Demiryollarında serbestleşme ve kapasite tahsis yöntemleri
Liberalization and capacity allocation methods in railways
- Tez No: 707168
- Danışmanlar: PROF. DR. İSMAİL ŞAHİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ulaşım, Transportation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ulaştırma Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 166
Özet
Dünyada demiryolu ulaştırmasının diğer ulaştırma türleriyle rekabet edemeyecek duruma gelmesi sonucunda demiryollarında reform ihtiyacı doğmuştur. Reformlar karşımıza demiryollarında serbestleşme ve düzenleme çalışmaları olarak çıkmaktadır. Bu tez çalışmasının üzerinde durduğu iki ana konu bulunmaktadır. İlki demiryollarında serbestleşmeyle birlikte gelen rekabetin dünya çapında farklı ülkelerde nasıl tanıtıldığını ve düzenlendiğini incelemektedir. Özellikle, piyasa düzenlemesinin demiryolu pazarlarına özgü merkezi bir kısmı olan organizasyon yapılarına odaklanmaktadır. İkincisi ise bununla etkileşim halinde olan demiryollarında kapasite (slot) tahsis sürecine odaklanmaktadır. İlk olarak Avrupa Birliği (AB) demiryolu reformu ve dünyada reform konusunda önde gelen başarılı ülkelerden örneklere yer verilmiştir. AB ülkelerinde benimsenen dikey ayrım modeliyle demiryolları altyapı yönetimi ve işletimi birbirinden ayrılmıştır. Bu sayede demiryolu pazarlarında rekabet ortamı oluşturarak, demiryollarının hizmet kalitesinin artırılması ve maliyetinin düşürülmesi hedeflenmektedir. Demiryolu altyapı yöneticisinin (AY) adil ve şeffaf davranarak, kârı ve hizmet kalitesini artırmayı hedefleyen bir tahsis mekanizması ortaya koyması gerekmektedir. Fakat demiryolu kapasite tahsisine ilişkin düzenlemeler arasındaki etkileşim hala tam olarak anlaşılmamış ve akademisyenler tarafından çok az araştırılmıştır. Literatürde demiryolu kapasite tahsisi için ülkemizde ve diğer ülkelerde kullanılan yöntemler tek bir kaynakta toplu halde bulunmamaktadır. Bundan dolayı bu tez çalışması kapsamında incelenen ülkelerdeki demiryolu sistemlerinde AY tarafından, DTİ'lere kapasitenin nasıl tahsis edildiğine yer verilmiştir. Böylece literatürde optimum fayda sağlayan, şeffaf ve sürdürülebilir bir tahsis mekanizmasının ortaya konması için geliştirilen ve kullanılan yöntemler toplu halde ortaya konulmuştur. Ülkemizde demiryollarının serbestleştirilmesine yönelik çalışmalar, 2013 yılında yapılan yasal düzenleme ile başlamıştır. Bu yasa ile Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD) altyapı yöneticiliği görevini üstlenmiştir. Çalışmanın Türkiye ile ilgili bölümünde TCDD tarafından demiryolu tren işletmecilerine kapasite tahsisinin nasıl gerçekleştirdiği anlatılmaktadır. Ayrıca yük trafiğinin yoğun olduğu tek hatlı Malatya-Narlı demiryolu güzergahında kapasite hesabı gerçekleştirilmiştir. UIC Kod 406 belgesinde açıklanan sıkıştırma yöntemi uygulanmıştır. Hattın kapasite kullanım oranı %81,62 olarak hesaplanmıştır. Sonuç olarak Malatya-Narlı hattının kapasitesi bugün için yeterlidir.
Özet (Çeviri)
In the world, railway transportation has become unable to compete with other modes of transportation. As a result, the need for reform in the railways arose. Reforms appear as liberalization and regulation studies in railways. There are two main issues that this thesis study focuses on. The first examines how the competition that comes with the liberalization of railways is promoted and regulated in different countries around the world. In particular, it focuses on organizational structures, which is a central part of market regulation specific to rail markets. The second focuses on the capacity (slot) allocation process in railways that interact with it. First of all, examples of successful countries in the European Union (EU) railway reform and reform in the world are given. With the vertical separation model adopted in EU countries, railway infrastructure management and operation are separated from each other. In this way, it is aimed to increase the service quality of the railways and reduce the cost by creating a competitive environment in the railway markets. The railway infrastructure manager (AY) needs to act fairly and transparently and introduce an allocation mechanism that aims to increase profits and improve service quality. However, the interaction between regulations regarding railway capacity allocation is still poorly understood and little researched by academics. In the literature, the methods used for railway capacity allocation in our country and in other countries are not available in a single source. Therefore, how the capacity is allocated to railway train operators (DTİ) by the AY in the railway systems in the countries examined within the scope of this thesis is given. Thus, the methods developed and used in order to reveal a fair, transparent and sustainable allocation mechanism that provides optimum benefit in the literature have been put forward collectively. Studies for the liberalization of railways in Turkey started with the legal regulation made in 2013. With this law, the Turkish State Railways (TCDD) is assigned the task of infrastructure manager. In the section on Turkey of the study, it is explained how the capacity allocation to railway train operators is carried out by TCDD. In addition, the capacity calculation was carried out on the single-line Malatya-Narlı railway route, where the freight traffic is intense. The compression method described in the UIC Code 406 document has been applied. The capacity consumption rate of the line was calculated as 81.62%. As a result, the capacity of Malatya-Narlı line is sufficient for today.
Benzer Tezler
- Rekabet stratejilerinin demiryollarındaki uygulamaları: Serbestleşme sürecindeki Türkiye için durum analizi ve öneriler
Competitive strategy practices for the railway industry: A case study research and suggestions for Turkey
MELTEM YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Ulaşımİstanbul ÜniversitesiUlaştırma ve Lojistik Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. A. ÖZGÜR KARAGÜLLE
- Serbestleşme yasası sonrası demiryolu taşımacılığında emniyet yönetim sistemi
Safety management systems after liberalization of railway transport
CAN AKSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
UlaşımMaltepe ÜniversitesiUluslararası Ticaret ve Lojistik Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET TANYAŞ
- Serbestleşme sürecinde demiryolu lojistiğinin müşteri algı ve beklentisinde karşılaştırılması
Comparison of customer perception and expectation of railway logistics in the process of railway liberalisation
VELİ AHMET ÇEVİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
UlaşımKırıkkale Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YUNUS BAHADIR GÜLER
- Privatization, liberalization and deregulation of Turkish state railways and frameworks for public-private partnerships
Türkiye devlet demiryollarının kamu-özel işbirliği kapsamında özelleştirilmesi ve serbestleşmesi
SHAHIN SHAKIBAEI
Doktora
İngilizce
2020
Ulaşımİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PELİN ALPKÖKİN
- Demiryolu ulaştırma sektöründe serbestleşmenin demiryolu ulaştırmasının gelişimine etkisi
Effect of liberalisation in railway transportation sector on development of railway transport
BİLGİN RECEP BEKEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
İşletmeTürk Hava Kurumu Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İRFAN YAZICIOĞLU