Târîhu Dımaşk özelinde hicrî üçüncü asra ait hadis kaynakları
Hadith sources of the third century hijri special of historic Dimaşk
- Tez No: 698841
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FERHAT GÖKÇE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Hadis Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 253
Özet
Hadis literatürüne baktığımızda, İslam tarihinin ilk asırlarında kaleme alınan eserlerin birçoğunun farklı sebeplerden dolayı günümüze kadar ulaşma imkânı bulamamış olduğunu görmekteyiz. Kaynaklardan sadece ismini öğrenebildiğimiz bu eserlerin nüshaları günümüze kadar ulaşmamış olup, yeniden inşâ edilmeyi beklemektedir. Senedli eserler üzerinde araştırmalar yapılarak bu eserlerin tamamını veya bir kısmını tespit etme imkânımız vardır. Hadislerin nakli veya aktarılması erken dönemlerden itibaren belli metotlar çerçevesinde uygulanmıştır. Günümüzde bu özel metotların ilim adına bir şans olduğunu söyleyebiliriz. Bu bakımdan değerlendirecek olursak, isnâd sisteminin sadece sahih hadisleri belirlemek için uygulanan bir sistem olmadığını, günümüze kadar ulaşmayan eserleri de kendisinde saklayan bir depo niteliğinde bir kaynak olduğunu da söyleyebiliriz. Her ne kadar zaman zaman günümüzde isnâd sisteminin yetersiz ya da gereksiz olduğu veya sadece Ehli Hadis'in bir metodu olduğu, metinlere daha çok yönelmemiz gerektiği ifade edilse de isnâd, isnâda dayalı ilimler ve uygulamalar kıymetini hala korumaktadır. Yazılı kaynaklara dayanan hicrî ikinci asır ve sonrasında telif edilen hadis eserlerinden günümüze ulaşanlar, isimlerini bile bilmediğimiz birçok kaynağı kullanmaları bakımından önem arzetmektedirler. Buna en somut örnek olarak hicrî altıncı asır âlimlerinden birisi olup, eserine aldığı tüm rivâyetleri isnâdın yavaş yavaş terkedildiği bir dönemde isnâdlarıyla bizlere aktaran İbn Asâkir'in (ö. 571/1176) Târîhu Medîneti Dımaşk adlı eserini zikredebiliriz. İbn Asâkir, kendi zamanındaki ilim merkezlerinin hemen hemen hepsini dolaşmış ve o zamanın en ünlü âlimlerinden ilim tahsil etmiş, hicrî altıncı asra kadar ulaşan yüzlerce eserin rivâyet hakkını almıştır. Nitekim başyapıtı Târihu Dimaşk'ta başta hadis olmak üzere diğer ilimlerin de kapsamında 1000'in üzerinde kaynak kullanmıştır. İbn Asâkir'in kaleme almış olduğu söz konusu kitabından hareketle, onun günümüze ulaşmayan bazı eserleri gördüğünü ve onları iktibas ettiğini anlıyoruz. İbn Asâkir'in bu eseri, isminden de anlaşıldığı üzere sadece Şam tarihi ile ilgili olmayıp, hadis ilmiyle de çok yakından bağlantılı bir eserdir. Şu ana kadar hadis ilmi açısından ilmî araştırmalara yeterince konu olmaması da bizi bu konuyu çalışmamıza sevketmiştir. Târîhu Dımaşk'taki hadis kaynaklarının tamamını bir araştırmada ele alıp değerlendirmek oldukça güçtür. Hiç şüphesiz bu durum bizim çalışma alanımızın sınırlarını oldukça aşmamıza yol açacaktır. Bu nedenle biz araştırmamızda sadece hicrî üçüncü asra ait hadis kaynaklarını incelemeye, bunun hadis ilmi açısından önemini ve değerini ortaya koymaya çalışacağız. Araştırmamız esnasında hicrî üçüncü asra ait 160'tan fazla hadis kaynağı tespit ettik. Yine tüm bu eserlerin tamamını incelemenin de bir yüksek lisans tezinin sınırlarını zorlayacağını düşünüyoruz. Şüphesiz bu eserlerin tamamı üzerine yapılacak çalışmalara, günümüze ulaşan eserler ile mukayesesine dair çalışmalara ihtiyaç vardır. Ancak belirttiğimiz sebepten biz bu kaynakların sadece günümüze ulaşmayanları üzerinde detaylı durmaya çalıştık. Tespit ettiğimiz kadarıyla İbn Asâkir'in Târîhu Dımaşk'ında hadis ilmine dair günümüze ulaşmayan 39 eser bulunmaktadır. Biz bu çalışmamızda söz konusu bu eserleri detaylı olarak incelemeye, bu eserlerin kimlere ait olduğunu tespit etmeye ve başka eserlerle mukayese ederek nisbetlerinin sıhhatini belirlemeye, günümüze ulaşan rivâyetleri çerçevesinde eserler hakkında bir takım tespit ve değerlendirmelerde bulunmaya çalıştık.
Özet (Çeviri)
When we look at the hadith literature, we see that many of the works written in the first centuries of Islamic history could not reach the present day due to different reasons. The copies of these works, whose names we can only learn from the sources, have not reached the present day and are waiting to be reconstructed. We have the opportunity to determine all or some of these works by conducting research on the works with the certificate. The transmission or transmission of hadiths has been applied within the framework of certain methods since early times. Today, we can say that these special methods are a chance for science. If we evaluate it in this respect, we can say that the isnâd system is not only a system applied to determine the authentic hadiths, but also a repository that preserves the works that have not reached the present day. Although it is sometimes stated that the isnâd system is inadequate or unnecessary, or that it is only a method of the Ahl al-Hadith and that we should focus more on the texts, isnâd still preserves its value in the sciences and practices based on isnad. The hadith works that have survived to the present day, which are based on written sources, are important in terms of using many sources whose names we do not even know. As the most concrete example of this, we can cite the work of Ibn Asâkir (d. 571/1176), Târîhu Medîneti Dımaşk, who was one of the scholars of the sixth century Hijri and conveyed all the narrations he received to us with his isnâds at a time when the isnâd was gradually abandoned. Ibn Asakir visited almost all the centers of science in his time and received knowledge from the most famous scholars of that time, and obtained the right to narrate hundreds of works that reached up to the sixth century of the Hegira. As a matter of fact, he used more than 1000 sources in his masterpiece, Târihu Dimaşk, within the scope of othersciences, especially hadith. Based on Ibn Asakir's aforementioned book, we understand iv that he saw some works that did not survive and quoted them. This work of Ibn Asâkir, as the name suggests, is not only about the history of Damascus, but also very closely related to the science of hadith. The fact that there is not enough subject for scientific researches in terms of hadith science has prompted us to study this subject. It is very difficult to evaluate all of the hadith sources in Târîhu Damascus in one research. Undoubtedly, this situation will lead us to exceed the limits of our field of study. For this reason, in our research, we will try to examine only the hadith sources of the third century hijri and to reveal its importance and value in terms of hadith science. During our research, we identified more than 160 hadith sources belonging to the third century AH. Again, we think that examining all of these works will push the limits of a master's thesis. Undoubtedly, there is a need for studies on all of these works and their comparison with the works that have reached the present day. However, for the reason we have stated, we have tried to dwell in detail on those sources that have not reached the present day. As far as we have determined, there are 39 works on the science of hadith in Ibn Asâkir's Târîhu Dımaşk that have not survived. In this study, we tried to examine these works in detail, to determine who these works belong to, to compare them with other works, to determine the soundness of their ratio, to make some determinations and evaluations about the works within the framework of the narrations that have survived to the present day.
Benzer Tezler
- Faziletli vakitlere dâir rivâyetlerin değeri: İbn Receb el-Hanbelî'nin kitapları özelinde
Value of narrations on virtuous times :In the particularity of İbn Receb el-Hanbelî's works
MUSTAFA KARABACAK
Doktora
Türkçe
2012
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET EREN
- Memlükler döneminde kıraat ilmi Kahire ve Dımaşk özelinde
The science of recitation in the Mamluk period specific to Cairo and Damascus
NUR KÜBRA DEMİRCİ
Doktora
Türkçe
2024
DinRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN MOLLAİBRAHİMOĞLU
- Hanefî Alim Ali el-Murâdî'nin mezheplere bakışı
Hanafi scholar Ali al-Muradi's perspective on sects
ABDULLAH SİNAN SOYSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADEM ARIKAN
- İbn Kesîr'in (ö. 774/1373) Tefsîrü'l-Kur'âni'l- Azîm Adlı Eserindeki siyer rivâyetlerinin tesbiti ve değerlendirmesi (Mekke Dönemi)
Ibn Kesîr's (d. 774/1373) in The Tafsîru'l-Qur'âni'l-Azîm in his work on the determination and evaluation of the rumors (Mecca Period)
MERAL GÖVEÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinSakarya Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SERDAR ÖZDEMİR
- İbn Asâkir'in Târîhu Medîneti Dımaşk'ında sahâbe bilgisi (Başlangıçtan 'Şın' harfine kadar)
Information pertaining to the companions in Tārīkh Madīna Dimašq by Ibn ʿAṣākir (From the beginning to the letter 'šīn')
FATİH UYSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinPamukkale ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAHMUT YAZICI