Maviyemişlerde (Vaccinium spp.) blueberry mosaıc assocıated vırus (BLMAV)'un Olpidium türleri ile taşınabilme durumunun ve hastalığın epidemiyolojisindeki olası rollerinin araştırılması
Investigation on transmission of blueberry mosaic associated virus (BLMAV) by Olpidium spp. in bluberrien (Vaccinium spp.) and their possible roles on disease epidemiology
- Tez No: 703892
- Danışmanlar: PROF. DR. KADRİYE ÇAĞLAYAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Vaccinum spp, Rize, bluberry mosaic assciated virus, Olphidium spp, Vaccinum spp, Rize, bluberry mosaic assciated virus, Olphidium spp
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bitki Koruma Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 68
Özet
Maviyemiş (Vaccinum spp.) üretim ve tüketimi ülkemizde son yıllarda yaygınlaşmaya başlamış olup dünya çapında uzun yıllardır bilinen ve tüketilen önemli bir üründür. Maviyemiş bitkilerinde verim ve kaliteyi olumsuz yönde etkileyen en önemli virüslerden birisi de ilk kez 2014 yılında tanımlanan“maviyemiş mozaikle ilişkili virüs (bluberry mosaic assciated virus) (BlMaV)”olup ülkemizde varlığı ilk kez 2015 yılında bildirilmiştir. BlMaV'nin taşınmasına yönelik son yıllara kadar net bir bilgi bulunmamakla birlikte dahil olduğu Ophiovirus cinsine ait virüsler toprak kökenli bir fungus olan Olphidium spp. ile taşındığı için bu virüsün de potansiyel vektörünün bu fungus cinsi olduğu varsayılmış ve ilk bulgular 2017 yılında yayınlanmıştır. Bu çalışmada, Rize ilindeki yabani ve kültür maviyemiş plantasyonlarında BLMaV ile enfekteli olan bitkilerin kök ve rizosferinde virüsün olası vektörü olan Olpidium spp.'nin varlığının araştırılması, morfolojik ve moleküler yöntemlerle tanılanması ve BLMaV'nin taşınmasındaki potansiyel rollerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Rize iline ait 3 farklı lokasyondan toplanan yabani ve kültüre alınmış maviyemiş bitki örnekleri BlMaV'nin RNA3 genini çoğaltan primerler kullanılarak yapılan RT-PCR analizlerinde, testlenen örneklerdeki BlMaV enfeksiyon oranı kültür maviyemişlerinde %83, yabani maviyemişlerde ise %55 olarak tespit edilmiştir. BlMaV pozitif bulunan lokasyonlardan (İkizdere'den 5, Demirkapı'dan 10, Anzer-Çiçekli'den 7 ) yabani plantasyonlardan 17, İkizdere'de bulunan kültüre alınmış maviyemiş bitkilerinin rizosferinden ise 5 bitki ve toprak örneği alınmıştır. Bu topraklara Olpidium spp için tuzak bitki olarak marul ve BlMaV'nin taşınabilirliğinin gösterilmesi için ise in vitro'da yetiştirilmiş maviyemiş bitkileri dikilerek taşıma denemeleri kurulmuştur. Her iki bitki türünde de dikimden 4 hafta sonra alınan kök örneklerinin mikroskop altında morfolojik incelenmesi sonucu Olpidium türlerine ait dinlenme sporları gözlenmiş ve sonuçlar PCR analizleri ile desteklenmiştir. Her iki bitkinin kökleri kullanılarak yapılan multipleks ve türe spesifik PCR analizleri sonucunda sadece Olpidium virulentus türü tespit edilmiştir. Deneysel taşıma denemelerinde tuzak bitki olarak kullanılan marul ve virüsün konukçusu olan maviyemiş fidelerinde BlMaV'nin RT-PCR analizleri ile testlenmesi sonucunda kültüre alınan maviyemişlerin rizosferinden alınan topraklara dikilen in vitro maviyemiş fidelerinde enfeksiyon oranı %100, marullarda ise %80 olarak bulunmuştur. Yabani maviyemiş plantasyonlarından alınan BlMaV ile enfekteli topraklara dikilen in vitro maviyemiş fidelerinin BlMaV ile enfeksiyon oranı %95, marullarda ise %62 olarak tespit edilmiştir. Bu çalışma sonucunda ülkemizin en önemli maviyemiş üretimi yapılan Rize ilinde 3 farklı lokasyonda BlMaV'nin potansiyel vektörü olarak bildirilen O. virulentus gerek morfolojik gerekse moleküler yöntemlerle tespit edilmiş ve bu fungus türü ile BlMaV'nin deneysel olarak marul ve maviyemiş fidelerine başarıyla taşındığı ortaya çıkarılmıştır. Bu çalışma ülkemizde BlMaV'nin taşınmasına yönelik ilk çalışma olmasının yanı sıra BlMaV'nin deneysel konukçusu olarak marul dünyada ilk kez bu çalışma ile saptanmıştır. 2020, 56 sayfa
Özet (Çeviri)
The production an consumption of blueberries (Vaccinum spp.) has recently been increased in Turkey however, it has been known and grown for many years in worldwide as an important crop. As other plant species, blueberries have also been infected by some important viruses, affecting yield and the quality. Among them, one of the most important one is bluberry mosaic assciated virus (BlMaV) which has been first time characterized in 2014 and detected in 2015 in Turkey. There has been no clear data about the natural transmission ways of BlMaV until recently. However, Olphidium spp. stated as potential vector for this virus due to it is the most common vector for Ophiovirus species and this hypothesis has been proven in 2017. The aim of this study is morphological and molecular characterization of Olpidium spp., which is the possible vector of the virus, present in the soil and BlMaV infected plant roots of the the wild and cultivated highbush blueberries growing in Rize province in Turkey and to study their potential roles on BlMaV transmission. According to the RT-PCR analysis by using primer pairs amplifying RNA3 gene of BlMaV in wild and cultivated blueberries collected from 3 different locations in Rize province, infection rate of BlMaV in tested samples of cultivated blueberries was 83% whereas it was 55% in wild blueberries. Among BlMaV infected locations, totally 17 soil samples from wild blueberry plantations (10 from Demirkapı, 7 from Anzer-Çiçekli) and 5 samples from the rhizospher of cultivated blueberry location were collected . Lettuce seedling as a trap plant for Olpidium spp. and in vitro propagated blueberry plants for BlMaV transmissibility were planted in these soils and experimental transmission trials were performed. Four weeks after plantings, the roots of both plant species were morphologically examined under microscope and resting spores of Olpidium spp were observed in both plant species. These results were confirmed by PCR analysis and only Olpidium virulentus was detected on both lettuce and blueberry roots by multiplex and species-specific PCR analysis. When lettuce and in vitro blueberry plants grown in soils collected from BlMaV infected, cultivated blueberry plantation (İkizdere) were tested for BlMaV by RT-PCR, the infection rate was 100% and 80% for blueberries and lettuce, respectively. The infection rate of BlMaV for lettuce and in vitro blueberry plants grown in soils collected from BlMaV infected wild blueberry plantations (Demirkapı and Anzer-Çiçekli) were found as 95% for blueberries and 62% for lettuce. As a result of this study, O.virulentus, which is regarded as the potential vector of BlMaV was detected by both morfological and molecular methods in 3 different locations in Rize province, where the most important blueberry production of our country is made and the virüs has been succesfully transmitted by O.virulentus to healty lettuce and blueberry seedling. This is the first study on the epidemiological aspect of BlMaV in Turkey and lettuce has been first time found as an experimental host for BlMaV for the world. 2020, 56 pages
Benzer Tezler
- Ülkemizde yetişen kültür ve yabani maviyemiş bitkilerindeki 'Blueberry mosaic associated vırus' izolatlarının kısmi sekans analizleri
Partial genomic analysis of blueberry mosaic associated virus isolated from wild and cultivated blueberry plants in Turkey
HATİCE ASİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KADRİYE ÇAĞLAYAN
- Blueberry red rıngspot vırus (BRRSV)'ünün maviyemiş türlerinde ve olası diğer konukçularında moleküler yöntemlerle tanılanması ve karakterizasyonu
Detection and characterization of blueberry red ringspot vi̇rus (BRRSV) in blueberries and other possible hosts
ŞAHA GÜNEŞLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KADRİYE ÇAĞLAYAN
- Rize ilinde maviyemişlerde görülen fungal hastalıkların belirlenmesi
Determination of the fungal diseases of blueberries in Rize province
TUĞÇE DİL
- Aljinat uygulamasının maviyemiş (Vaccinium corymbosum L.) çeşitlerinin muhafaza kalitesi üzerine etkileri
Effects of alginate application on the storage of blueberry (Vaccinium corymbosum L.) varieties
JALE BİLGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
ZiraatEskişehir Osmangazi ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CENAP YILMAZ
- Sera ve açıkta yetiştirilen maviyemişlerin büyüme, verim ve kalite özelliklerinin saptanması
Determination of growth, yield and quality characteristics of blueberry grown in greenhouse and outdoor
YELİZ SEYDİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN ÇELİK