Gereksiz ilaç kullanımı ve ilaç suistimalinin önlenmesinde klinik eczacının rolü
The role of the clinical pharmacist in prevention of unnecessary medication and drug abuse
- Tez No: 707458
- Danışmanlar: PROF. DR. BARKIN BERK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eczacılık ve Farmakoloji, Pharmacy and Pharmacology
- Anahtar Kelimeler: Drug burden indeks, farmakoepidemiyoloji, ilaç suistimali, ilaç izlem algoritmaları, polifarmasi, DBI, prescription abuse, prescription monitoring algorithms, pharmacoepidemiology, polypharmacy
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Medipol Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Klinik Eczacılık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 343
Özet
Bu çalışma kesitsel retrospektif gözlemsel farmakoepidemiyolojik ve farmakoekonomik ve ağırlıklı multidisipliner çok katmanlı ulusal bir araştırmadır. İlacın suistimali/ hatalı kullanımı ve bunlara etki eden parametreler analiz edilmiştir. İki grup hastanın (nsuistimal =199; ndiğer =581) bazısı 6 senelik bütün reçeteleri klinik ve farkmakoepidemiyolojik açıdan; Türkiye geneli suistimale konu olan ilaç gruplarının satışı ve bu ilaçların 2020 yılı İLAYS imhaları farmakoekonomik açılardan bütün detayları ile incelenmiştir. Polifarmasi, Drug burden, Charlson komorbidite indeksleri hesaplandı. Çalışmanın kapsamı Covid-19 nedeniyle genişletilmiştir. E-reçete sisteminden önce kontrolü zorunlu ilaç alan rastgele seçilmiş bir hastanın (n=581) bu ilacı e-reçete sisteminden sonra da alması durumu: hastanın erkek cinsiyeti olması %82 (OR=1,824; %95CI=1,11-3,0); aynı ilçede ikamet etme %254 (OR=3,54; %95CI=2,05-6,12); aynı eczaneye gitme %351 (OR=4,5; %95CI=2,45-8,28); aynı doktora gitme %116 (OR=2,16; %95CI=1,13-4,12) arttırmıştır. Grupların birleştirilmesi lojistik regresyon modeline göre kişinin diğer grup değil suistimal yaptığı bilinen grupta olma durumu ise: erkek cinsiyeti olma %222 (OR=3,32; %95CI= 1,06-10,39); ilaçlarını aldığı farklı eczane sayısının 1 birim adet artması %60 (OR=1,6; %95CI=1,31-1,96); sigara kullanma durumu %882 (OR=9,82; %95CI= 3,46- 27,89) oranında arttırmaktadır. Sigara kullanımı ve cinsiyetin katılarak yapıldığı cox survival modelinde yaşa göre mortalite meydana gelmesinde reçete, farklı eczane, farklı doktor, farklı sağlık kurumu sayılarının anlamlı şekilde etkili olduğu saptanmıştır. Sonuç olarak ülkemizde öncelikle clonazepam, alprazolam, metilfenidat, pregabalin, gabapentin ve ketiapin ilaçlarının suistimalinin pandemisi kriz halini almış olduğundan sağlık profesyonellerinin çalışmamızda oluşturduğumuz karar verme algoritmalarından faydalanması gerektiği düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
This thesis is a cross-sectional retrospective observational pharmacoepidemiological and pharmacoeconomic and weighted multidisciplinary multi-layered national study. Abuse/misuse of the drug and the parameters affecting them were analyzed. Prescription histories of two groups of patients (n suistimal =199; n diğer =581) from all perspectives for 6 years, clinical and pharmacoepidemiologic aspects; The sale of medicine groups that may be subject to abuse throughout Turkey is the pharmacoeconomic aspect of the 2020 ILAYS disposal of these drugs, and all these have been examined in detail in our study. Polypharmacy, DBI, MRCI, Charlson indexes were calculated. The scope of our thesis has been expanded due to Covid-19. In someone who use medication before the e-prescription system: male gender of the patient 82% (OR=1.824; 95%CI=1.11-3.0); residence in the same district 254% (OR=3.54; 95%CI=2.05-6.12); visiting the same pharmacy 351% (OR=4.5; 95%CI=2.45-8.28); visiting same physician %116 (OR=2,16; %95CI=1,13-4,12); increases using the same medicine in the e-prescription. According to the logistic regression model in which the groups were combined, being in the known abuse group and not in the other group: male gender increases by 222% (OR=3.32; 95%CI= 1.06-10.39); 1 unit increase in the number of different pharmacies increases by 60% (OR=1.6%; 95%CI=1.31-1.96); smoking status increases by 882% (OR=9.82; 95%CI= 3.46- 27.89). The number of prescriptions, the number of different pharmacies, the number of different physicians, and the number of different health institutions were significantly effective in the occurrence of mortality according to age in the Cox-survival model, in which smoking, and gender were included. As a result, it is thought that health professionals should benefit from the decision-making algorithms that we have created in our study, since the pandemic of abuse of clonazepam, alprazolam, methylphenidate, pregabalin, gabapentin and quetiapine drugs has become a crisis in our country.
Benzer Tezler
- Economıc cost of acute tonsıllo-pharyngıtıs ın pedıatrıc patıents: a retrospectıve study on medıcatıon therapy on medıcal center records,ın sakarya, turkey
Pedatrik hastalarda akut tonsillo-farenjitin ekonomik maliyeti: Türkiye, Sakarya'da medikal bir merkezin ilaç tedavi kayitlari ile gerçekleştirilen retrospektif çalişma
MERYEM ALTINKAYNAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2012
Eczacılık ve FarmakolojiYeditepe ÜniversitesiYRD. DOÇ. DR. ALPER ALTINANAHTAR
- Hastaların akılcı ilaç kullanımına yönelik bilgi ve davranışlarının değerlendirilmesi: Tekirdağ Süleymanpaşa İkinci Basamak Sağlık Kuruluşları örneği
Evaluation of patients' knowledge and behaviors on rational drug use: Tekirdağ Süleymanpaşa Secondary Health Care Institutions sample
SEBAHAT BAĞRIYANIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sağlık Kurumları YönetimiTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİF KIRAN
- İlaç alerjisi ön tanisi ile etiketlenen çocuklarda provokasyon testi sonrasi ilaç kullanim eğilimi
Drug use after provocation test in children labeled with drug allergy
ŞEYMA KAYA AĞARGÜN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Allerji ve İmmünolojiİstanbul ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEVDET ÖZDEMİR
- Birinci basamakta 65 yaş üstü hastalarda stopp versiyon-2 kriterlerinin polifarmasiye etkisi
Polypharmacy effect of stopp version-2 criteria in patients over 65 years in primary care
BURCU ÖĞDEM
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SÜLEYMAN ERSOY
- Reçetesiz ilaç kullanımı: Üniversite hastanesine başvuran hastaların bilgi ve davranışları
Use of non-prescribed drugs: Information and behavior of patients admitted to university hospital
GÜLBİN PEKER
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Aile HekimliğiAydın Adnan Menderes ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜZEL DİŞCİGİL