İleri generasyon aspir (carthamus tinctorius l.) hatlarının tohum karışım oranlarının verim ve yağ kalite özellikleri üzerine etkisi
Effect of seed mixture ratios on yield and oil quality properties in advanced generation lines of safflower (Carthamus tinctorius L.)
- Tez No: 705990
- Danışmanlar: PROF. DR. HASAN BAYDAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 61
Özet
Aspir (Carthamus tinctorius L.), tohumlarında bulunan yüksek kalitede yağı ile Türkiye'nin bitkisel yağ ihtiyacının karşılanmasında değerlendirilebilecek en önemli potansiyel ürünlerden birisidir. Bu araştırma, ileri generasyon aspir hatlarında tohum karışımları yapılarak hem doğal heterosis etkisinden hem de çok hatlı çeşitlerin avantajlarından faydalanmak için yürütülmüştür. Fenolojik özellikleri benzer, ancak tohum ve yağ verimlilikleri farklı üç hat (BAY-ER 2, BAY-ER 5 ve BAY-ER 15) saf (yalın), ikili (1/2 + 1/2) ve üçlü (1/3 + 1/3 + 1/3) tohum karışım oranlarında yetiştirilerek açıkta tozlaşmaya bırakılmış, elde edilen kısmi melez tohumlar bir sonraki yıl tesadüf blokları deneme deseninde üç tekrarlı olarak ekilerek tarımsal ve kalite özellikleri karşılaştırılmıştır. Hatlar ve karışımlar arasında bitki boyu, dal sayısı, tabla sayısı, 1000 tane ağırlığı, kabuk oranı, yağ oranı, tohum ve yağ verimi gibi özellikler bakımından istatistiksel olarak önemli farklılıklar bulunmuştur. İkili ve üçlü tohum karışımları saf hatlara göre daha yüksek verim performansı göstermiş, BAY-ER 2 + BAYER 15 ikili karışımından % 50.7 ve BAY-ER 5+ BAY-ER 15 ikili karışımından % 44.0 olarak yüksek karışım etkinliği elde edilmiştir. Bütün karışımlar kendisini oluşturan saf hatlardan daha yüksek tohum verimi ve yağ oranı vermiştir. Genel olarak palmitik ve stearik asitler bakımından hatlar ve karışımlar arasında önemli bir fark bulunmazken, hatlar linoleik asit bakımından ve karışımlar ise oleik asit bakımndan biraz daha yüksek oranlar vermiştir. Sonuç olarak, aspirde belirli sayıda saf hattın farklı oranlarda tohum karışımları ile tarımsal performansın artıtılabileceği anlaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Safflower (Carthamus tinctorius L.) is one of the important potential crops to meet Turkey's vegetable oil needs with its high quality oil in its seeds. In this research, seed mixtures were made in advanced generation safflower lines to benefit from both the natural heterosis effect and the advantages of multi-line varieties. Three safflower lines (BAY-ER 2, BAY-ER 5 and BAY-ER 15) with similar phenological characteristics, but different seed and oil yields were used. Pure, double (1/2 + 1/2) and triple (1/3 + 1/3 + 1/3) seed mixture ratios were grown under open pollination condition. The partial hybrid seeds were planted in randomized block experimental design with three replicates in the following year to evaluate the the agricultural and quality characteristics. Statistically significant differences were found between pure lines and mixtures in terms of plant height, number of branches, number of heads, 1000 grain weight, seed hull ratio, oil ratio, seed and oil yield. Double and triple seed mixtures showed higher yield performance than pure lines, and high mixing efficiency was obtained as 50.7 % from BAY-ER 2 + BAY-ER 15 and 44.0 % from BAY-ER 5+ BAY-ER 15 binary mixtures. All the mixtures gave higher seed yield and oil ratio than their pure lines. While there was no significant difference between lines and mixtures in terms of palmitic and stearic acids, linoleic acid ratios in the lines and oleic acid ratios in the mixtures were found to be slightly higher. As a result, it has been understood that agricultural performance can be increased with different ratios of seed mixtures of a certain number of pure lines in safflower.
Benzer Tezler
- İleri generasyon aspir (Carthamus tınctorıus l.) hatlarının tarımsal ve kalite özelliklerinin belirlenmesi
The determination of agricultural and quality characters of advanced generations safflower (Carthamus tinctorius l.) lines
EBRU AŞKIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatIsparta Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SABRİ ERBAŞ
- Pedigri ve tek tohum nesli seleksiyon metotlarıyla geliştirilmiş ileri aspir (Carthamus tinctorius L.) hatlarının verim, verim unsurları ve yağ kalite özellikleri
Yield, yield components, and oil quality traits of safflower (Carthamus tinctorius L.) advanced lines devloped by pedigree and single-seed descent selection methods
MURAT KARAKUŞ
Doktora
Türkçe
2022
ZiraatIsparta Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN BAYDAR
- Tohum verimi ve yağ içeriği yönüyle öne çıkan ileri generasyon aspir (Carthamus tinctorius L.) hatlarının tarımsal ve teknolojik özelliklerinin belirlenmesi
The determination of agricultural and quality characters of safflower lines (Carthamus tinctorius L.) with high yield and oil content derived from by hybridization breeding
ÇAĞLAR GÜRSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatIsparta Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SABRİ ERBAŞ
- Aspirde (Carthamus tinctorius L.) sentetik erkek kısırlık tekniği ile elde edilmiş melez populasyonlarından hat geliştirme olanakları
Possibilities of the line development from the hybrid populations obtained by synthetic male sterility technique in safflower (Carthamus tinctorius L.)
SABRİ ERBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
ZiraatSüleyman Demirel ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. HASAN BAYDAR
PROF.DR. TAHSİN KARADOĞAN
PROF.DR. ÖZER KOLSARICI
- Melezleme ıslahı ile tohum verimi, yağ ve oleik asit içeriği yüksek aspir (Carthamus tinctorius L.) hatlarının geliştirilmesi
Development of safflower (Carthamus tinctorius L.) lines with high oil, oleic acid content and seed yield through hybridization breeding
SABRİ ERBAŞ
Doktora
Türkçe
2012
ZiraatSüleyman Demirel ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN BAYDAR