Bir dış politika aracı olarak örtülü operasyonlar: ABD'nin Sovyet-Afgan savaşına müdahalesi (1979-1989)
Foreign policy and secrecy: Covert operation as a foreign policy tool
- Tez No: 710215
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MERVE SEREN YEŞİLTAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Örtülü operasyon, dış politika aracı, makul reddedilebilirlik, Afganistan, CIA, mücahit gruplar, Covert Operation, tool of foreign policy, plausible deniability, Afghanistan, CIA, mujahideen groups
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Milli Savunma Üniversitesi
- Enstitü: Alparslan Savunma Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Güvenlik Araştırmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Uluslararası Güvenlik ve Terörizm Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 109
Özet
Bu çalışma, örtülü operasyonlar ile dış politika arasındaki ilişkiyi konu almaktadır. Örtülü operasyonlar, diğer istihbari faaliyetlerden farklı olarak dış politika aracı olarak kullanılmakta; siyasi, ekonomik ve sosyokültürel sonuçlar doğurmaktır. Bu alandaki yaygın görüş, örtülü operasyonlar kısa vadede olumlu sonuçlar verirken, uzun vadede devletlerin dış politika yapım sürecine olumsuz yansımaları olduğu şeklindedir. Tez bu görüşü ABD'nin Afganistan'da 1979- 89 yılları arasında icra ettiği örtülü operasyon üzerinden sınamak suretiyle, istihbarat operasyonlarının yanlış değerlendirilip değerlendirilmediği sorgulamaktadır. İstihbarat operasyonlarının planlaması hazırlanırken her şeyden önce bir amaç belirlenmekte; bu amaç doğrultusunda faaliyet-zaman cetveli tanımlanmakta ve operasyon için mali kaynak ayrılmaktadır. Operasyon icra edilirken, operasyonu asıl planlayan aktör/sponsor güç“makul reddedilebilirlik”prensibi gereği kamuoyundan gizlenmektedir. Planlamanın başında ortaya konulan temel amaca ulaşılmışsa örtülü operasyon başarılı addedilmektedir. ABD, Sovyetler Birliği 1979 yılında Afganistan'a askeri müdahale gerçekleştirdiği zaman CIA'ya örtülü operasyon yetkisi vermiştir. CIA, Pakistan, Suudi Arabistan ve sahadaki mücahit gruplarla iş birliğine giderek 1985 yılına kadar Sovyetleri yıpratmak için hamleler yapmı; 1985 yılından sonra Sovyetlerin tamamen Afganistan'dan çıkarılarak yenilmesini hedeflemiştir. Nitekim, Sovyet birlikleri 1989 yılında Afganistan'dan çekilmek zorunda kalmışlardır. Ne var ki, CIA'ın 1979-1989 yılları arasında Afganistan'da icra ettiği örtülü operasyon müteakip dönemlerde yaşanan gelişmelere referans kaynağı teşkil etmiştir. Bu bağlamda, Afganistan'da ortaya çıkan radikal selefi örgütleri ve bunun da ötesinde 11 Eylül 2001 terör saldırıları, ABD'nin örtülü operasyonunun hesaplanamayan etkileri ve sonuçları olarak yorumlanmıştır. Bu değerlendirmelerinin aksine bir örtülü operasyon hedeflenen amaca ulaşmışsa başarılıdır. ABD, Afganistan'da icra ettiği örtülü operasyonda Sovyetleri hezimete uğratarak dış politikada kendi çıkarlarını korumayı başardığı için örtülü operasyondan beklenen amaç gerçekleşmiştir.
Özet (Çeviri)
This study focuses on the relation between foreign policy and covert operations. Unlike other intelligence activities, covert operations have been used as a tool of foreign policy and therefore there have been political, financial, and social consequences. Widespread view in this research area claims that whereas covert operations result in positive outcomes in the short term, they have negative effects on the foreign policy making process of governments in the long period. This master thesis tested forementioned view by analyzing US covert operation in Afghanistan between 1979 and 1989 as a case study and concluded that covert actions were failed to evaluate. In the planning of intelligence operations, a goal is firstly determined and then it is attempted to be reached in within specific/determined time period and through the allocated resources. As the operation is being carried out, the actor /sponsor power that actually planned the operation is hidden from the public due to the principle of“plausible deniability”. This master thesis attempts to defend the view that covert operations are successful if the goal set at the start of planning has been achieved. The United States authorized the CIA for covert operation when the Soviets intervened militarily in Afghanistan in 1979. The CIA, in cooperation with Pakistan, Saudi Arabia and mujahideen groups in the field, targeted the Soviets with the aim of attrition until 1985. After 1985, The CIA aimed to completely remove the Soviets from Afghanistan as defeated party. As a result, USSR troops had to withdraw from Afghanistan in 1989. Associating the operation with the radical Salafist organizations that emerged later in Afghanistan and presenting terrorist acts such as the 11 September 2001 attacks as the incalculable results of the operation lead to incorrect assessments. A covert operation is successful if it achieves its objectives. The USA was successful in the covert operation it carried out in Afghanistan and protected its own interests in foreign policy by defeating the Soviets.
Benzer Tezler
- Cyber tools as foreign policy instruments in trilateral relations: Analysing cyber-attacks targeting the United Kingdom
Üçlü ilişkilerde dış politika aracı olarak siber araçlar: Birleşik Krallık'ı hedef alan siber saldırıların analizi
ATAKAN YILMAZ
Doktora
İngilizce
2024
Siyasal BilimlerGalatasaray ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MENENT SAVAŞ CAZALA
- Stratejik istihbaratın dış politika yapım sürecindeki etkisi: Kıbrıs sorunu ve Türk dış politikası (1950-1974)
The impact of strategic intelligence on foreign policy making process: Cyprus problem and Turkish foreign policy (1950-1974)
MEHMET ÇAKRAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Uluslararası İlişkilerAydın Adnan Menderes ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. UTKU YAPICI
- Contribution a la recherche d'un cadre juridique pour un droit international de laconcurrence plus efficace
Daha etkin bir uluslararası rekabet için hukuki çerçeve arayışı
ALİ CENK KESKİN
Doktora
Fransızca
2009
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JEAN MARC SOREL
PROF. DR. HALİL ERCÜMENT ERDEM
- Avrupa Birliği'nde siyasi bütünleşme ve Türkiye
Polical integration of the European Union and Turkey
SELMA GÜVEN
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Siyasal BilimlerAnkara ÜniversitesiKamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FÜSUN ARSAVA
- Türkiye'de küreselleşme sürecinde cari açığın T.C. Merkez Bankası politika faizi ile etkileşimi
The interaction between the policy interest rate of the Central Bank and the current account deficit in Turkey within the period of globalization started in 1980's
NİLGÜN TONGUÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
EkonomiAnkara Üniversitesiİktisat Teorisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEÇİL AYSED BAHÇE