A critical analysis of work accidents in Turkey
Türkiye'deki iş kazalarının eleştirel analizi
- Tez No: 699086
- Danışmanlar: PROF. DR. KERİM ÖZCAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, İşletme, Sociology, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Yönetim ve Organizasyon Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yönetim ve Organizasyon (İngilizce) Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 467
Özet
İş kazaları dünyanın hemen her yerinde ciddi bir sorun olsa da Türkiye'de oransal olarak çok daha fazla kazanın ve ölümün gerçekleştiği görülmektedir. Türkiye'de iş kazalarının ve buna bağlı ölümlerin neden diğer ülkelerden çok daha fazla olduğunu ve neden önlenemediklerini anlamaya çalışan bu çalışma, yalnızca iş kazalarının ardındaki dinamikleri değil aynı zamanda sonrasında gelişen ve iş kazaların artmasında etkin rolü olduğu anlaşılan doğallaştırma sürecini de ortaya koymayı hedeflemektedir. İş kazalarının doğallaştırılmasının bu bağlamdaki en kritik mesele olduğundan, bu sürecin nasıl işlediğinin ortaya konması temel hedef olarak öne çıkmaktadır. Bu amaç doğrultusunda, van Dijk tarafından gazete haberlerinin analizi için geliştirilen eleştirel söylem analizi çalışmanın temel analiz metodu olarak belirlenmiştir. Bu birincil analiz corpus ve tematik analizlerle ve yine van Dijk tarafından geliştirilen manipülasyon modeliyle de desteklenmiş ve geliştirilmiştir. İlgili literatür üzerinden yapılan incelemeler, iş kazalarının ardında politik bağlam, Türkiye'ye özgü neoliberal politikalar, hukuksal sorunlar ve sendikal meseleler olmak üzere dört önemli dinamiğin etkin rolü olduğunu ortaya koymaktadır. Türkiye'de son 20 yılda gerçekleşen en ölümlü 15 iş kazasının ulusal gazete haberleri ile yürütülen analizler şu önemli bulguları ortaya koymuştur. İlk olarak, bulgular yalnızca bu dinamiklerin etkinliğini desteklemekle kalmayıp, dinamiklerin işleyişinde ve iş kazalarının etkili bir toplumsal tepki görememesinde, egemen gücün meseleyi doğallaştırmasının etkili olduğunu da ortaya koymuştur. İkinci olarak, beş fazdan oluşan bir doğallaştırma süreci olduğu belirlenmiş ve bu sürecin ardında yatan temel motivasyonun da performans odaklı ekonomik zihniyet olduğunu ortaya konmuştur. Bu bağlamda, meşruiyet ve törensel benimseme ve uygulamaların (decoupling) da kritik rolleri olduğu anlaşılmıştır. Aynı zamanda eleştirel yönetim çalışmalarının anti-performativity ve de-naturalization prensipleri açısından da önemli bulgular ortaya konmuştur. Son olarak, Türkiye'deki haber medyasının, iş kazalarını münferit bir olaya indirgeyenler ve bu indirgemeci yaklaşıma karşı duranlar olmak üzere iki kutba ayrıldığı da anlaşılmıştır. Ancak, egemen gücün giderek artan gücüyle birlikte, indirgemeci bir yaklaşımla olayı münferit bir olaya indirgeyen ve meseleyi doğallaştıran yaklaşımı daha baskın hale gelirken, karşıt görüşün giderek güç kaybettiği anlaşılmaktadır. Çalışmanın odaklandığı dönem dolayısıyla basılı haber gazeteleri en uygun analiz birimi olmakla birlikte, 2010'lu yılların ortasından itibaren yoğun bir şekilde kullanılan gazetelerin sosyal medya organlarındaki söylemleri ve okuyucularının bunlara verdikleri tepkiler de meselenin toplum ve okuyucu nezdinde nasıl bir karşılık bulduğunu anlamak açısından önemli görülmektedir. Dolayısıyla, ileride yapılacak çalışmaların bu organları da dikkate alması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
Although work accidents are a serious problem almost everywhere in the world, it is seen that there are proportionally more accidents and deaths in Turkey. This study, which tries to understand why work accidents and related deaths are much more serious in Turkey than in other countries and why they could not be prevented, aims to reveal not only the factors behind work accidents but also the naturalization process that develops afterwards and has an effective role in the increase of work accidents. Since the naturalization of work accidents is the most critical issue in this context, revealing how this process works stands out as the primary goal. For this purpose, CDA developed for the analysis of newspaper news by van Dijk has been determined as the primary analysis method of the study. This primary analysis was supported and enhanced by corpus and thematic analyses and the manipulation model, which is also developed by van Dijk. Analysis of the relevant literature reveals that four important factors, namely the political context, neoliberal policies specific to Turkey, legal problems and trade union issues, play an active role behind work accidents. The following significant findings have been reached as a result of the analyses carried out with the national newspaper news of the 15 most fatal work accidents that took place in Turkey between 01.01.2000 and 31.12.2019. First, the data not only supported the effectiveness of these factors but also revealed that the naturalization of the issue by the dominant power is effective in the functioning of these factors. Naturalization also makes it difficult for work accidents to elicit an effective societal reaction. Secondly, a five-phase naturalization process was discovered, and it was revealed that the fundamental motivation behind this process was the performance-oriented economic mentality. Moreover, it has been observed that legitimacy and ceremonial adoptions and practices (decoupling) play significant roles in this context. At the same time, important findings have been revealed in terms of the anti-performativity and de-naturalization principles of CMS. Finally, it has been understood that the news media in Turkey is divided into two poles: those who reduce work accidents to an isolated incident and those who oppose this reductionist approach. However, with the increasing power of the dominant power, it has been understood that while the approach that reduces the issue to an isolated incident with a reductionist approach and naturalizes the issue becomes more dominant, the opposing view gradually has lost its effectiveness. Although the printed news newspapers are the most appropriate unit of analysis due to the period in which the study focuses, the discourses of the newspapers, which have been used extensively since the mid-2010s, in the social media organs and the reactions of their readers to them are also considered important in terms of understanding how the society and the reader have responded to the issue. Therefore, it is recommended that future studies should consider these organs as well.
Benzer Tezler
- İnşaat sektöründe örgütsel iş güvenliği kültürü ve bilinçli farkındalık üzerine bir çalışma
A research on organizational safety culture and mindfulness in construction sector
GAYE SURÖZÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA HEYECAN GİRİTLİ
- Telekomünikasyon sektörü iş kazalarının analizi, iş güvenliği risklerinin ve güvenlik kültürünün değerlendirilmesi ve önleme stratejileri
Analysis of work accidents, assessment of risks and safety culture and prevention strategies in telecommunication sector
BAHADIR ENGİN
Doktora
Türkçe
2015
Mühendislik BilimleriGazi ÜniversitesiKazaların Çevresel ve Teknik Araştırması Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN GÜRÜ
- Marmara denizi trafik akışı ve trafik düzeninin analizi
Maritime traffic analysis of Marmara sea
TUNÇ ALTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Denizcilikİstanbul Teknik ÜniversitesiDeniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YUSUF VOLKAN AYDOĞDU
- İnşaatlarda yapı makineleri kullanımında iş güvenliği risk değerlendirmesi
The risk assessment of work safety in the use of construction equipments in construction sites
İBRAHİM MERT UZUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜRKAN EMRE GÜRCANLI
- Türkiye' de Marmara bölgesinde elektronik sektöründe faaliyet gösteren firmaların çalışanlarının dünya klasmanında güvenlik algı düzeylerinin ölçülmesi üzerine bir araştırma
A research on measuring the world-class-safety perception levels of the employees of companies operating in the electronics sector in the Marmara region of Turkey
EZGİ TUNÇER
Doktora
Türkçe
2021
Mühendislik Bilimleriİstanbul Aydın Üniversitesiİşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ REŞİT ERÇETİN