Hacı Paşa el-Aydınî'nin Şerhu Tavâli'ü'l-envâr adlı eserinin ilâhiyyât kısmının tahkik ve değerlendirmesi
Evaluation and critical edition of Hacı Paşa el-Aydını's work called Şerhu Tavâii'ü'i-Envâr divinity (ilahiyat) part
- Tez No: 699346
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET İLHAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Metafizik, Kelâm, İlâhiyyat, Kâdi Beyzâvî, Tavâli'ü'l-Envâr, Hacı Paşa, Şerhu Tavâli'ü'l-Envâr
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 173
Özet
Bu çalışmada, XII. ve XIII. yüzyıllarda yaşamış, Anadolu'nun İbn Sînâ'sı diye de anılan hekim, kelâm âlimi ve müfessir olan Aydınlı Hacı Paşa'nın Şerhu Tavâliʿi'l-envâr isimli eseri tahkik edilmiştir. Çalışmamızın konusu olan eser, kelâm ilminde bir otorite olarak kabul edilen Kâdî Beyzâvî'nin (ö. 685/1286) Tavâliʿu'l-envâr min metâliʿi'l-enzâr adlı eserinin şerhidir. Bu kapsamda şerhin ilahiyat kısmının tahkik ve değerlendirmesi hedeflenmektedir. Bunun yanı sıra müellifin hayatı ve ilmi kişiliği de tanıtılmaya çalışılmıştır. Çalışmamızda ilk olarak yaptığımız, Tavâli şerhindeki Kitâbu'l İlahiyyat kısmının tahkikidir. Metnin son halini ortaya koyduktan sonra, çalışmamızı iki bölüme ayırdık. Birinci bölümde, Tavâli metninin yazarı olan Kâdî Beyzâvî'nin (ö. 685/1286) hayatını ele aldık. Daha sonra, çalışmamızın konusu olan eserin yazarı Aydınlı Hacı Paşa (ö. 827/1424) hakkında bilgiler verdik. Son olarak, el yazmasının içeriğinden, tahkik etme yolumuzdan ve çalışmamız boyunca istifade ettiğimiz nüshalardan bahsettik. İkinci bölüm ise, eserin değerlendirmesidir ve biz çalışmamızı eserin kendi tertibine göre yaptık. Eserin ikinci bölümü üç bâbtan oluşmaktadır. Bunlardan birincisi Allah'ın zâtı, ikincisi O'nun sıfatları ve üçüncüsü de Allah'ın fiilleridir. Biz bu kısımların içeriğini incelemeye aldık. Ayrıca metni değerlendirmek için tahkik edilen metni, belirli yerlerde Arapça'dan Türkçe'ye tercüme ettik.
Özet (Çeviri)
In this study, the manuscript called Sherhu Tawali Al-Anwar of Hadji Pasha, who lived in the XII and XIII centuries and is also physician, theologian and interpreter of the Quran known as Avicenna of Anatolia, was examined. The work, which is the subject of our work it is an annotation of work of Tawali Al-Anwar Min Matali Al-Anzar of Qadi Baydawi (d. 685/1286), who is accepted as an authority in the science of kalam. In this context, it is aimed to examine and evaluate the theology part of the commentary. In addition to this, the life and scientific personality of the author were also tried to be introduced. What we did first in this study it is the critical edition of the Divinity book (Kitâbu'l İlâhiyyat) of Sherhu Tawali Al-Anwar. After revealing the final version of the manuscript, we divided our work into two parts. In the first part, we discussed the life of Qadi Baydawi (d. 685/1286), the owner of the Tawali text. Then, after mentioning other authors who commented on this text, we gave information about Aydınlı Hadji Pasha (d. 827/1424), the owner of the work we have examined. Afterwards, we talked about the content of the manuscript, the method we used for the critical edition, and the copies we used throughout our study. The second part is the evaluation of the scrutinized manuscript and we have done our study according to the work's own arrangement. The second part of the work consists of three chapters. The first of these is the essence of God, the second is the attributes of God, and the third is the acts of God. We have examined the contents of these parts. We also translated the scrutinized manuscript from Arabic to Turkish in certain parts in order to evaluate the text. Keywords; Metaphysics, Kalam, Divinity, Qadi Baydawi, Tawali Al-Anwar, Hadji Pasha, Sherhu Tawali Al-Anwar.
Benzer Tezler
- Teshil'in nüshası üzerine dil bilgisi çalışması (Metin-inceleme-dizin/sözlük)
Copy on the grammar study of Teshil (Analysis-text-dictionary)
NESİBE KOLDANCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıKarabük ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NİMET KARA KÜTÜKÇÜ
- Batı Anadolu'da dinî düşüncenin tarihi seyri (XIV. ve XVI. yüzyıllar)
The historical travel of religious thought in Western Anatolia (XIV. and XVI. centuries)
EFE BATUR ILĞIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
TarihAydın Adnan Menderes ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KEMAL RAMAZAN HAYKIRAN
- Bostanîzâde Mehmet Tahir Paşa'nın Usûl-i Cebr adlı eseri
Bostanîzâde Mehmet Tahir Pasha his work titled Usûl-i Jabr
SULTAN TEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Bilim ve TeknolojiFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiBilim Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA KAÇAR
- Silifke Türkmenlerinde dokuma ve boyama özellikleri
Silifke Turkomans weaving and dyeing ascept
MUSTAFA GENÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
El SanatlarıMarmara ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
Y.DOÇ.DR. RECEP KARADAĞ
- حاجي باشا القونوي وتفسيره مجمع الأنوار في جميع الأسرار . المجلد الأول . دراسة وتحقيق
Hacı Paşa el-Konevi'nin Mecma'u'l-Envâr fî Cemî'i'l-Esrâr adlı tefsirinin birinci cildinin tahkiki ve incelenmesi - Interpretation of Majmaa Al Anwar fi Jamea Al Asrar for Haji Pasha al Qunawei, Volume I, study and investigation
AHMED MAHMOUD ZAKARIA TAWFIK
Doktora
Arapça
2020
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HARUN ÖĞMÜŞ