Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde yapım ekleri
Derivational morphemes in teaching Turkish as a foreign language
- Tez No: 802580
- Danışmanlar: PROF. DR. HALİT KARATAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 252
Özet
Eklemeli diller arasında yer alan Türkçenin söz varlığının önemli bir bölümünü yapım ekleriyle türetilmiş sözcükler oluşturmaktadır. Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde çekim ekleri üzerinde çok fazla durulurken yapım ekleri üzerinde o kadar çok durulmadığı görülmektedir. Yapım ekleri ve türetilmiş sözcükler bakımından oldukça zengin olan Türkçenin hem ana dili olarak öğretiminde hem de yabancı dil olarak öğretiminde yapım eklerinin öğretimine mutlaka yer verilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde, öğretilmesi gereken yapım eklerine ve bu eklerin öğretimine hangi seviyede yer verilmesi gerektiğine yönelik bir çerçeve program sunulmuştur. Bu çalışma nitel araştırma yaklaşımı ile yürütülmüş betimsel bir çalışmadır. Çalışma verileri belge incelemesi yoluyla elde edilmiş, verileri toplamak için Türkçenin öğretiminde kullanılan üç kaynak temel alınmıştır. Bu kaynaklar“A Frequency Dictionary of Turkish”adlı sözlük,“Yabancılar İçin Türkçe”ve“Yedi İklim Türkçe”öğretim setlerinin A1, A2, B1 ve B2 seviyelerine ait ders kitaplarıdır. Bu kaynaklardaki Türkçe yapım ekleriyle türetilmiş sözcükler belirlenerek yapım eklerinin kullanım sayısına ulaşılmaya çalışılmıştır. Ulaşılan sonuçlar çalışmaya dahil edilen üç kaynağa ve yapım eklerinin türlerine göre (isimden isim, isimden fiil, fiilden isim ve filden fiil yapan ekler) ayrı ayrı tablolar halinde gösterilmiştir. En son tüm kaynaklardan elde edilen toplam verilere göre tür ayrımı yapılmaksızın yapım eklerinin kullanım sayısını gösteren bir tablo oluşturulmuştur. Bu tablodaki sıralama göz önüne alınarak Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi alanında 5-10 yıldır çalışmakta olan 6 öğreticinin görüşleri alınmış; uzman görüşleri, kitaplardaki öğrenme temaları ve dil bilgisel işlevler dikkate alınarak hangi yapım ekinin hangi seviyede öğretileceğine yönelik bir çerçeve program önerilmiştir.
Özet (Çeviri)
Words formed with derivational morphemes constitute a significant part of the vocabulary in Turkish, an agglutinative language. Inflectional morphemes are a highly debated issue in teaching Turkish as a foreign language. However, derivational morphemes need more emphasis in teaching Turkish as the mother tongue and as a foreign language since Turkish is quite rich regarding derivational morphemes and derived words. This study presents a framework program for derivational morphemes and the level required for their instruction while teaching Turkish as a foreign language. This descriptive study employed qualitative research methods. Data were collected through document analysis of three books to teach Turkish, including the dictionary titled“A Frequency Dictionary of Turkish”,“Yabancılar İçin Türkçe”, and A1, A2, B1, and B2 level Turkish textbooks from“Yedi İklim Publishing House”. The derived words in those books were identified, and the count of their derivational morphemes was measured. The results were organized on separate charts based on the books and type of the derivational morphemes (from noun to noun, from noun to verb, from verb to noun, and from verb to verb). Finally, a chart that shows the count of derivational morphemes based on the total data from all resources without separating them based on the type was created. Six experts, who have been teaching Turkish as a foreign language for five to ten years, were asked to share their opinions on the order on this chart. A framework program regarding the types of derivational morphemes and the level for those to be taught was proposed based on expert opinions, instructional themes in Turkish teaching books, and grammatical functions.
Benzer Tezler
- Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde dilbilimsel artıklık ve uzatıma ilişkin öğrenicilerin farkındalık düzeyleri
Learners' awareness levels of linguistic redundancy and pleonasm in teaching Turkish as a foreign language
SEDA DEMİR
Doktora
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALPASLAN OKUR
- Herbert Jansky'nin ana dili Almanca olanlara Türkçe öğretim metodu
Herbert Jansky's method of teaching Turkish to native speakers German
M. SANİ ADIGÜZEL
Doktora
Türkçe
1999
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçenin Eğitimi ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMET CEMİLOĞLU
- Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde cümle piramidi tekniğinin yazma eğitiminde kullanımı
Use of sentence pyramid technique in teaching of Turkish as a foreign language in writing education
İSMAİL AYDOĞDU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimSakarya ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALPASLAN OKUR
- Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde kullanılan hikâye kitaplarının söz varlığı açısından değerlendirilmesi: Salih Hikâye Serisi örneği
Evaluation of story books in terms of vocabulary in teaching Turkish as a foreign language: Sample of Salih Story Series
TUĞÇE BAYRAK GÖKKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NİLAY ÇAĞLAYAN DİLBER
- Türkçe'nin yabancı dil olarak öğretiminde yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri
The challenges and their coping ways in Turkish language teaching as a foreign language
SELMA ISLIOĞLU
Doktora
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET AKKAYA