Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde ayrık söz edimi öğretimi modelinin karşılıklı konuşma becerisine etkisi
The effects of separated speech act instruction model on spoken interaction skills in teaching Turkish as a foreign language
- Tez No: 713956
- Danışmanlar: PROF. DR. CANER KERİMOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Karşılıklı konuşma becerisi, edimbilim, söz edimleri, iletişimsel edinç, spoken interaction skills, pragmatics, speech acts, communication competence
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 186
Özet
Bu çalışmada, yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde ayrık söz edimi öğretimi modeliyle yapılandırılan açık ve düzey sonunda söz edimi öğretimi uygulamalarının karşılıklı konuşma becerisine etkisini belirlemek amaçlanmıştır. Araştırmada nicel ve nitel araştırma yaklaşımlarının bir arada kullanıldığı karma araştırma yöntemlerinden yakınsayan desen kullanılmıştır. Araştırmanın paradigma vurgusu nicel baskın statülüdür. Araştırmanın nicel bölümünde ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılırken nitel bölümünde görüşme tekniği ve araştırmacı günlüğüne yer verilmiştir. Çalışma grubununun belirlenmesinde yarı deneysel desen tekniklerinden uygun örnekleme yöntemi kullanılmış ve araştırmada 2018-2019 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde DEDAM'da B1 düzeyinde öğrenim gören 27 öğrenci (12'si kontrol grubu, 15'i deney grubu) ile çalışılmıştır. Uygulama sürecinde deney grubuyla haftada 75 dakika olmak üzere 7 hafta boyunca ayrık söz edimi öğretimi modeline göre gerçekleştirilen açık söz edimi etkinlikleri, kontrol grubuna hâlihazırdaki izlencenin kazanımları doğrultusunda konuşma dersleri yapılmıştır. Modelin geliştirilmesinde ders malzemelerine veri sağlaması amacıyla ana dili konuşurlarına“istekte bulunma, öneride bulunma, kabul etme ve reddetme”söz edimleriyle ilgili konuşma tamamlama testi uygulanmıştır. Kontrol ve deney gruplarının karşılıklı konuşma başarı düzeylerini ölçmek amacıyla Aksu Kurtoğlu ve Eken'in (2011) A2 düzeyi için hazırladıkları anahtar uyarlanarak geliştirilen“B1 ve C1 Düzeyi Karşılıklı Konuşma Becerisi Analitik Dereceli Puanlama Anahtarı”ön test ve son test için kullanılmıştır. Ayrıca deney grubu öğrencilerinin uygulama sürecine ilişkin görüşlerini almak için“Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu”ve araştırmacının görüşlerini almak için“Araştırmacı Günlüğü”uygulanmıştır. Nicel verilerin istatiktiksel çözümleri betimsel istatistikler, verilerin normal dağılıp dağılmadığı ve değişkenler göz önünde bulundurularak SPSS 24 programı ile ilişkisiz örneklemler t testi, Mann Whitney U testi ve Wilcoxon işaretli sıralar testi ile yapılmıştır. Nitel verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre, deney ve kontrol gruplarının uygulama öncesi başarı düzeyleri arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır (Sig. 0,884 ˃0.050). Deney ve kontrol gruplarının uygulama sonrası başarı düzeyleri arasında ise anlamlı bir fark bulunmuştur (Sig. 0,047 ˂0.050). Çalışmanın görüşme sonuçlarına göre, deney grubu öğrencileri uygulama öncesinde karşılıklı konuşma gerçekleştirirken kendilerini yeterli gören öğrenci sayısı artmıştır (uygulama öncesinde 3, uygulama sonrasında 7). Araştırmanın nicel ve nitel verilerinden elde edilen sonuçlarına göre ayrık söz edimi öğretimi modelinin öğrencilerin karşılıklı konuşma becerisini geliştirdiği sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
The present study aimed to determine the effects of explicit and end-of-level speech act teaching approach constructed upon separated speech act instruction model on spoken interaction skills in teaching Turkish as a foreign language. The study employed the convergent design among mixed research methods that combine quantitative and qualitative research approaches together. The paradigm highlight of the study is quantitative dominant. In the quantitative section of the study, quasi-experimental design was used with pre-test –post-test control groups while the qualitative section was conducted using the interview technique and reflective journals. The study group was selected using convenience sampling method as a quasi-experimental design technique and it consisted of 27 B1 level students (12 in the control group, 15 in the experimental group) who attended DEDAM in the spring semester of the 2018-2019 academic year. In the implementation period, classes were held according to the separated speech act instruction model for 75 minutes a week during 7 weeks in the experimental group while students in the control group were taught following the objectives of the existing curriculum. In the development of the model, discourse completion test on“request, suggestion, approval and refusal”speech acts was applied to native speakers in order to provide data for course materials. By adapting the rubric developed by Aksu Kurtoğlu and Eken (2011) for the A2 level,“The Analytical Rubric for Spoken Interaction Skills at B1 and C1 Levels”was used as the pre-test and post-test to determine the spoken interaction proficiency levels in the control and experimental groups. In addition, opinions of the experimental group students concerning the implementation period were taken using the“Semi-structured Interview form”and“Reflective Research Journal”was used to receive the opinions of the researcher. Statistical analyses of the quantitative data were conducted on SPSS 24 program using the independent samples t-test, Whitney U test and Wilcoxon signed rank test considering the descriptive statistics, normal distribution of the data and the variables. The qualitative data were analysed using content analysis. According to the results of the study, no significant difference was found between the proficiency levels of the experimental and control groups before the implementation (Sig. 0,884 ˃0.050). On the other hand, there was a significant difference between the proficiency levels of the experimental and control groups after the implementation (Sig. 0,047 ˂0.050). The results obtained from the interviews showed that the number of experimental group students who felt competent in conversation before the implementation increased (n=3 before the implementation, n=7 after the implementation). Based on the findings obtained from the quantitative and qualitative study data, it was concluded that the separated speech act instruction model improved students' spoken interaction skills.
Benzer Tezler
- İkinci dil olarak Türkçe öğrencilerinin aradilde edimbilimsel gelişimi
Interlanguage pragmatic development of Turkish as a second language students
ŞEYMA KÖKCÜ
Doktora
Türkçe
2023
DilbilimHacettepe ÜniversitesiTürkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NERMİN YAZICI
- Çeviri dersinde yapılaşma (uygulama sorunları-yöntem önerileri)
Strukturierung im übersetzungsunterricht (probleme der praxis-vorschlage zur methodik)
A. TURGAY KURULTAY
Doktora
Türkçe
1989
Eğitim ve Öğretimİstanbul ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
PROF.DR. ŞARA SAYIN
- Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde yapım ekleri
Derivational morphemes in teaching Turkish as a foreign language
ELİF ÇEVİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİT KARATAY
- Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde okuduğunu anlama ve yazma becerileri aracılığıyla Türk toplum bilgisi paylaşımı
Turkish social knowledge transfer through reading comprehension and writing skills in teaching Turkish to foreigners
TUĞÇE TOGAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilgiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ASUMAN AHMED ABDO SHABAN
DOÇ. DR. ASLI FİŞEKCİOĞLU