Anadolu'da bioarkeolojik örnekler üzerinde yapılan bazı arkeogenetik çalışmaların Anadolu arkeolojisine katkısı
Contribution of some archaeogenetic studies on bioarchaeological samples in Anatolia to Anatolian archeology
- Tez No: 701594
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE ÇALIK ROSS
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Bioarkeoloji, Arkeogenetik, antik DNA, mitokondriyal DNA, HVR, Bioarchaeology, Archaeogenetics, ancient DNA, mitochondrial DNA, HVR
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Arkeoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 80
Özet
Son zamanlarda bioarkeolojik buluntular ile yapılan Arkeogenetik çalışmalar Arkeoloji bilimine çok değerli katkılar sağlamaktadır. Buna rağmen, eski iskelet kalıntılarından elde edilen DNA'larda çevreye bağlı olarak kirlilik, kontaminasyon riski ve miktar azlığı gibi sorunlarla karşılaşılmasından dolayı arkeogenetik çalışmalardan sonuç elde edilmesi ise oldukça zor olmaktadır. Türkiye'de arkeogenetik bilim dalının yeni gelişmekte olmasına rağmen son on yılda konu ile ilgili yapılan çalışmalardan oldukça başarılı sonuçlar ortaya çıktığını görmekteyiz. Bu tez çalışmasında Türkiye genelinde yapılan arkeogenetik çalışmaların bazıları: Tepeçik-Çiftlik, Boncuklu Höyük, Çemialo Sırtı Batman Kazısı, Çine-Tepeçik Höyük, Nif Dağı Kazısı, Titriş Höyük, Resuloğlu Kazısı, Çatakhöyük, Aşıklı Höyük, Barcın Höyük seçilerek, bu kazıların arkeogenetik sonuçları tez konusunun temelini oluşturmuştur. Bahsedilen bu yerleşim yerlerinden çıkartılan bioarkeolojik kalıntılar üzerinde çeşitli teknikler kullanılarak mitokondriyal DNA'nın HVR gen bölgeleri çoğaltılarak modern türlerin soy ağaçları, anne baba akrabalık ilişkilerinin belirlenmesi ve aynı zamanda da cinsiyet, yaş tayini yapılması gibi konular anlatılmıştır. Arkeogenetiğin, arkeoloji başta olmak üzere biyoloji ve antropoloji gibi bilimlerle olan iş birliği sonucunda insan toplumlarının yaşam biçimlerinin ve alışkanlıklarının yorumlanmasına olan katkısı sunulmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
In recent years, archaeogenetic studies using bioarchaeological finds have made an invaluable contribution to the science of archaeology. However, for a number of reasons it is very difficult to obtain results from archaeogenetic studies using DNA samples extracted from old skeletal remains; these reasons include pollution due to environmental factors, the risk of contamination, and the lack of sufficient DNA material. Although the field of archaeogenetics has developed only recently in Turkey, in the last ten years studies produced here have proved quite fruitful. The current thesis is based on the findings of some of the archaeogenetic studies conducted in Turkey, drawing on samples from Tepecik-Çiftlik, Boncuklu Höyük, Çemialo Sırtı Batman Excavation, Çine-Tepecik Höyük, Nif Mountain Excavation, Titriş Höyük, Resuloğlu Excavation, Çatalhöyük, Aşıklı Höyük and Barcın Höyük. The study shows how, deploying a variety of techniques, the HVR gene regions of mitochondrial DNA deriving from the bioarchaeological remains unearthed in these settlements have been examined with the aim of exploring subjects such as the family trees of modern species and parental kinship relations, as well as the attributes of sex and age. As such, the thesis tries to demonstrate how cooperation between archeogenetics and other disciplines, such as archaeology, biology and anthropology, can enrich our interpretation of the lifestyles and habits of human societies.
Benzer Tezler
- Üç eski Anadolu topluluğunda biyolojik uzaklık çalışması
A study of biological distance in three ancient Anatolian populations
ERGE BÜTÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
AntropolojiHacettepe ÜniversitesiAntropoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERPİL EROĞLU ÇELEBİ
- Batı Anadolu erken tunç çağı toplumlarında savaş ve çatışma
War and conflict in western Anatolian early bronze age societies
METİN DORA
- Erken Neolitik Dönem'de bireysel ve toplumsal kimliklerin belirlenmesi: Aşıklı Höyük'te toplumsal cinsiyet, yaş ve kesişen kimlikler
Detecting individual and collective identities during the Early Neolithic Period: Gender, age, and the intersectionality of identities at Aşıklı Höyük
SERA YELÖZER KILIÇ
Doktora
Türkçe
2022
Arkeolojiİstanbul ÜniversitesiTarih Öncesi Arkeolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİHRİBAN ÖZBAŞARAN
- The impact of the 4.2 ka bp event in western Anatolia: An evaluation through palaeoenvironmental and archaeological data
4,2 ka iklim olayının batı Anadolu'daki etkisi: Paleoçevresel ve arkeolojik bir değerlendirme
ÇAĞLAYAN BAL
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
ArkeolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiYerleşim Arkeolojisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EVANGELIA PISKIN
- MTR (Sinop-Kefevi) toplumunda aneminin biyoarkeolojik tespiti ve sosyokültürel yaklaşımı
Bioarcheological detection and socio-cultural approach of anemia in MTR (Sinop-Kefevi) population
TUĞÇE ORHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
AntropolojiKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiAntropoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET CEM ERKMAN
DOÇ. DR. MUSTAFA TOLGA ÇIRAK