Türk halk anlatılarında islami unsurlar ve senkretizm
Islamic elements in turkish folk narratives and syncretism
- Tez No: 700834
- Danışmanlar: DOÇ. DR. OĞUZHAN AYDIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Erzincan Ziyaret Yerleri, Türbe, Adak, Kült, Menkıbe, Keramet, Uygulama, Erzincan Places of Visit, Shrine, Vow, Cult, Tale, Wonder, Application
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 218
Özet
Erzincan, ziyaret inancının ve ziyaret yerlerinin fazla olduğu bir şehirdir. Buna rağmen bu zamana kadar Erzincan'da bulunan ziyaret yerleri, bir bütün olarak değerlendirilmemiştir. Değerlendirme yapılırken, alan araştırması metodunun sıklıkla kullandığı veri toplama araçlarından biri olan derleme yöntemi kullanılmıştır. Bu bağlamda, Erzincan il merkezi ve merkezine bağlı ilçelerden derlenen 65 ziyaret yeri, 50 kaynak kişinin bilgisine başvurularak tanıtılmış, ziyaret yerlerinde görülen uygulamalar incelenmiştir. Yapılan incelemede, ziyaret yerlerinde görülen uygulamaların, Türk inanç sistemi içerisinde yer alan, ateş, ağaç, su, dağ, tepe vb. unsurları ile yakından ilişkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ziyaret yerlerinde görülen uygulamaların, Türk inanç sistemi ile olan bağlantısı incelenirken, yöre halkının ziyaret yerlerinde uyguladıkları pratiklerin kaynaklarını ve nedenlerini araştırmaksızın yerine getirdiği gözlemlenmiştir. Bununla birlikte ziyaret edilen şahsiyetlerin gerek yaşarken gerekse de dünya değiştirdikten sonra gösterdikleri kerâmetler, bölge halkının ziyaret inancı üzerinde etkili olmuştur. Bu sebepten dolayı ayrı bir bölümde motifler başlığı altında kerâmetlerine yer verilirken, yöre insanının da ziyaret yerlerine gelme amaçları ve ziyaret yerlerinde sergiledikleri davranış biçimleri nedenleriyle birlikte sıralanmış, tablo şeklinde belirtilmiştir. Halkın, ziyaret inancı üzerinde etkili olan pratikler, İslâmi bir görünüm altında şekillenmektedir. Bu nedenle çalışmada derlenen halk uygulamaları her ne kadar dinle ilgili olsa da bunların dinlere göre doğruluğu veya yanlışlığı ilahiyat bilimine bırakılarak, kanaatimizce bu uygulamalara inanma adı verilmiştir. Halk biliminin genel şartlarına uygun olarak da bu inanmalar“batıl”ya da“hurâfe”olarak ötekileştirilmeden değerlendirilmiştir. Değerlendirme sonucu ziyaret yerlerinin, toplumsal birlik ve beraberliğin sağlanmasında yardımcı bir kültür öğesi olduğu ortaya çıkmıştır.
Özet (Çeviri)
Erzincan is a city with a lot of tombs, shrines and people visiting for religious reasons. However, until this time, the places to visit in Erzincan have not been researched and evaluated as a whole. When evaluating, adata collection method has been used in the area. The research contains 65 visited places and the knowledge of 50 source persons in the city center and surrounding districts of Erzincan. As a result of the study, it has been shown that the practices seen in the visited places are closely related to the elements such as fire, tree, water, mountain, Hill etc.in theTurkish belief system. While examining the connection between the Turkish belief systemand thepractices seen in these places, it also has been observed that these practices are applied with lack of resources and causes by local visitors. In addition to this, the study also shows that one of the primary reasons for the visitors to go to these tombs is their belief in miraculous works of the saintly people. In a separate section of the study there is a table showing the reasons for people attending the tombs and their behavior whilst they are there, as well as all miraculous works of the related Saint under the title of Motifs. Practices that are effective on the belief of the people's visitation are shapedunder a view of Islâm religion. Although these practices are assumed to be related to the religions by some, it is analyzed under study of Divinity as different subject. In this study, according to the general conditions of Public Science, these beliefs were evaluated without being marginalised as“superstitious”or“Hurâfe”. As a result of the evaluation, it has emerged that visiting places are a cultural element that assists in the provision of social unity and solidarity.
Benzer Tezler
- Menderes Havzası'nda kutsal mekânlar, ritüeller (uygulamalar) ve mistik anlatılar
Sacred places, practices (rituals) and mystic narratives in the Menderes Basin
BİRCAN CANGUL
Doktora
Türkçe
2024
Halk Bilimi (Folklor)Aydın Adnan Menderes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CANER IŞIK
- Türk halk anlatılarında İslami unsurlar ve motiflerin bağdaştırılması
Harmonizing Islamic elements and motifs in Turkish folk narratives
YUSUF KENAN BEZGİN
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OĞUZHAN AYDIN
- Bektaşî velâyetnâmelerinin motif yapısı
The motif structure of Bektashi velayetnames
UYGAR KURUM
Doktora
Türkçe
2021
Halk Bilimi (Folklor)Niğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FARUK ÇOLAK
- Sözlü kültür geleneğinde İslami unsurlar
Islamic elements in oral cultural tradition
HALİL BUNSUZ
Doktora
Türkçe
2021
Halk Bilimi (Folklor)Selçuk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SİNAN GÖNEN
- Kemal Tahir'in romanlarında halbilimi unsurları
Folklore elements in the novels of Kemal Tahir
REZAN KARAKAŞ
Doktora
Türkçe
2010
Halk Bilimi (Folklor)Dicle ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ENSAR ASLAN