Özbek destanlarında savaş
War in the Uzbek epics
- Tez No: 705131
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜSEYİN BAYDEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Savaş, Düşman, Destan, Özbek, War, Ennemy, Legend, Uzbek, Horse
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 246
Özet
“Özbek Destanlarında Savaş”adlı tezde genel olarak Özbek destanlarının yapı taşlarından biri olan ve destanların gelişiminde önemli bir role sahip savaşlar üzerinde durulmuştur. Özbek destanlarında savaşların nedeni, düşmanlık ve mücadele sebepleri, yardımcı tipler ve önemi, kahramanın atının mücadelelerde üstlendiği roller vb. tespit edilmeye çalışılmıştır. Tez, iki kısımdan oluşmaktadır. Birinci kısımda sosyolojik, psikolojik, tarihsel açıdan savaş olgusu ve Türk savaş kültürü açıklanmaya çalışılmıştır. İkinci kısmında ise antropolojik (işlevsel) yöntem kullanılmış ve birinci bölüm esas alınarak Özbek destanlarında yer alan savaşlar hakkında genel bilgiler verilmiştir. İkinci bölümde; Özbek destanlarından hareketle, Türk kültüründe çok önemli bir yer teşkil eden savaşın sebepleri, destan kahramanının ve kırk yiğidinin ya da ordusunun savaş hazırlıkları, savaşta kullanılan silahlar ve savaşın gelişimine etkisi, destanlarda uzun uzun betimlemelerle anlatılan savaş sahneleri, savaşçıların savaştığı mekânlar ve zaman konuları üzerinde durulmuştur. Bunların yanında savaş alametleri ve geçmişten beri savaş tarihimizde özel bir yere sahip olan savaş müzikleri Özbek destanlarında tespit edilmeye çalışılmıştır. Kahramanın karşısında duran ve onu ülküsünden uzaklaştırmaya çalışan, sürekli engeller çıkaran olağan ve olağanüstü düşmanlar ile bu düşmanlar karşısında kahramanla birlikte olan, ona yol gösteren, onunla birlikte savaşan yardımcı kahramanlar tespit edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca destanlardaki destan kahramanı ve savaşçılarının eğitimleri ile birlikte destanlarda kullanılan hayvanlar hakkında da bilgiler verilmiştir. Türk tarihinde, kültüründe, edebiyatında, sanatında ve savaşlarında işlevsel bir yeri olan, destanlarda da kahramanın en önemli yardımcısı, yoldaşı, kardeşi olan atlar; Özbek destanlarında tespit edilerek savaşlardaki önemi ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Son olarak destanlarda savaş sonrası düzene, mükâfatlara, cezalandırmalara, ganimetlere yer verilmiştir. Sonuç kısmında ise yapılan çalışma ile alakalı genel bir değerlendirme yapılmıştır. Tezde modern dipnot tekniği kullanılmış, faydalanılan kaynaklar Kaynakçada gösterilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this thesis entitled“War in Uzbek Epics”, the focus will be provided on wars that play an essential role at the development of the legends. As in Turkish epopees, theses wars represent their milestones. The objective is to identify components such as the purposes of the wars in Uzbek legends, the rivalries and their reasons, the companions and their importance, the role of the hero's horse in the confrontations. This thesis will be based on two parts. The first part will try to bring clarifications at a sociological, psychological and historical level on war principle and Turkish culture of war. The second part, on the other hand, will provide detailed information based on anthropological (functional) studies of the Uzbek legends mentioned in the first part. In the second part, starting from Uzbek epics, topics such as important reasons of war in Turkish culture, heroes in epopees and the preparations of the forty braves or the army, the weaponry used and their impact in wars, war scenes written with long descriptions or the geographical position of wars will be studied. Also, war signs and war songs that possess a special place in Uzbek epopees will be pointed out.A special attention has been provided to identify the hero's ordinary and extraordinary enemies that stand in front of him, tries to put him out of his way. Moreover, information on the training of the heroes and the animals in epopees have been provided.Horses, which have a very special place in Turkish history, culture, literature, art and war will be studied.Endorsing essential roles in epopees such as assistant, companion up to family; horses that are mentioned in Uzbek legends will be identified. At the end of the second part, post war situations like new civil order, awards, punishments or trophies have been analyzed and pointed out. Finally, a conclusion is available at the end of this study where general feedback information are provided. APA format has been used for this thesis, uilized sources are showed in part“Kaynakça”.
Benzer Tezler
- Özbek destanlarında kadın motifi
Women moti̇fs in the Uzbek epi̇cs
KENAN TOPALOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Halk Bilimi (Folklor)Atatürk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN BAYDEMİR
- Erkin Vahidov'un şiirleri üzerine dil ve üslup çalışması
A grammer and stylistic study on Erkin Vahidov's
VELİ SAVAŞ YELOK
Doktora
Türkçe
2007
DilbilimGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ŞUAYİP KARAKAŞ
- Özbek destanlarında at motifi üzerine bir inceleme
An analysis on horse motifs in Uzbek epics
ÖZLEM YELMER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıKarabük ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SAİDBEK BOLTABAYEV
- Özbek sahası Türk destanlarında kadın
Women in Turkish epics in Uzbek field
TUĞBA TEKE
Doktora
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıBartın ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞERİFE SEHER EROL ÇALIŞKAN
- Türk dünyası destanlarında hayvan sembolizmi
Animal symbolism in Turkish world episotes
OĞUZ DUMAN
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM DİLEK