Gözetim kapitalizminde kişisel verilerin kullanımı: Etik web çerçevesinde web siteleri ve mobil uygulamalar üzerine bir araştırma
Usage of personal data in surveillance capitalism: A research on websites and mobile apps within the frame of ethical web
- Tez No: 714174
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NİLNUR TANDAÇGÜNEŞ KAHRAMAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halkla İlişkiler, İletişim Bilimleri, Public Relations, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 361
Özet
Gözetim kapitalizmi kavramı, gözetleme ve kapitalizm olgularının birbirini beslediği ve geliştirdiği bir sistemi vurgulamaktadır. Gözetlemeyi bir iş modeli olarak tercih eden platformlar her türlü insan deneyimini toplamakta, işlemekte ve alınır satılır ürünlere dönüştürmektedir. Gözetim kapitalizmi bir bilinmezliğe sahiptir ve sistemin işleyiş biçimi ve yarattığı sorunlar web'i etik bağlamda sorunlu hâle getirmektedir. Çalışma iki genel amaç doğrultusunda gerçekleştirilmiştir. Birinci amaç gözetim kapitalizminin izini sürerek aktörleri ve gözetleme yöntemlerini ortaya çıkarmaktır. İkinci amaç ise gözetim kapitalizmine bütüncül bir bakış açısıyla yaklaşarak sistemde yarattığı sorunları tespit etmek ve etik bir web'in tahsis edilmesi için nelerin gerekli olduğuna dair bir yol haritası çıkarmaktır. İki genel amaç doğrultusunda on araştırma sorusuna cevap aranmıştır. Çalışmada iki genel amaca ve araştırma sorularına cevap bulmaya yönelik olarak nicel ve nitel yöntemlerin bir arada kullanıldığı karma yöntem tercih edilmiştir. Nicel araştırma kapsamında incelenen web sitelerinin %79'unda, mobil uygulamaların %76'sında üçüncü taraf şirketlerin izleme yazılımları tespit edilmiştir. Web sitelerinin %92'si siteye girerken üçüncü taraf çerezleri reddetmek veya çerez kullanımını özelleştirmek için kullanıcılara hiçbir seçenek sunmamaktadır. Nitel araştırmada katılımcılara uzmanlık alanlarına göre yarı yapılandırılmış sorular sorulmuştur. Cevaplar belirli ana ve alt temalara ayrılarak gözetim kapitalizmi geniş bir perspektifle irdelenmiş ve etik bir web için nelerin olması gerektiği tartışılmıştır. Çalışma, çevrim içi gözetimin web siteleri ve mobil uygulamalar aracılığıyla pratikte nasıl gerçekleştiğini ortaya çıkarması bakımından alana katkı sağlamaktadır. Gözetim kapitalizminin derinlemesine irdelenmesinin gözetim çalışmalarına ve etik web yaklaşımının ise ilgili yerli literatüre katkı sağlaması beklenmektedir.
Özet (Çeviri)
Surveillance capitalism emphasizes a system in which surveillance and capitalism feed and develop each other. Platforms that prefer surveillance as a business model collect all kinds of human experiences, process them and convert them into commodities. Surveillance capitalism is unknowable to us and the way its operations and the problems it creates make the web problematic within the context of ethics. This study is carried out in parallel with two general purposes. The first purpose is to trace the surveillance capitalism and to reveal the surveillance actors and their surveillance methods. The second purpose is to identify the problems surveillance capitalism created in the system by approaching it from a holistic point of view and to determine a road map for what is necessary for the allocation of an ethical web. In the line with two general purposes, answers to ten questions have been sought. In the study, a mixed-method in which quantitative and qualitative methods were used together, was preferred to find answers to both two general objectives and research questions. Within the scope of quantitative research, third-party companies trackers were detected in 79% of the websites and 76% of mobile applications. 92% of websites offer users no choice to reject third-party cookies or customize the use of cookies in the first place when entering the site. In the qualitative study, participants were asked semi-structured questions according to their field of expertise. The answers are divided into specific main and sub-themes, surveillance capitalism has been examined from a broad perspective and what should be for an ethical web has been discussed. The study contributes to the communication literature in terms of revealing how online surveillance takes place in practice through websites and mobile apps. It is expected that the in-depth examination of surveillance capitalism will contribute to surveillance studies and the ethical web approach will contribute relevant works in literature.
Benzer Tezler
- Büyük veri teknolojisi çağında kullanıcı verilerinin gizlilik ve mahremiyetine ilişkin sosyolojik analiz
The privacy of user data in an age of big data: A sociological analysis
SEDA PERİHAN OFLAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
SosyolojiHacettepe ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TUĞÇA POYRAZ
- Foucault'cu bağlamda yenı̇ medya ve ı̇ktı̇dar: Instagram kullanıcıları
New media and power in a Foucauldian context: Instagram users
GÖKNUR ERCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
İletişim BilimleriGalatasaray Üniversitesiİletişim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VİLDAN MAHMUTOĞLU
- Sosyal medyada kişisel veri gözetimi: Türkiye'de ve Hollanda'da sosyal medya takip ve analiz şirketleri
Personal data surveillance in social media: Social media monitoring and analysis companies in Turkey and the Netherlands
SELMA TOKTAŞ
Doktora
Türkçe
2022
ArşivAnkara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMİRE RUKEN ÖZTÜRK
- Political competition in the age of surveillance capitalism
Gözetim kapitalizmi çağın da siyasi rekabet
ARA EGE ALTINMAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Siyasal BilimlerSabancı ÜniversitesiSiyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BERK ESEN
- Görsel sanat pratiklerinde gözetim olgusu
The phenmenon of surveillance in visual art practices
NURCAN HARMANCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel SanatlarÇankırı Karatekin ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. NURAY AKKOL