Geri Dön

Vergi uyuşmazlıklarının çözümünde alternatif çözüm yolları: Türkiye açısından bir değerlendirme

Alternative solutions in resolution of tax disputes: Applicability in Turkey

  1. Tez No: 710359
  2. Yazar: ELİF AYDIN ALTINAY
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ PELİN MASTAR ÖZCAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Hukuk, Maliye, İşletme, Law, Finance, Business Administration
  6. Anahtar Kelimeler: Vergi, Vergi uyuşmazlıkları, Alternatif Çözüm Yolları, Türkiye'de Alternatif Çözüm Yollarının Uygulanabilirliği, Tax, Tax disputes, Alternative Solutions, Applicability of Alternative Solutions in Turkey
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Manisa Celal Bayar Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Mali Hukuk Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 131

Özet

Devletin egemenlik gücünün göstergesi olarak gerçek ve tüzel kişilerden ödeme güçleriyle orantılı olarak aldığı vergi, kamu harcamalarının temel finansman aracıdır. Vergi bir maliyet unsuru olduğundan mükellefler mümkün olduğunca az vergi ödemek isterken devlet ise vergi hasılatını mümkün oldukça arttırmak istemektedir. Vergi uyuşmazlıkları bu davranış farklılıklarından, mükelleflerin vergi kanunlarına yeterince nüfuz edememelerinden, vergi görevlerini eksik veya yanlış yerine getirmelerinden kaynaklanmaktadır. Vergisel uyuşmazlıkların çözümünde temelde iki yoldan yararlanılmaktadır. Bu yollardan ilki idari (barışçıl) çözüm yolları iken diğer yol ise yargısal çözüm yollarıdır. Son dönemde ise geleneksel çözüm yollarının yanı sıra alternatif çözüm yollarına da başvurulduğu gözlemlenmektedir. Vergisel uyuşmazlıkların çözümünde alternatif çözüm yolları uyuşmazlığın tarafları olan mükellef ile vergi idaresini tarafsız ve bağımsız üçüncü bir kişi/kurum eşliğinde bir araya getirerek uyuşmazlığın hızlı bir şekilde çözümüne imkân vermektedir. Alternatif çözüm yolları özel hukukta yaygın bir şekilde uygulama alanı bulmakta ancak vergi hukukunda bu alanı bulamamaktadır. Ancak vergi uyuşmazlıklarının çözümünde sağladığı avantajlar dikkate alındığında alternatif çözüm yollarının kullanımının artması hem mükellefin hem de idarenin lehine olacaktır. Bu kapsamda çalışmada öncelikle vergi uyuşmazlıklarının çözümünde geleneksel çözüm yolları değerlendirilmesi ve uygulamadaki aksaklıkların tespit edilmesi amaçlanmıştır. İkinci bölümde ise alternatif çözüm yolları tanımlanmış ve örnek ülke uygulamalarından hareketle Türkiye'deki uygulama değerlendirilmiştir. Çalışmanın amacı Türkiye'de vergi uyuşmazlıkların çözümünde alternatif çözüm yollarının uygulanabilirliğini değerlendirmektir. Yapılan değerlendirmede, Türkiye'de vergi uyuşmazlıklarının çözümünde alternatif çözüm yollarının sınırlı bir şekilde kullanıldığı ve bunun nedeninin Türkiye'de alternatif çözüm yollarının kullanımına ilişkin kapsamlı bir mevzuatın bulunmamasından kaynaklandığı tespit edilmiştir.

Özet (Çeviri)

The tax that the state collects from real and legal persons in proportion to their ability to pay, as an indicator of its sovereign power, is the main financing tool of public expenditures. Since tax is a cost element, taxpayers want to pay as little tax as possible, while the government wants to increase tax revenue as much as possible. Tax disputes arise from these behavioral differences, the inability of taxpayers to penetrate the tax laws sufficiently, and the incomplete or incorrect fulfillment of their tax duties. There are basically two ways to resolve tax disputes. While the first of these ways is administrative (peaceful) solutions, the other way is judicial solutions. Recently, it has been observed that alternative solutions have been used in addition to traditional solutions. Alternative solutions for the resolution of tax disputes enable the quick resolution of the dispute by bringing together the parties of the dispute, the taxpayer, and the tax administration, in the presence of an impartial and independent third person/institution. Alternative solutions find a wide application area in private law, but they cannot find this area in tax law. However, considering the advantages it provides in the resolution of tax disputes, the increase in the use of alternative solutions will be in favor of both the taxpayer and the administration. In this context, it is primarily aimed to evaluate the traditional solutions in the resolution of tax disputes and to identify the problems in practice. In the second part, alternative solutions were defined and the practice in Turkey was evaluated based on the sample country practices. The aim of the study is to evaluate the applicability of alternative solutions in the resolution of tax disputes in Turkey. In the evaluation, it has been determined that alternative solutions are used in a limited way in the resolution of tax disputes in Turkey, and this is because there is no comprehensive legislation on the use of alternative solutions in Turkey.

Benzer Tezler

  1. Türk vergi sisteminde barışçıl çözüm yolları ve uzlaşma müessesesinin vergi gelirleri üzerine etkisi

    The effect of peaceful solutions and conconciliation institution in the Turkish tax system on tax revenues

    NURULLAH ERİKCİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    MaliyeSakarya Üniversitesi

    Maliye Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. VEYSEL İNAL

  2. Uluslararası vergi uyuşmazlıklarının çözüm yolları: Tahkim yolu

    International tax disputes resolution: Arbitration

    MUSTAFA KAĞAN BAĞDİGEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    HukukDokuz Eylül Üniversitesi

    Maliye Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HAKAN BAY

  3. Türkiye'de vergi uyuşmazlıklarının yargı aşamasında çözümlenmesi

    Tax disputes resulation in the litigation process in Turkey

    HURİYE ÖNCEL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    MaliyeAydın Adnan Menderes Üniversitesi

    Maliye Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA ALİ SARILI

  4. Vergi uyuşmazlıklarının çözümünde alternatif yöntemlerin değerlemesi: Örnek olay çalışması

    The evaluation of the alternative methods in the solutions of tax disputes: Sample case study

    MEHMET HANİFİ BAKİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    HukukÇukurova Üniversitesi

    İşletme Bölümü

    DOÇ. DR. TURGUT ÇÜRÜK

  5. Vergi uyuşmazlıklarına yol açan hallerin tespiti ve muhasebeleştirilmesi

    Determination and accounting of factors leading tax disputes

    MUHAMMET EMRE DİRİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    MaliyeÇukurova Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TURGUT ÇÜRÜK