Yetişkin bireylerde borderline kişilik özellikleri, otobiyografik bellek özellikleri ve olayların merkeziliği ilişkisinin incelenmesi
Evaluation of the relationships borderline personality characteristics, autobiographical memory characteristics and centrality of events in adult individuals
- Tez No: 711009
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA BİLİCİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Borderline Kişilik Özellikleri, Otobiyografik Bellek Özellikleri, Olayların Merkeziliği, Borderline Personality Traits, Autobiographical Memory Characteristics, The Centrality of Events
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 104
Özet
Borderline kişilik bozukluğu (BKB) genel olarak duyguların düzenlenmesinde yaşanan güçlük ile karakterize olmuştur. Bununla birlikte BKB'de duygulanım, bilişsel ve davranışsal alanlardaki işlevsiz örüntüler olumsuz yaşam olayları ve bu olayların bireyler üzerindeki etkisi ile ilişkilendirilmektedir. Bu bağlamda araştırmanın amacı borderline kişilik özellikleri ile hatırlanan olumsuz otobiyografik anı özellikleri ve bu anının merkeziliği ile ilişkisinin klinik olmayan örneklemde incelenmesidir. Araştırmanın örneklemini 18-45 yaş (Ort=28.17, SS=7.24) aralığında, 395 (264 kadın, 131 erkek) katılımcı oluşturmaktadır. Katılımcılardan öncelikle demografik bilgi formu doldurmaları istenmiştir. Sonrasında yaşamlarına dair hatırladıkları olumsuz otobiyografik bir anıyı bildirmelerinin ardından katılımcılar sırasıyla Otobiyografik Bellek Özellikleri Ölçeği (OBÖÖ), Olayların Merkeziliği Ölçeği (OMÖ) ve Borderline Kişilik Ölçeği (Türkçe BPQ) tamamlanmıştır. Araştırmanın amaçları doğrultusunda yapılan analizler sonucunda, borderline kişilik özelliklerinin hatırlanan olumsuz otobiyografik anı özellikleri üzerinde yordayıcı etkisi olduğu saptanmıştır. Bulgular ölçeklerin alt boyutları dahilinde detaylı bir şekilde incelendiğinde sırasıyla, Borderline Kişilik Ölçeği 'İlişkiler' alt boyutunun olumsuz otobiyografik anının 'Ulaşılabilirlik', 'Boşluk duygusu' ve 'İlişkiler' alt boyutunun olumsuz anıyı 'Başkaları ile paylaşma', 'Terk edilme' alt boyutunun olumsuz anıyı 'Yeniden yaşarcasına hatırlama', 'İntihar' alt boyutunun otobiyografik anıya dair 'Duygusal mesafe' ve Borderline Kişilik Ölçeği 'Duygulanımda kararsızlık', 'Psikoz, 'Terk edilme' ve 'İntihar' alt boyutlarının olumsuz anıya dair 'Duygusal aşırılaştırılma' alt boyutu üzerinde anlamlı yordayıcılığı olduğu tespit edilmiştir. Araştırmanın amaçları doğrultusunda, borderline kişilik özellikleri ile hatırlanan olumsuz anının merkeziliği arasında otobiyografik bellek özelliklerinin aracı rolü incelenmiştir. Bulgular borderline kişilik özellikleri ile hatırlanan olumsuz otobiyografik anının merkeziliği ilişkisinde anıyı yeniden yaşarcasına hatırlama ve duygusal aşırılaştırma bellek özelliklerinin kısmi aracı rolü olduğunu ortaya koymaktadır. Bu çalışma borderline kişilik örüntüsü ile ilişkili olarak bireylerin hayat hikayelerinin merkezi olarak değerlendirdikleri olumsuz duygu yüklü otobiyografik anıların ve bu yaşantıların olası etkilerine dikkat çekmesi açısından önemli görülmektedir. Bu bağlamda borderline kişilik bozukluğu tanısı olan veya borderline kişilik özelliklerini belirli bir düzeyde davranış örüntüsü olarak sergileyen bireylerin psikoterapi süreçlerinde, olumsuz kişisel yaşantıların detaylı bir şekilde ele alınmasının tedavi süreci kapsamında yararlı olacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Borderline Personality Disorder (BPD) is generally characterized with having difficulty about regulating emotions. In addition, dysfuctional patterns in BPD such as affective, cognitive and behavioral areas are associated with negative life events and the effects of these events on individuals. The aim of the present study is to examine the negative autobiographical memory characteristics that are remembered with borderline personality traits and their relationship with the centrality of this memory in non-clinical sample. The sample of the study consists of 395 (264 female, 131 male) participants between the ages of 18-45 (Mean= 28.17, SD= 7.24). Participants were first asked to fill demographic information form. Afterwards, reporting a negative autobiographical memory about their life, the participants completed respectively the Autobiographical Memory Characteristics Scale (AMCQ), the Centrality of Events Scale (CES) and Borderline Personality Scale (BPQ). As a result of the data analysises made in line with the aims of the research, it was determined that borderline personality traits have a predictive effect on remembered negative autobiographical memory features. When the findings were examined in detail within the sub-dimensions of the scales, it has been determined that respectively, 'Relationships' subscale is to the 'Accessibility' of the memory, 'Emptiness' and 'Relationships' subscales is to the 'Sharing of the memory with others' dimension, the 'Abandonment' subscale is to the 'Recollection' of negative memory, 'Suicide' subscale is to 'Emotional distance' about negative memory, and finally subscales of Borderline Personality Scale are 'Affective instability', 'Psychosis', 'Abondenment' and 'Suicide' have significant predictors on 'Preoccupation wiht emotions' dimesion. In the line with aims of the research, the mediating role of autobiographical memory characteristics between borderline personality traits and the centrality of the negative memory to be recalled. The findings reveal that the autobiographical memory characteristics of reliving the memory (Recollection) and emotional exaggeration (Preoccupation with emotions) have a partial mediating role on the relationship borderline personality traits and the centrality of recalled negative memory. This study is considered important in that it draws attention to the negative emotionally loaded autobiographical memories and the impacts of these kind of experiences that people consider as the center of their life stories in relation to borderline personality patterns. In this context, it is though that it would be benefical within in the scope of the treatment to deal with detail their negative personal experiences of individuals with a diagnosis of borderline personality disorder or exhibit borderline personality traits as a behaviour pattern at a certain level in psychotherapy processes.
Benzer Tezler
- Yetişkin bireylerde borderline kişilik özeliklerinin flört şiddeti ile ilişkisi
The relationship between borderline personality traits and dating violence in adults
FATMA ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİŞAN BURAK YAŞAR
- Do borderline traits make people more sensitive? the relationship between borderline personality traits and mentalization capacity
Borderline özellikler insanları daha hassas hale getirir mi? borderline kişilik özellikleri ile zihinselleştirme kapasitesi arasındaki ilişki
AYŞE KAZACA
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
PsikolojiYeditepe ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EZGİ SONCU BÜYÜKİŞCAN
- Borderline kişilik örüntüsü gösteren yetişkin bireylerin yakınlık korkusunun bağlanma stilleri açısından incelenmesi
Investigation of intimacy fear in terms of attachment styles of adults showing borderline personality patterns
ZULFİYYA AGHAYEVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Kent ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ VOLKAN DEMİR
- Sınır kişilik özellikleri ile ebeveyn tutumları, çocukluk çağı travmaları ve duygu düzenleme güçlüğü arasındaki ilişki
The relationship between borderline personality traits and parental attitudes, childhood traumas and difficulty in emotion regulation
MISRA BESTE GENİŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiHaliç ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BENGİSU NEHİR AYDIN
- Organ nakli şansına göre diyaliz hasta yakınlarının okb, depresyon, anksiyete ve yaşam doyum düzeylerinin karşılaştırılması
Comporison of OCD, anxiety, depression, and life satisfaction levels among relatives of dialiysis patients based on the possibility of organ transplantation
ZEYNEP MEHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
NefrolojiİSTANBUL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. EMEL ANER AKTAN