Geri Dön

Düşünme stilinin aşırı öz güven yanlılığı üzerindeki rolü

The role of thinking style on overconfidence bias

PDF İndir

  1. Tez No: 705993
  2. Yazar: ÖZGE DİNÇ CAVLAK
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ABDULLAH SÜREYYA ERSOY
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: İşletme, Business Administration
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2021
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İşletme Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 145

Özet

Risk ve belirsizlik altında karar verme süreçlerinde bireylerin daima rasyonel davranmadıkları ve zihinsel süreçlerinin birtakım sistematik hatalar ve yanılgılar ürettiği ortaya konmaktadır. Bu hataların ve yanılgıların, basit sonuçları olabileceği gibi oldukça ciddi sonuçları da olabilmektedir. Savaşlar, grevler, iflaslar, şirket birleşmeleri ve devralmaları, borsalardaki aşırı yüksek işlem oranları gibi son derece ciddi sonuçları olabilen birtakım kararlar, tüm bilişsel yanlılıklar içinde insanların maruz kaldığı en yaygın ve yıkıcı bilişsel yanlılık olarak gösterilen aşırı öz güvenle ilişkilendirilmektedir. Bu doğrultuda, aşırı öz güven yanlılığının belirleyicisi olarak, bireylerin düşünme sistemlerinin ne derecede rol oynadığını araştırmak, büyük önem arz etmektedir. Bu bağlamda, mevcut çalışmada, iki farklı bilgi işlemleme sistemine dayanan, sezgisel düşünme ve mantıksal düşünme boyutlarıyla ölçülen düşünme stillerinin, aşırı öz güven yanlılığı üzerindeki etkilerinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Ayrıca, bireylerin risk tutumunun, düşünme stilleri ile aşırı öz güven arasındaki ilişki üzerindeki düzenleyici rolü incelenmektedir. Son olarak, bireylerin kişilik özellikleri ile aşırı öz güven yanlılığı arasındaki ilişkiler ortaya konmaktadır. Araştırmanın hipotezleri, yapısal eşitlik modellemesi, hiyerarşik regresyon analizi ve korelasyon analizi uygulanarak sınanmıştır. Araştırmanın bulguları, sezgisel ve mantıksal düşünme boyutlarıyla ölçülen düşünme stillerinin, aşırı öz güven yanlılığı üzerindeki rolünün ortaya konduğu yapısal modelde, düşünme stillerinin aşırı öz güven yanlılığındaki değişimin %60,5'ini açıkladığını göstermektedir. Sezgisel düşünme ile aşırı öz güven arasında anlamlı ve pozitif yönlü bir ilişki olduğu tespit edilirken; mantıksal düşünme ile aşırı öz güven arasında anlamlı ve negatif yönlü bir ilişki tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra, risk tutumunun, hem sezgisel düşünme ile aşırı öz güven arasındaki ilişki üzerinde hem de mantıksal düşünme ile aşırı öz güven arasındaki ilişki üzerinde düzenleyici bir rolü olduğu görülmektedir. Son olarak, kişilik özellikleri ile aşırı öz güven arasındaki ilişkilerin incelenmesi sonucunda, aşırı öz güven ile dışa dönüklük ve gelişime açıklık arasında negatif yönlü bir ilişki olduğu görülürken; aşırı öz güven ile sorumluluk arasında pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır.

Özet (Çeviri)

It is revealed that individuals do not always act rationally in decision-making processes under risk and uncertainty, and their mental processes produce some systematic errors and fallacies. These errors and fallacies can have simple consequences, but they can also cause serious problems. Some decisions that may have extremely serious consequences such as wars, strikes, bankruptcies, company mergers and acquisitions, excessive trading in the stock markets are associated with overconfidence, which is considered the most common and destructive cognitive bias that people are exposed to among all cognitive biases. In this respect, it is of great importance to investigate the extent to which individuals' thinking systems play a role as the determinant of overconfidence bias. Accordingly, the current study aims to examine the effects of thinking styles, which are based on two different information processing systems and measured by the dimensions of intuitive thinking and rational thinking, on overconfidence bias. The moderator role of individuals' risk attitude on the relationship between thinking styles and overconfidence was also examined. Last, the relationship between individuals' personality traits and overconfidence was mainly revealed. The research hypotheses were tested by applying structural equation modeling, hierarchical regression analysis, and correlation analysis. The findings of the study indicate that 60.5% of the variation in overconfidence bias was explained by thinking style, which is measured by intuitive and rational thinking. While a significant and positive relationship between intuitive thinking and overconfidence was revealed; a significant and negative relationship between rational thinking and overconfidence was found. In addition, risk attitude has a moderating role both in the relationship between intuitive thinking and overconfidence and in the relationship between rational thinking and overconfidence. Finally, as a result of examining the relationship between personality traits and overconfidence, while a negative relationship between overconfidence, extraversion, and openness to experience was mainly observed; a positive and significant relationship between overconfidence and consciousness was found.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    715131

    Bağlanma stilleri ve sosyal medya bağımlılığı arasındaki ilişki: İşlevsel olmayan üstbilişsel inançların aracı rolü

    Relationship between attachment styles and social media addiction: The mediating role of dysfunctional metacognitive beliefs

    HASAN KARATAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    PsikolojiEge Üniversitesi

    Madde Bağımlılığı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İSABEL RAİKA DURUSOY ONMUŞ

  2. Tez No

    5653

    Yönetimde karar verme -yaratıcılık ve liderliğin etkileri-

    Başlık çevirisi yok

    HAYATİ ATEŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1989

    İşletmeİstanbul Üniversitesi

    Organizasyon ve İşletme Politikaları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BEYZA FURMAN(OBA)

  3. Tez No

    321238

    Ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin düşünme stilleri ile tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

    The investigation of the relationship between thinking styles and burnout levels of high school teachers

    MEHMET UĞURLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ERCAN YILMAZ

  4. Tez No

    353338

    Sınıf öğretmenlerinin düşünme stillerinin kullandıkları yöntemler ve epistemolojik inançları açısından incelenmesi

    Investigation of class teachers' thinking styles through the methods they used and epistemological beliefs

    NURSEVAL ÖZBAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Eğitim ve ÖğretimAmasya Üniversitesi

    İlköğretim Bölümü

    DOÇ. DR. ŞAFAK ULUÇINAR SAĞIR

  5. Tez No

    334010

    Spor Genel Müdürlüğü merkez ve taşra teşkilatında görev yapan spor yöneticilerinin düşünme ve karar verme stillerinin incelenmesi

    The research of decision making and thinking styles of sports managers working in the central and provincial organizations

    MUSTAFA VURAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    SporSelçuk Üniversitesi

    Beden Eğitimi ve Spor Bölümü

    DOÇ. DR. HAKAN SALİM ÇAĞLAYAN

Geri Dön