Yaratıcı muhasebe uygulamalarının ortaya çıkartılmasında Beneish modeli: BIST şirketleri üzerine ampirik bir çalışma
Beneish model in revealing creative accounting practices: An empirical study on BIST companies
- Tez No: 711417
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FATMA AKYÜZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Yaratıcı Muhasebe, Finansal Bilgi Manipülasyonu, Beneish Modeli, Kamu Aydınlatma Platformu, Creative Accounting, Financial İnformation Manipulation, Beneish Model, Public Lighting Platform
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Uşak Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 158
Özet
İşletme içi veya işletme dışı finansal bilgi kullanıcıları, işletmelerin finansal ve finansal olmayan bilgilere gereksinim duymaktadır. Söz konusu bu bilgilerin, kullanıcıların ihtiyaçlarına cevap verebilecek nitelikte şeffaf, doğru ve gerçeğe uygun bir biçimde sunulması oldukça önem arz etmektedir. Yaratıcı muhasebe uygulamaları işletmelerin manipülasyona başvurabilmek için sık bir şekilde uyguladıkları yöntemler arasında yer almaktadır. Bu noktada yaratıcı muhasebe, boşluklardan faydalanarak finansal tabloların yanıltıcı biçimde sunulması olarak ifade edilmektedir. İşletmeler, yaratıcı muhasebe uygulamalarını kullandıklarında kısa vadede olumlu sonuçlar elde etmekte olup, uzun vadede ise son derece olumsuz sonuçlar ile karşı karşıya kalabilmektedirler. Özellikle, Enron, Parmalat, Worldcom gibi 2000'li yıllarda büyük işletmelerin karşılaştıkları ve sonucu iflasla sonuçlanmış finansal skandallar yaşanmıştır. Aynı zamanda Enron olayına bağlı olarak uluslararası bir denetim işletmesi olan Arthur Andersen'ın, yaptığı usulsüzlükler nedeniyle denetim lisansının iptal edilmesiyle beraber yaratıcı muhasebe önem kazanmış ve literatürde sık bir şekilde tartışılmaya başlanmıştır. İşletmelerin finansal manipülasyonuna başvurup/başvurmadıkları, çeşitli modeller aracılığıyla tespit edilmeye çalışılmaktadır. Çalışmada bu modellerden Beneish Modeli ve modelin Türkiye'ye uyarlanması sonucu elde edilen Beneish TR (Türkiye) Modeli kullanılmıştır. Çalışmada işletmelerin birden fazla döneme ait finansal tablolarının dikkate alınmasıyla araştırmanın, literatüre katkı vereceği düşünülmektedir. Çalışmada, KAP (Kamu Aydınlatma Platformun)'da işlem gören Kimya, İlaç, Petrol, Lastik ve Plastik Ürün sektöründeki işletmelerin verilerinden faydalanarak manipülasyon yapıp/yapmadıkları Beneish Modelinin Orijinal versiyonu ve Beneish Modeli TR ile tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın sonucunda, 2019 yılında Beneish Orijinal ve Beneish TR denklemleriyle hesaplanan Zi değerleri sonucunda, her iki uygulamada 2 işletmenin riskli olduğu ve 7 işletmenin yüksek riskli olduğu görülmüştür. 2020 yılında Beneish Orijinal ve Beneish TR denklemleriyle hesaplanan Zi değerleri sonucunda, her iki uygulamada, 1 işletmenin riskli olduğu ve 10 işletmenin ise yüksek riskli olduğu tespit edilmiştir. 2019-2020 yılında Beneish Orijinal denklemiyle hesaplanan Zi değerleri sonucunda 23 işletmenin yüksek riskli olduğu görülmüştür. 2019-2020 yılında Beneish TR denkleminde hesaplanan Zi değerleri sonucunda, 3 işletmenin riskli olduğu ve 1 işletmenin yüksek riskli olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
In-business or non-operating financial information users require financial and non-financial information from businesses. It is very important that this information is provided in a transparent, accurate and fair manner that can respond to the needs of users. Creative accounting practices are among the methods businesses often apply to resort to manipulation. Creative accounting at this point is expressed as misleading presentation of financial statements, taking advantage of loopholes. Businesses are able to achieve positive results in the short term when they use creative accounting practices and face extremely negative consequences in the long term. In particular, in the early 2000s, there were financial scandals involving large businesses such as Enron, Worldcom, Parmalat, which resulted in bankruptcy. At the same time, due to the Enron incident, an international audit business, Arthur Andersen's audit license was revoked due to irregularities, and creative accounting became important and became frequently discussed in the literature. Whether businesses manipulate financial information is sought to be detected through various models. The study used the Beneish Model and the Beneish TR model from which the model was adapted to Turkey. It is thought the research will contribute to the literature, with the study taking into account the financial statements of businesses for multiple periods. The study sought to be detected by the original version of the Beneish Model and the Beneish Model TR, whether they manipulated/did so by leveraging data from businesses in the Chemistry, Pharmaceutical, Petroleum, Tyre and Plastic Product sector traded in the KAP (Public Lighting Platform). As a result of the study, as a result of Zi values calculated in 2019 with Beneish original and Beneish TR equations, 2 businesses in both applications were found to be risky and 7 businesses were high risk. As a result of the Zi values calculated with Beneish original and Beneish TR equations in 2020, 1 business in both applications was found to be risky and 10 businesses were found to be high risk. In 2019-2020, 23 businesses were found to be high risk as a result of Zi values calculated by Beneish original equation. As a result of the Zi values calculated in the Beneish TR equation in 2019-2020, it has been concluded that 3 businesses are risky and 1 business is high risk.
Benzer Tezler
- The role of analytical procedures in revealing creative accounting practices: An empirical study in audit companies in Istanbul
Yaratıcı muhasebe uygulamalarının ortaya çıkarılmasında analitik prosedürlerin rolü: İstanbul'daki denetim şirketlerinde ampirik bir çalışma
HAYA S. A. ABOKWAIK
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
İşletmeAnadolu Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARMAN AZİZ KARAGÜL
- Yaratıcı muhasebe ve bankalar üzerinde bir uygulama
Creative accounting and an application on banks
BURCU NAZLIOĞLU
- Hileli mali raporlamada yaratıcı muhasebe ve bir uygulama
Creative accounting in fraudulent financial reporting and an application
NERMİN ÇITAK
- Yaratıcı muhasebe uygulamalarının bağımsız denetimin kalitesi ile ilişkisi
Relationship between creative accounting practices and independent audit qality
KUMRU KONAK
- Yaratıcı muhasebe nedenleri, yöntemleri, sonuçları
Creative accounting reasons, methodsand the results
HATİCE BALIKCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
İşletmeİstanbul Ticaret ÜniversitesiMuhasebe Denetim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET HAYRİ DURMUŞ