Marmara bölgesi koyunlarında (Dağlıç, Kıvırcık, Karaman) dişlerin morfolojisi, morfogenezisi ve dişlere göre yaş tayini
Morphology, morphogenezis and age determination of dentes at ewes of Marmara region (Dağlıç, Kıvırcık, Karaman)
- Tez No: 71210
- Danışmanlar: DOÇ. DR. OYA KAHVECİOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Morfoloji, Morphology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1998
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Anatomi (Veterinerlik) Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 71
Özet
41 ÖZET Dişlerle ilgili araştırma sonucu elde edilen bulgular aşağıda sıralanmaktadır: 1. Koyunların Dentes inicisivi'leri lateral bakışta ekmekçi küreğine benzer şekillidir. Permanent olanlar decidui olanların yaklaşık iki katı büyüklükte olarak tespit edilmiştir. Margo incisialis uzunluğu yönüyle de permanent diş decidui dişe göre iki kat büyüktür. 2. Dentes incisivi'lerin birbiri arasındaki aralık genç hayvanlarda, yaşlı hayvanlara oranla daha dardır.42 I 3. Dentes permanentes incisivi'ler çıkarken Canalis mandibularis 'e paralel olarak bulunan kalıcı dişlere ait alveollerin caudal ucundan, tek bir yerden, ortak olarak çıkarlar. Fakat ilerlerken hangi Dentes decidui incisivi'nin yerini alacaklarsa onun alveolüne doğru ilerlediği tespit edilmiştir. 4. Dentes incisivi'lerin alveolleri Dentes premolaris ve molaris'lerin alveollerine göre daha sığ ve geniştir. Bundan dolayı da Dentes incisivi'lerin sınırlı hareket yapabildiği bazen de düştüğü gözlenmiştir. 5. Dentes incisivi'lerde İnfindibulum görülmemiştir. Dentes incisivi'nin Corona dentis'deki rostral sınırının hayatın ilk dönemlerinde keskin olduğu, yaş ilerledikçe aşınmanın etkisiyle buranın kütleştiği, nihayet Pulvinus dentis'e rostral ve caudal kenarların birlikte temas ettikleri gözlenmiştir. 6. Dentes permanentes premolares 'ler Dentes decidui premolares ' lere oranla daha büyük olarak tespit edilmiştir. 7. Arcus dentalis mandibularis ' deki öğütücü dişlerin Facies lingualis'lerin, Facies vestibularis ' lerine göre -1/1.14 oranında daha yüksek olduğu, Arcus dentalis maxillaris 'deki öğütücü dişlerde ise Facies vestibularis ' in daha yüksek olduğu gözlenmiştir. 8. Maxillar Dentes decidui premolares ' lerden Pd1 ve Pd2 iki, Pd3 üç köke sahip olduğunu bildiren literatürlerden(27,38) farklı olarak, Pd2'de de üç adet kök tespit edilmiştir.43 Dentes molareslerden mandibular olanlarda M1 ve M2'de ikişer, M3'de üç adet kök, maxillar olanların üçünde de üç adet kök varlığı tespit edilmiştir. 9. Dentes permanentes premolares Dentes decidui premolares'e oranla daha büyüktürler. 10. Bir yaşını doldurmakta olan Kıvırcık koyunlarda Margo interalveolaris uzunluğu ~50mm olarak tespit edilmiştir. 11. Dentes molares ' lerde Mİ 'den M3'e doğru gidildikçe Apex radicis dentis'lerin longitudinal doğrultuda biraz rostrale eğildiği görülmüştür. 12. Karaman ırkı koyunlarda Kıvırcık ırkından farklı olarak, Mandibular Ml'in disto-lingual köşesinin M2'nin mesio- lingual köşesi üzerine yaslandığı gözlenmiştir. 13. Dişlerle yaş tayini ile ilgili bölümde Dentes incisivi'lerin boyunun yaşa paralel olarak arttığı; dişi ve erkek kıvırcık koyunların genel ölçümleri arsında farkın önemli olmadığı tespit edilmiştir. 14. İki Arcus dentalis'in birbirine temas ettiği andaki görünümü testere dişleri şeklindedir. Her alt diş, karşısında bulunan aynı numaralı dişe göre biraz daha caudal 'de yer alır. Böylece dişin karşısındaki, iki dişe birden temas etmesi mümkün olur. Ancak üst P1 ve alt M3 sadece birer dişe temas etmektedirler.44 15. Dentes permanentes premolares ve molares henüz yeni çıkmaya başladıklarında, köklerin belirgin durumda olmadıkları görülmüştür. Corona dentis'den çaptan hafif bir daralma ile Apex radicis dentis'e doğru adeta Facies occlusalis'in izdüşümü tarzında aynı şekli korudukları, bifurcatio veya belirgin bir kök görülmediği ancak yaş ilerledikçe köklerin belirginleştiği tespit edilmiştir. 16. Sonuç olarak, hayvanlarda dişlere göre yaş tayininde kullanılmak üzere bir katsayı veya formül elde edilebilecek bir çalışmanın, hayvanların beslenme şeklinin, ırklarının, analarının kaçıncı kuzuları olduklarının, doğdukları mevsimin, kuzulama sayılarının, laktasyonda oluşlarının, kastre edilmişliklerinin ve benzeri diş gelişimi ve aşınmasına katkıda bulunan unsurların göz önüne alınarak yapılaması ve longitudinal metodun kullanılnılarak yapılması gerektiği kanatine varılmıştır.
Özet (Çeviri)
45 SUMMARY Results of studies on teeth are as follows. 1. Dentes incisivi's of ewes look like bakers oar at lateral view. The permanent ones were determined two times of decidui ones in size. The permanent teeth is also twice of decidui teeth in Mar go inci s ali s length. 2. The gap between the Dentes incisivi's is narrower in young animals then older ones. 3. Dentes permanentes while emerging, emerge from a single46 common point at caudal point of alveoles of the permanent teeth which are parallel to Canalis mandibularis. On their way they go towards the alveol of the Dentes decidui incisivi which they replace. 4. Alveoles of Dentes incisivi' s are shallower and wider than that of Dentes premolares and molares. For this reason Dentes incisivi' s were observed to have limited movement and sometimes fall off. 5. No infundibulum was observed in Dentes incisivi's. The rostral border in the Corona dentis of Dentes incisivi's was sharp during the first periods of life, this border gets blunt as are suit of erosions with age, at last it was observed that rostral and caudal sides touch to Pulvinus dentis together. 6. Dentes permanentes premolares were determined to be bigger than Dentes decidui premolares. 7. Facies lingualis of molars in Arcus dentalis mandibularis were higher than facies vestibularis in a ratio of -1/1.14, Facies vestibularis was higher in the molars at Arcus dentalis maxillaris. 8. In contras to the papers (27, 38) reporting Pdl, Pd2 of maxillar Dentes decidui premolares to have two and Pd3 to have three roots, Pd2 was observed to have three rotts. Ml and M2 of mandibular dentes molares had two, M3 had three and all three of maxillar ones had three roots.47 9. Dentes permanentes premolares are bigger than Dentes decidui premolares. 10. In Kıvırcık ewes nearly one year old the length of Margo interalveolaris was determined as ~50mm. 11. Apex radicis dentis were observed to bend a little bit to the rostral direction at Dentes molares from Ml to M3. 12. In karaman bred ewes as a difference from Kıvırcık ewes the disto-lingual end of mandibular Ml touches to the mesio- lingual side of M2. 13. At the section relating to age determination in ewes, the lengthsof Dentes incisivis were seen to increase with age; the difference between male and female Kıvırcık sheep was not important. 14. The appearence of two Arcus dentalis when they touch each other is like teeth of a saw. Ewery lower tooth is located a little caudally to its corresponding tooth of the same number. So it is possible for the tooth to touch both of the opposite teeth. Only upper PI and Lower M3 touch touch to one tooth. 15. During the early emerging periods of Dentes permanentes premolares and molares, the roots were not obvious. They had a shape like a projection of Facies occlusalis from Corona dentis to apex radicis, and there was no bifurcatio and obvious root but the roots became obvious with age.48 16. At the end it is concluded that, in order to establish a formula of coefficient to make age determinations of animals according to teeth, one has to consider the management, bred lactation, season of birth, litter size, castration and erosions. Also the determination is to be done by using the longitudinal method.
Benzer Tezler
- Doğu Akdeniz Bölgesi şeftali ağaçlarında zararlı dut kabuklubiti, pseudaulacaspis pentagona (Targ. tozz) (Homoptera:diaspididae)'nın yayılışı, biyolojisi ve doğal düşmanları üzerinde araştırmlar
Distribution, biıology and natural enemies of white peaeh scale, pseudaulacaspis pentagona (Targ. tozz.) (Hom.: diaspidide) on peaeh in east Mediterranean Region of Turkey
LERZAN BAKIRCIOĞLU ERKILIÇ
- Kıvırcık koyunlarından kaliteli kesim kuzuları elde etmek amacıyla Alman siyah başlı etçi koyunu genotiplerinden yararlanma olanakları
The Possibilities of using German blackheaded mutton genotypes to get high quality lambs from kıvırcık ewes
BÜLENT EKİZ
Doktora
Türkçe
2000
Veteriner Hekimliğiİstanbul ÜniversitesiZootekni Ana Bilim Dalı
PROF.DR. AHMET ALTINEL
- Marmara Bölgesi koşullarında yetiştirilen Arap atlarının döl verimi performanslarını etkileyen faktörlerin tespiti
Determination of the factors affecting fertility performance of Arab horses cultivated in Marmara Region conditions
MURAT DURMAZ
Doktora
Türkçe
2017
Veteriner HekimliğiUludağ ÜniversitesiZootekni (Veterinerlik) Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERDAL DİKMEN
- Dünyada tedavi amaçlı kullanılan bazı tıbbi bitkilerin Marmara bölgesi koşullarında bitkisel özelliklerinin belirlenmesi
The determination of plant characteristic of several medicinal plants used around the world with the aim of treatment in the Marmara conditions
MERVE ZENGİN TINMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
ZiraatNamık Kemal ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. A. CANAN SAĞLAM
- Buğday çeşitlerinde recurrent malzemelerle verim ve kalite karekterlerinin yönlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
BİROL TAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
1993
ZiraatUludağ ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİS RUHİ EKİNGEN