla Beyaz dut için 12.48 °C ve 272.526 gün-derece, Karadut için 9.73 °C ve 368.25 gün-derece olarak hesaplanmıştır. Pseudaulacaspis pentagona'nın Beyaz dut ve Karadut üzerinde gelişmesi için gerekli en düşük (𝑇min), en uygun (𝑇opt) ve en yüksek sıcaklık (𝑇max) istekleri doğrusal olmayan modeller yardımıyla Beyaz dut için sırasıyla 14.15 16.5 °C, 27.5 28.3 °C, 32.6 35.3 °C ve Karadut için 9.7 15 °C, 28.2-29.7 °C ve 32.4 37.3 °C aralığında tahmin edilmiştir. Pseudaulacaspis pentagona'nın gelişmesini tamamlayamadığı 33.8 °C dışında kalan sıcaklıklarda gelişme süresi, Beyaz dut üzerinde sırasıyla 33.49, 25.55, 18.63, 19.16, 21.99 ve 24.84 gün, Karadut üzerinde sırasıyla 32.85, 28.34, 20.98, 19.04, 19.66 ve 24.99 gün sürmüştür. Beyaz dut üzerinde dişi bireylerin yaşam süresi sırasıyla 120.54, 86.79, 63.54, 57.51, 41.35 ve 26.27 gün; Karadut üzerinde 110.61, 99.62, 63.84, 70.92, 40.23 ve 50.94 gün olmuştur. Pseudaulacaspis pentagona'nın Beyaz dut üzerindeki kalıtsal üreme yeteneği (r) sırasıyla - 0.011612±0.00283, 0.04514±0.00226, 0.07840±0.00164, 0.06581±0.00215, - 0.02292±0.00444 ♀/♀/gün olarak hesaplanırken, Karadut üzerinde kalıtsal üreme yeteneği (r) - 0.019652±0.0042, 0.001702±0.0074, 0.05176±0.0024, 0.04274±0.0029, - 0.04069±0.0069 ve - 0.07845±0.012 ♀/♀/gün olarak hesaplanmıştır. Bu veriler sıcaklıklarla birlikte konukçu farklığının da P. pentagona'nın tüm yaşamsal parametrelerini ekilediğini göstermektedir. Dut Kabuklubiti'nin doğada çıkış yapacağı tarihler Ankara'nın üç ilçesinde (Gölbaşı, Çankaya, Keçiören) incelenmiş ve ilçelerden elde edilen veriler esas alınmak suretiyle zararlının çıkış yapabileceği tarihleri önceden belirlemek ve erken uyarı yapmak için, PPTEU_Prog yazılımı geliştirilmiştir. Bu yazılım ileride tüm Türkiye üzerine genişletilecektir. Ayrıca değişik sıcaklıklarda elde edilen kalıtsal üreme yeteneği (r) ve ortalama döl süresi verileri (T) kullanılarak, Türkiye için 20x20 km çözünürlükte gridler oluşturulmuş ve normal (HadGEM2-ES RCP4.5) ve en kötü (HadGEM2-ES RCP8.5) iklim senaryoları çalışılmak suretiyle, 2098 yılına kadar böceğin daha önce bulunmadığı ve potansiyel olarak yayılabileceği alanlar ile yaşama imkanını kaybedebileceği alanlar belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, development time at different temperatures, the maximum, optimum, and minimum development thresholds, biological characters and life table of White Peach Scale [Pseudaulacaspis pentagona Targioni-Tozzetti (Hemiptera: Diaspididae)], which is an important thermophilic, invasive, and polyphagous pest especially of fruit trees, was investigated. The research has been conducted in 7 different temperatures (20.6, 23.2, 27.1, 29.0, 30.6, 31.3, 33.8 °C) on two different mulberry species (Morus alba and M. nigra) in the climate chamber with fixed illumination regime (16: 8 h) and relative humidity (60 ± 5%) conditions. The development threshold (𝐶) and thermal constant (K) value of P. pentagona were calculated according to the Linear model as 12.48 °C and 272.526 day degrees on M. alba, while 9.73 °C and 368.25 day degrees on M. nigra, respectively. The minimum (Tmin), the optimum (Topt) and the highest temperature (Tmax) requirements for the development of P. pentagona on these species were estimated with nonlinear models at a range of 14.15-16.5 °C, 27.5-28.3 °C, and 32.6-35.3 °C for M. alba, while 9.7-15, 28.2-29.7, and 32.4 37.3 for M. nigra species, respectively. It were detected that the development times of P. pentagona nymphs on white mulberry species under fixed conditions at above-given temperatures in ascending order were 33.49, 25.55, 18.63, 19.16, 21.99, and 24.84 days on M. alba while they were 32.85, 28.34, 20.98, 19.04, 19.66, and 24.99 days on M. nigra species, respectively. The total longevity of female individuals on M. alba were 120.54, 86.79, 63.54, 57.51, 41.35, and 26.27 days, while 110.61, 99.62, 63.84, 70.92, 40.23, and 50.94 days on M. nigra species. At these temperatures, the intrinsic rate of increase (r) of P. pentagona on M. alba species were - 0.011612±0.00283, 0.04514±0.00226, 0.07840±0.00164, 0.06581±0.00215, - 0.02292±0.00444 ♀/♀/day, while - 0.019652±0.0042, 0.001702±0.0074, 0.05176±0.0024, 0.04274±0.0029, - 0.04069±0.0069 and - 0.07845±0.012 ♀/♀/day on M. nigra species, respectively. These data show that host differences along with temperatures, affect all vital parameters of P. pentagona. The dates, Mulberry scale would appear in the nature have been examined for three districts of Ankara (Gölbaşı, Çankaya, Keçiören) and a Forecast and Early Warning Program (PPTEU_Prog) has been developed for these districts. The software will expand all over the Turkey to determine the dates it would appear, to provide early warning and to take some preventive measures in advance. Also, by using mean generation time (T) and intrinsic rate of increase (r) values of P. pentagona, which were obtained at different temperatures in the laboratory, and 20x20 km resolution terrestrial grid data from the Turkish State Meteorological Service, the projections have been created for the normal (HadGEM2-ES RCP4.5) and the worst (HadGEM2-ES RCP8.5) climate scenarios until the year 2098. Information has also been provided on the areas where the insect has not been found before, will spread potentially to, and could lose its ability to live.
Benzer Tezler
- Pseudaulacaspis pentagona targioni-tozzeti (Hemiptera: diaspididae)'nın Ankara ilindeki yayılışı konukçuları ve dut üzerindeki biyo-ekolojisi
Distribution, host plant and the bio-ecology of the pseudaulacaspis pentagona targioni-tozziti (Hemiptera: Diaspididae) on mulberry in Ankara provi̇nce
EHAB MOHAMMED AHMED M MOHAMMED
- İzmir ili şeftali ağaçlarında dut kabuklubiti, Pseudaulacaspis pentagona (Targioni-Tozzetti) (Hemiptera: Diaspididae)'nın zararı ve doğal düşmanları üzerinde araştırmalar
Studies on damage and natural enemies of the white peach scale, Pseudaulacaspis pentagona (Targioni-Tozzetti) (Hemiptera: Diaspididae) on peach in İzmir province
ALİ GÜNCAN
- Doğu Akdeniz Bölgesi şeftali ağaçlarında zararlı dut kabuklubiti, pseudaulacaspis pentagona (Targ. tozz) (Homoptera:diaspididae)'nın yayılışı, biyolojisi ve doğal düşmanları üzerinde araştırmlar
Distribution, biıology and natural enemies of white peaeh scale, pseudaulacaspis pentagona (Targ. tozz.) (Hom.: diaspidide) on peaeh in east Mediterranean Region of Turkey
LERZAN BAKIRCIOĞLU ERKILIÇ
- Balıkesir ilinde meyve ağaçlarında zarar yapan Diaspididae (Hemiptera:Coccoidea) familyasına bağlı türlerin saptanması
Determination of species, belong to Diaspididae (Hemiptera:Coccoidea) family which is harmful for fruit trees, in Balikesir
KAAN ERÖZMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
ZiraatSüleyman Demirel ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜLENT YAŞAR
- Dut posasının çayır otu ile silolanmasının silaj kalitesine ve sindirilebilirliği üzerine etkilerinin araştırılması
Investigation of the effects of ensiling of mulberry pomace with meadow grass on silage quality and digestibility
YELİZ KÖKSAL
Doktora
Türkçe
2020
Veteriner HekimliğiOndokuz Mayıs ÜniversitesiHayvan Besleme ve Beslenme Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEHRA SELÇUK