Muhammed b. Bedruddîn Mahmûd el-Mağlavî el-Vefâî'nin 'Tenvîru'd-Duhâ Fî Tebhîri Şe'ni'l-Mustafâ' isimli eserinin tahkik ve tahlili
Tahqiq and analysis of Mohammed b. Bedruddin Mahmud al-Maglavi al-Wafai's work titled 'Tanviru'd-Duha Fih Tabhiri Şe'ni'l-Mustafah'
- Tez No: 711287
- Danışmanlar: PROF. DR. NECDET ÜNAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Tefsir, Duhâ suresi, Muhammed Bedruddîn, el-Mağlavî, el-Vefâî
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trakya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 148
Özet
Bu tezde tahkiki yapılmış olan eser, Türk alim Muhammed b. Bedruddîn Mahmûd el-Mağlavî el-Vefâî'nin (ö. 940/1533) hicri onuncu yüz yılda telif ettiği tarihî bir kitaptır. Müellifin birçok alanda kaleme aldığı eserlerin arasında Yavuz Sultan Selim'e hediye ettiği Duhâ suresi tefsiri yer almaktadır. Bu tezin konusu olan Tenvîru'd-Duhâ eserinin en önemli özelliklerinden biri sureyi dil, fıkıh, kelâm gibi birçok yönden ele almasıdır. Ayrıca bu kitapta rivâyet tefsirinin yanı sıra kitabın büyük bölümünü oluşturan işârî tefsire başvurulmuştur. Müellif kitapta özel bir bölümlendirmeye gitmiş ve sureye“matla'”olarak isimlendirdiği yedi adet mukaddime yazmıştır. Bu mukaddimelerde tefsir ve te'vîlin tanımını yapmış, te'vîl yapmanın cevazından bahsetmiş, surenin iniş sebebini, indiği yeri, faziletini, ayetlerinin ve kelimelerinin sayısını ele almıştır. Mukaddimenin ardından ayetleri incelemiş ve her ayeti“tenvîr”adını verdiği başlıklar altında çeşitli yönlerden incelemiştir. Nitekim bu başlıklarda sureyi dil, nahiv, sarf, belâgat açılarından ele almış; daha sonra“Tefsirinin Tenvîri”başlığında surenin tefsirine geçmiştir. Bu kısımda müellif rivâyetler ve sahâbe sözlerine başvurarak sureyi tefsir etmiştir. Ardından“Te'vîlinin Tenvîri”başlığında oldukça önem verdiği işârî tefsir metodunu kullanmıştır. Son olarak da suredeki fıkhî ve kelâmî meseleleri açıklamıştır. Bu tezin önemi, hicri onuncu yüz yılda yaşamış bir alime ve rivâyet tefsiriyle işârî tefsiri bir arada kullanan bir kitaba ışık tutmasına dayanmaktadır Bunun yanı sıra kitap, Yavuz Sultan Selim'e hediye edilmiş olması dolayısıyla tarihi bir belge niteliğindedir. Biz de İslam külliyatına kadim bir kitabı dahil edebilmek amacıyla tezimizde bu eserin tahkikini yapacağız.
Özet (Çeviri)
We have a historical book by the Turkish scholar Muhammed Bin Bader Al-Deen Al-Maghlawi Al-Wafaai, which goes back to the 10th Hijri century. He left many books in different fields such as his Tafsir of Surah Duha, which was a gift to the Sultan Selim I. This book stands out because it addresses the Tafsir of the Surah from various perspectives that are linguistical, Fiqh (Islamic jurisprudence), and Al-Kalam (speculative theology). Furthermore, his book gathers two types of Tafsir:“Tafsir Bi'l-Ma'thur”and“Tafsir Al-Ishari”which means esoteric interpretation. He organized the book in a special way. He starts with 7 introductions which are named“Matale”. Thus, he defines“Al-Tafsir”and“Al-Ta'wil”and inferred the validity of“Al-Ta'wil”. In addition, he spoke the reason for the revelation of the Surah, the location of revelation, the number of its verses and words. He divided verses of the Surah and made explanation under each verse, which he called“Tanwirat”, so he explained every verse linguistically, grammatically, morphologically, and rhetorically. Then, he moved to the Tafsir section, which is“Tanwir Al-Tafsir”, where he gives importance to“Tafsir Al-Ma'thur”and the sayings of the“Sahaba”. Then, he stated the“Tanwir Taweelih”, which focus on“Tafsir Al-Ishari”, which the author gives immense attention to. Finally, he explains the topics related to“Fiqh”and“Al-Kalam”. This book's importance lies in the fact that he highlights a scholar from the scholars of the 10th Hijri century, and his book that brings together two types of Tafsir“Tafsir Bi'l Ma'thur”and“Tafsir Al-Ishari”. Besides, it is a historical document, which documented a gifting to the Sultan Selim I. Therefore, I wanted to investigate this book and for my thesis to be on it in order to add this valuable and historical book to the Islamic Library.
Benzer Tezler
- تنوير الضحى في إيلاف شأن المصطفى صلى الله عليه وسلم لمحمد بن محمود المغلوي الوفائي الرومي دراسة وتحقيق
Muhammed b. Bedreddîn Mahmûd el-Muğlavî'nin 'Tenviru'd-Duhâ fî Îlâfi Şe'ni'l-Mustafa' adlı eseri (5. Ayetten 11. Ayete kadar tahkîk çalışması)
ODAY HUSSEİN KHALEEAH
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULHEKİM AĞIRBAŞ
- Muhammed Bedruddin Mahmud es-Sârûhânî'nin Müsenne'l-Münşî isimli eserinin edisyon kritiği
Muhammad Bedreddin Mahmud Essarûhan's object of the monument of Objective Myth
ABDULVASİ HAZNEVİ
Yüksek Lisans
Arapça
2020
Doğu Dilleri ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDUSSAMET BAKKALOĞLU
- Ebu Muhammed Bedruddîn Mahmûd el-Aynî'nin 'Şerhu Süneni Ebî Davud' ve 'Umdetü'l-kârî fî Şerhi Sahihi'l-Buharî' eserlerindeki Kitabu's-Salat bölümünün mukayesesi
Comparison of the Kitabu's-Salat section in the works of Ebu Muhammed Bedruddîn Mahmud al-Aynî in 'Sharhu Sunen abi Davud' and 'Umdetu'l-kari fi Serhi Sahihi'l-Buhari'
MERYEM NUR GÖZÜKARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinÇukurova ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHAMMET YILMAZ
- Muhammed b. Bedruddîn el-Münşî'nin Şerhu Mukaddimeti İbni'l-Cezerî adlı eseri (İnceleme-metin)
The work of Muhammed b. Bedruddin el-Munsi titled Serhu Mukaddimeti İbni'l-Cezeri (Review-text)
ABDULLAH GÜLLÜCE
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinYalova ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET GÖKDEMİR