Sıkışma ve çekme gerilmelerinin kaya malzemesinin elastisite modülü ve poisson oranına etkisi
Effect of compression and tensile stresses on elasticity modulus and poisson's ratio of rock material
- Tez No: 713199
- Danışmanlar: PROF. DR. ZÜLFÜ GÜROCAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Elastisite modülü, Poisson oranı, Sıkışma gerilmesi, Çekme gerilmesi, Kaya malzemesi, Modulus of elasticity, Poisson's ratio, Compressive stress, Tensile stress, Rock material
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Uygulamalı Jeoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 74
Özet
Elastisite modülü (E) ve Poisson oranı (V) jeoteknik tasarımlarda sıklıkla kullanılan kaya malzemesinin en önemli iki elastik parametresidir. Bu parametre değerlerinin güvenilir olması ancak standartlara uygun şekilde belirlenmesi ile mümkündür. Güvenilir olmayan değerler ve yanlış kullanımlar hem tasarımın maliyetini hem de güvenirliliğini etkilemektedir. En yaygın hatalı kullanımlardan birisi çekme elastisite modülü (Et) ve Poisson oranı (Vt) yerine daha kolay belirlenebildiği için sıkışma elastisite modülü (Ec) ve Poisson oranı (Vc)'nın kullanılmasıdır. Ancak, yapılan çalışmalar bu parametreler arasında önemli farkların olduğunu göstermektedir. Bu çalışmada, orta ve düşük dayanımlı kaya malzemesinin Ec ve Vc parametreleri ile Et ve Vt parametreleri arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Bu amaçla, 4 farklı litolojiye sahip kaya malzemesinden karot örnekler derlenmiş ve bu örneklerde tek eksenli sıkışma ve doğrudan çekme deneyleri yapılmıştır. Bu deneyler sırasında örneklerin boyunda ve eninde meydana gelen deformasyonlar ölçülmüş ve elde edilen değerler kullanılarak örneklerin Ec, Vc, Et ve Vt değerleri belirlenmiştir. Son aşamada ise deneysel çalışmalardan elde edilen değerler istatistiksel olarak değerlendirilmiş ve bu parametreler arasındaki ilişkileri belirlemek amacıyla basit ve çoklu regresyon analizleri yapılmıştır. İstatistiksel değerlendirmelere göre kaya malzemesinin Ec değerinin, Et değerinden %36, Vc değerinin ise Vt değerinden %27 daha büyük olduğu belirlenmiştir. Yapılan regresyon analizlerine göre; kaya malzemesinin Ec, Vc ve tek eksenli sıkışma dayanımının bağımsız değişken olarak kullanıldığı çoklu regresyon analizi en yüksek korelasyon katsayısına (R) sahiptir. Bu çalışma sonucunda kaya malzemesinin Et ve Vt değerlerinin tahmin edilebileceği ampirik eşitlikler önerilmiştir.
Özet (Çeviri)
Modulus of elasticity (E) and Poisson's ratio (V) are the two most important elastic parameters of rock material that are frequently used in geotechnical designs. The reliability of these parameter values is only possible if they are determined in accordance with the standards. Unreliable values and wrong uses affect both the cost and reliability of the design. One of the worst uses is the use of compression modulus of elasticity (Ec) and Poisson's ratio (Vc) as they can be determined more easily instead of the tensile modulus of elasticity (Et) and Poisson's ratio (Vt). However, studies show that there are important differences between these parameters. In this study, the relationships between Ec and Vc parameters and Et and Vt parameters of medium and low strength rock material were investigated. For this purpose, core samples were collected from 4 different lithologies, and uniaxial compression and direct tensile tests were performed on these samples. During these experiments, the axial and lateral deformations in the samples were measured and the Ec, Vc, Et and Vt values of the samples were determined using the obtained deformation values. In the last stage, the obtained values from experiments studies were evaluated statistically, simple and multiple regression analyzes were performed to determine the relationships between these parameters. According to the statistical evaluations, it was determined that the Ec value of the rock material was 36% higher than the Et value, and the Vc value was 27% higher than the Vt value. According to the regression analysis; Multiple regression analyzes using the rock material Ec, Vc and uniaxial compressive strength as independent variables have the biggest correlation coefficient (R). As a result of this study, empirical equations were suggested to predict the Et and Vt values of the medium and weak strength rock materials.
Benzer Tezler
- Mechanical properties of fiber reinforced lime stabilized clay before and after freeze-thaw effect
Fiber ile donatılandırılmış kireç stabilize kilin donma çözünme etkisi öncesi ve sonrası mekanik özellikleri
ASLI BOZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
İnşaat MühendisliğiEge Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALPER SEZER
- İznik Gölü güney kesiminin jeolojik-tektonik incelenmesi
Başlık çevirisi yok
T. FİKRET SEZEN
Doktora
Türkçe
1992
Jeoloji MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MÜMİN KÖKSOY
- Determination of pattern, timing and mechanism of the active tectonic deformation in the western flank of the Central Taurides
Orta Torosların batı kanadında aktif tektonik deformasyonun deseninin, zamanlamasının ve mekanizmasının belirlenmesi
TUNAHAN AYKUT
Doktora
İngilizce
2024
Coğrafyaİstanbul Teknik ÜniversitesiKatı Yer Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ YILDIRIM
- Civata bağlantılarında ve sızdırmazlığın önemli olduğu sistemlerde ön gerilmenin dinamik yükleme açısından incelenmesi
Başlık çevirisi yok
ALİ OSMAN KURBAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1985
Makine MühendisliğiErciyes ÜniversitesiMakine Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. BEDRİ TUNÇ
- Çiğneme kuvvetlerinin persiste süt dişlerinin kök ve çevre dokularındaki etkilerinin sonlu elemanlar analizi ile değerlendirilmesi
Evaluation of stress distribution on the roots and surrounding tissues of persistent primary teeth due to increasing masticatory forces by using finite element analysis.
AKİF DEMİREL
Diş Hekimliği Uzmanlık
Türkçe
2016
Diş HekimliğiAnkara ÜniversitesiPedodonti Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞAZİYE SARI