Cumhuriyet Dönemi Türk romanında korporatizmin iz düşümleri
Projections of corporatism in Turkish novel of the Republican Period
- Tez No: 710895
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET ŞERİF ESKİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 282
Özet
Bir iktisadi örgütlenme ve ideoloji olmakla birlikte toplumu düzenleme aracı olarak da kullanılan korporatizme ilişkin kimi veçheler ve deneyimler tarihte önemli bir yer tutar. Modern öncesi dönemde dolaylı şekilde gündeme gelen korporatizmin daha güncel tartışma ve uygulamalarına modernleşme deneyimlerinde rastlarız. Özellikle Avrupa'da görülen bu tür deneyimler ve tartışmalar zamanla farklı coğrafyalara taşınarak söz konusu merkezden çevreye doğru yayılmışlardır. Türkiye'de de bu tartışmaların, özellikle Meşrutiyet döneminde Ziya Gökalp kanalıyla başladığı görülür. Toplumu dayanışma ve ekonomi temelli bir sistemle örgütlemek ve düzenlemek isteyen Gökalp'ın korporatist ufku, Cumhuriyet'le birlikte hem ekonomi politikalarında ve siyasette hem de kültürel hayatta ve edebiyatta bir uygulama alanı bulur. Söz konusu dönem, eklektik şekilde birçok politik akımın ülke gündemine ve kültürel hayata etki ettiği bir arayış dönemidir. Korporatizm de bu dönemdeki yönelişlerden biri olarak ve üreteceği düşünülen çözümlerle idari ve toplumsal hayatın kimi kademelerince benimsenmiştir. Bu durumu yaygınlaştırmanın yollarından biriyse kültürel araçlar ve özellikle edebiyat olmuştur. Bu çalışmada korporatizmi, toplumun inşa edilmesinde bir yöntemler bütünü ve tarihsel gelişmelerin bir cephesi olarak gören edebiyat metinlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Cumhuriyet'in özellikle erken evresindeki inşa sürecinin aktif bir bileşeni olan korporatist unsurların edebiyattaki izlerinin araştırıldığı ve yorumlandığı bu çalışmada seçilen metinlerde korporatizmin estetik değeri öncelikli amaç edinmesi beklenen roman türünde nasıl dönüştürüldüğü saptanmak istenmiştir. Bu dönüşümün gerisindeki motivasyonlar, edebî bir metnin araçsallaşması, tarihsel bir dönemde korporatizmin getirdiği önerilerin gerçek olgularla ilişkisi ve somut durumlar üzerinden çözümlenmesi, bunların edebiyat düzlemindeki yansımaları yorumlanmıştır. Tarihsel göndermelerin yanı sıra ağırlıklı olarak bir sistem ve politika önerisi olarak okunabilecek ütopik metinlerde güdümlülük, araçsallaşma, işlevsellik gibi kavramların bir ideolojinin telkin edilmesindeki rolü üzerinde durulmuştur. Bunlarla birlikte, ideolojik yönü ağır basan bu metinlerin getirdiği önerilerin tarihsel bağlamı irdelenmiş, korporatizmin Türk edebiyat tarihindeki görünümü, özellikle bu kavrama odaklanan ve onu kurgu imkânlarıyla genişleten metinlerle resmedilmiştir.
Özet (Çeviri)
Some aspects and experiences of corporatism, which was an economic organization and an ideology, and an apparatus for regulating society as well, have an important role in history. We encounter more recent debates and practices of corporatism, which indirectly came to the fore in the pre-modern period, in modernization experiences. Such experiences and debates, especially seen in Europe, were carried to different geographies over time and spread from the center to the periphery. These debates were started in Turkey, especially during the Constitutional Period, led by Ziya Gökalp. Gökalp's corporatist vision, which intended to organize and regulate the society with a system based on a solidaristic and economist logic, was started to implement both in economic policies and politics as well as in cultural life and literature with the proclamation of the Republic. That was a period of quest in which many political movements affected the country's agenda and cultural life in an eclectic way. Corporatism, as one of the trends in this period and with the solutions that envisioned to be generated, was also adopted in some levels of administrative and social life. One of the ways to make this phenomenon widespread has been cultural means, especially literature. In this study, it is aimed to examine the literary texts that consider corporatism as a set of methods in the society-building and an aspect of historical developments. And the traces of the corporatist elements in the literature, which were an active component of the building process, especially in the early phase of the Republic, is examined and interpreted. In the selected texts, it is aimed to determine how corporatism transformed in the genre of novel, which is expected to consider aesthetic value as its primary goal. The motivations behind this transformation, the instrumentalization of a literary text, the relationship of the offers by corporatism in a historical period with facts and the analysis of aforementioned offers through concrete cases, and their reflections on the literary level are interpreted. Furthermore, historical references, the role of concepts such as commitment, instrumentalization and functionality in indoctrinating an ideology in utopian texts, which can be read as a system and policy proposal, is analyzed. In addition to these, the historical context of the proposals of aforementioned ideologically predominant texts is examined, and the appearance of corporatism in the history of Turkish literature is illustrated with texts that focus particularly on this concept and expand it with fictional possibilities.
Benzer Tezler
- Cumhuriyet dönemi Türk romanında batılılaşma (1923/1940)
Westernization in Turkish novel in republic period (1923/1940)
AHMET FARUK GÜLER
Doktora
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM KAVAZ
- Cumhuriyet Dönemi Türk romanında Hz. Peygamber algısı (1920-1940)
Hadrat Prophet perception in the Republican Period Turkish novel (1920-1940)
EDANUR AKA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
TarihAtatürk Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN GÜRBÜZ
- Cumhuriyet Dönemi Türk romanında varoluş sorunu (1923-1938)
The problem of existence in the Turkish novel of the Republican Period (1923-1938)
SEMA ORUÇ
Doktora
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TARIK ÖZCAN
- Cumhuriyet Dönemi Türk romanında şiddet 1980-2000 yılları arası
Violence in the Turkish novel in the Republic Period between 1980-2000
SELİN KARACAN IŞIK
Doktora
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıUşak ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ PULAT
- Cumhuriyet Dönemi Türk romanında ütopya (1923-1950)
Utopia in Turkish novel during the Republican Period (1923-1950)
NECLA DAĞ
Doktora
Türkçe
2017
Türk Dili ve EdebiyatıAdıyaman ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA KARABULUT