Understanding individual behavior and moral judgments on food waste in a university cafeteria
Üniversite kafeteryasında yemek atıklarına ilişkin bireysel davranışların ve ahlaki yargıların incelenmesi
- Tez No: 702870
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZLEM ÖZDEMİR, PROF. DR. MERYEM BEKLİOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Sosyoloji, İşletme, Economics, Sociology, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Yer Sistem Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 209
Özet
Küresel gıda krizinin, iklim değişikliğinin, nüfus artışının, kentleşmenin, genişleyen orta sınıfın ve tüketim kalıplarındaki değişimlerin yanı sıra, gıda atığı son yıllarda üstesinden gelinmesi gereken ciddi bir sorun haline gelmiştir. Küresel çapta üretilen gıdanın üçte biri, yaklaşık olarak yıllık 1.3 milyar ton gıda, küresel olarak gıda tedarik zinciri boyunca boşa harcanmaktadır. Gıda atığı teması üzerine yapılan araştırmaların sayısı giderek artıyor olsa da gelişmekte olan ekonomilerde tüketici düzeyinde gıda atığının etmenleri akademik düzeyde halen yeterli ilgiyi görmemektedir. Bu tez çalışması, üniversite yemekhanelerinde öğrencilerin neden ve nasıl tabaklarında yemek bıraktıklarını ve bu pratiklerini nasıl savunduklarını iki yaklaşımla ele almayı amaçlamaktadır. İlk olarak, Planlanmış Davranış Teorisi çerçevesinin geleneksel değişkenlerinin dışında, algılanan porsiyon büyüklüğü, tat ve lezzetlilik, para karşılığında algılanan değer ve beyan edilen çevresel davranışın öğrencilerin tabaklarında yemek bırakma davranışı üzerindeki etkilerini ODTÜ Kafeteryası'nda 479 öğrenciye anket uygulayarak test edilmiştir. Doğrulayıcı Faktör Analizi ve Yapısal Eşitlik Modellemesi sonuçları, davranışa karşı tutum ve öznel normlar dışındaki tüm faktörlerin, öğrencilerin üniversite yemekhanesinde tabaklarında yemek bırakmaya ilişkin davranışlarını istatiksel olarak önemli ölçüde etkilediğini ortaya koymuştur. Ayrıca, takip eden ikinci çalışmada öğrencilerin gıda atığı pratiklerini ve gerekçelerini anlamak için 15 öğrenciyle derinlemesine mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Gıda atığının ahlaki açıdan çok yönlü yapısını ortaya koyabilmek için Boltanski ve Thévenot'un Değer Ekonomileri çerçevesi benimsenmiştir. Bulgular, öğrencilerin gıda atığı pratiklerini haklı çıkarmak için çeşitli ahlaki rejimler kullandıklarını ve gıda atığını ortadan kaldırmak için stratejiler geliştirdiklerini ortaya koymaktadır. Genel olarak, bu araştırma, ODTÜ Kafeteryası'nda gıda atığı gibi karmaşık bir konunun iki farklı teorik ve metodolojik perspektiften anlaşılmasına katkıda bulunmaktadır.
Özet (Çeviri)
Along with the global food crisis, climate change, population growth, urbanization, enlarging middle class, and shifts in consumption patterns, food waste became a severe problem to tackle. Around one-third of produced food, which approximates to 1.3 billion tonnes per year, has been globally wasted throughout the food supply chain. A considerable literature has proliferated around the theme of food waste; and yet the drivers of consumer-level food waste in emerging economies remains unattended. This dissertation aims to understand why and how students produce plate leftovers in the university cafeteria and justify their food wasting practices by applying two approaches. First, apart from the traditional variables of the Theory of Planned Behavior framework, it tests the effects of perceived portion size, taste and palatability, perceived value for money, and self-reported environmental behavior on students' behavior of leaving plate waste by surveying 479 students in the METU Cafeteria. Confirmatory Factor Analysis and Structural Equation Modeling results revealed that all factors, except attitudes and subjective norms, significantly affected the students' behavior regarding food waste in the university cafeteria. Moreover, a follow-up study is conducted to understand students' food wasting practice and justifications by interviewing 15 students. At this stage, Boltanski and Thévenot's Economies of Worth framework is adopted to uncover the moral complexity of wasting food practices. Findings elucidate that the students employed various moral regimes to justify their food wasting practice and developed strategies to eliminate food waste. Overall, the present research contributes to understanding the complex issue of wasting food in the METU Cafeteria from two different theoretical and methodological perspectives.
Benzer Tezler
- Bir uzlaşma ortamı olarak tuval-mekan
Canvas-space as a medium of reconciliation
ATIL AGGÜNDÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN LÜTFÜ KAHVECİOĞLU
- Türk, Alman, Balkan ve Rus masallarının değerler eğitimi açısından mukayesesi
Comparison of Turkish, Germen, Balkan and Russian tales in terms of values education
MERVE YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Batı Dilleri ve EdebiyatıGiresun ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÜLKÜ KARA
- Moral decision making during COVID-19 pandemic
COVID-19 pandemisi sırasındaki ahlaki karar almalar
HANDE ÖZLEM ATAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
PsikolojiKoç ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TÜLİN TERRY ESKENAZİ
- More'un Ütopya'sı ve Huxley'in Cesur Yeni Dünya'sı ekseninde, etik açıdan ütopya ve distopya karşılaştırması
The comparison between utopian and distopian on the axis of More's Utopia and Huxley's Brave New World
SERAP AKDENİZ
- The role of moral disengagement on the relationship between affective commitment and unethical proorganizational behavior
Ahlaki davranışlardan uzaklaşmanın duygusal bağlılık ile etik olmayan örgüt yararına davranışlar arasındaki rolü
NABIALLAH EBRAHIMI
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
İşletmeMarmara Üniversitesiİşletme (İngilizce) Ana Bilim Dalı
Prof. Dr. EMİNE SERRA YURTKORU